Duinen van Holland - een aparte geschiedenis.
Sinds de verzanding van de Rijnmond bij Katwijk (1164) vormen de duinen tussen de Maas en de Zijpe een gesloten kustlijn. Die duinen zijn op dat moment nog laag, maar in de volgende vier eeuwen zullen ze opstuiven tot de huidige tot 54 meter hoge ‘jonge duinen’. Dat is niet alleen een natuurlijk fenomeen; de mens speelt een cruciale rol bij deze laatmiddeleeuwse ecologische ramp. Veel vroege nederzettingen verdwijnen onder het zand, terwijl ook de erosie van de kustlijn vele dorpen ten onder doet gaan (w.o. Kijkduin, Lucht, Egmond, Petten).
De verstuiving was zo’n alledaags verschijnsel, dat er vóór de 16de eeuw verbazend weinig eigentijdse bronnen over zijn te vinden. Toch kunnen we met hulp van de geologie, archeologie, toponymie, cartografie en historische geografie de nodige ontwikkelingen proberen te schetsen. Ook economische gegevens leveren ons soms onverwachte kijkjes in de verhouding tussen duinen en mensen, bijvoorbeeld waar het gaat om de konijnenfok of de weiderechten. En wat was nu precies het verband tussen de grote verstuiving in de kuststreek en de grote ontginning van het achterland? Op dergelijke vragen zal tijdens de lezing worden ingegaan, terwijl ook aspecten van de bewoningsgeschiedenis op de oude duingronden (strandwallen) aan de orde zullen komen.
Frits David Zeiler is historicus. Hij heeft zich onder meer bezig gehouden met de toponymie van het Noord-Hollandse duingebied, met de ontwikkelingen van de geesten (landbouwgronden) op de strandwallen van Noord- en Zuid-Holland en met de geschiedenis van het Oer-IJ.