Merhaba ben ilhan
instagram : / nasilolduofficial
Facebook : / nasilolduofficial
DİYARBAKIR :
Diyarbakır (Kürtçe: Amed,[2][3] Zazaca: Diyarbekır[4]), Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde bulunan bir şehirdir.[5] İlin yüzölçümü 15.168 km2'dir. Valiliğin denizden yüksekliği 660 m'dir. Adıyaman, Batman, Bingöl, Elazığ, Mardin, Muş ve Şanlıurfa illeri ile komşudur. 17 tane ilçeye sahiptir.
Üzerinde tarihi Diyarbakır Kalesi'nin bulunduğu Dicle Nehri kıyısında yüksek bir plato çevresinde yer alan şehir, Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin yüzölçümü bakımından Şanlıurfa'dan sonraki ikinci büyük şehridir.[6] Karasal iklimin hâkim olduğu şehirde yazlar son derece sıcak ve kurak geçer iken, kışlar ise soğuk, sert ve yağışlı geçer.[7] Şehir nüfusunu Türkler, Türkmenler, Kürtler ve Zazalar'ın oluşturduğu Diyarbakır,[8] yaklaşık 9000 yıllık tarihi bir geçmişe sahiptir.
Yontma Taş ve Mezolitik devirlerinde şehrin çevresindeki bazı mağaralarda yaşanmış olduğu, yapılan arkeolojik araştırmalar ile anlaşılmıştır. Eğil-Silvan yakınlarındaki Hassuni Mağaraları ve Dicle kolları üzerinde, Ergani yakınlarındaki Hilar Mağaraları'nda bu çağa ait birtakım kalıntılar tespit edilmiştir. Son yapılan arkeolojik kazılarda ise, Ergani ilçesi yakınlarında bulunan, Neolitik Dönem'e tarihlenen ve MÖ 8000-6000 yılına ait olduğu düşünülen Çayönü yerleşkesi ve benzeri tarihi örnekler, şehrin geçmişinin canlılığını bir kez daha ortaya koymuştur.[9] Tarih boyunca Amida, Amid, Kara-Amid, Diyar-Bekr, Diyarbekir gibi adları alan kent, Güneydoğu Anadolu'nun tam orta bölümünde, El-Cezire denilen, Mezopotamya'nın kuzey kısmında yer almaktadır.[9]
Şehrin kent merkezinde, MÖ 3000 civarında Hitit ve Hurri-Mittani egemenliği yaşanmıştır. MÖ 1260 yılına kadar süren bu egemenlikten sonra sırasıyla Asurlular, Aramiler, Urartular, İskitler, İran'daki Medler, yine Antik İran'daki Ahamenişler (Persler), Büyük İskender'in komutasındaki Makedonyalılar, Selevkoslar, Partlar, Ermeniler, Roma İmparatorluğu, Sasani İmparatorluğu ve Bizans İmparatorluğu şehre hâkim olmuşlardır. İslam'ın doğuşundan ve Peygamber Muhammed'in ölümünden sonra, Ömer döneminde İslam ordusu Diyarbakır'ı ve çevresini fethetmiş ve Halid bin Velid, Diyarbakır'a giren ilk Müslüman kumandan olmuştur. Diyarbakır böylece bir eyalet olarak İslam Devleti'ne bağlandı. Dört Halife Dönemi'nden sonra Emeviler, Abbasiler, Hamdaniler ve Kürt bir hanedan olan Mervaniler bu kente sahip olmuşlardır. Selçuklu Türkleri, İnaloğulları ve Artukluların da egemenliğinden sonra, 12. yüzyılda kurulan Eyyûbîler Devleti ve 13. yüzyılda da Moğol istilaları sonucu Moğollar şehre sahip olmuşlardır. Akkoyunlular döneminde devlete başkentlik yapan şehir, daha sonra Şii Safevîler ve akabinde I. Selim döneminde Osmanlı İmparatorluğu'nun eline geçmiştir.[10]
Diyarbakır Kalesi veya Diyarbakır surları, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir yapı. İç kale ve dış kale olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır.[1] Surlardaki ana girişler Dağ Kapı (Harput Kapısı), Urfa Kapı (Rum Kapısı), Mardin Kapı (Tell Kapı) ve Yeni Kapı (Dicle-Irmak-Şat Kapı)'dır.[1][2] Yaklaşık dokuz bin yıllık olan surlar, Çin Seddi'nin ardından dünyadaki en uzun ve geniş savunma duvarıdır.[daha iyi kaynak gerekli][3][4] 2000'de yapıyı Dünya Mirası Geçici Listesi'ne dahil eden[1][2] UNESCO, 2015'te ise Dünya Mirası olarak tescil etti.[5] Ayrıca Diyarbakır'ın çok eski yapısı olan Keçi Burcu da Sur ilçesinde yer almaktadır. Surlar, İç ve Dış Kale olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır.
Kısa Tarihi :
Çin Seddinden sonra dünyanın en uzun, en geniş ve sağlam surlarından biri olduğu kabul edilir.[6] Diyarbakır surlarını ilk olarak kimin, hangi dönemde yaptırmaya başladığı bilinmemektedir ancak İç Kale'nin şehrin ilk yerleşme yeri olduğu sanılıyor.[7] Kaynaklarda, kentin Roma dönemi öncesi hakkında, MÖ 2000'li yıllarda bölgede Hurrilerin yaşadığı, Hurri kentinin surla çevrili olduğu, MÖ 9. yüzyılda Bit-Zamani kabilesinin başkenti olduğu dönemde ise eski surun onarıldığı dışında bir bilgi bulunmamaktadır.[8] Roma dönemindeki müdahalelerin Miladi 330-338 ve 349 yıllarında olduğuna dair üç ayrı bilgi bulunmaktadır.
Mimarisi
Kaynak : Wikipedia
Hasan Paşa Hanı 00:35
Mardin Kapı 01:36
Diyarbakır'ın ilçeleri
#Bağlar #Bismil #Çermik #Çınar #Çüngüş #Dicle #Eğil #Ergani #Hani #Hazro #Kayapınar #Kocaköy #Kulp #Lice #Silvan #Sur #Yenişehir