Çatalhöyük. Życie i śmierć w mieście sprzed 9000 lat - A. Marciniak, K. Harabasz | KONTEKST 43

  Рет қаралды 18,742

Archeologia Żywa

Archeologia Żywa

Күн бұрын

Çatalhöyük! Największe znane nam bliskowchodnie stanowisko z młodszej epoki kamienia! Jedno z najstarszych miast na świecie, mające przynajmniej ponad 9 000 lat! Bez placów, ulic i zaułków, całe życie odbywało się na dachach budynków. Dodatkowo nie tylko żywi pozostawali blisko siebie, ale również zmarli. Co to znaczy dokładnie? Czy było tak przez cały okres istnienia tego miasta? Jak wyglądało życie i śmierć w tym starożytnym centrum? Opowiadają prof. dr hab. Arkadiusz Marciniak i dr Katarzyna Harabasz.
Jeśli chcesz wesprzeć naszą działalność to zachęcamy do prenumerowania czasopisma Archeologia Żywa:
Papier: bit.ly/prenumeruj-AZ 👈
Wersja cyfrowa: bit.ly/e-prenumerataAZ 👈
A jeśli spodobało Ci się nasze spotkanie to zapraszamy do uczestnictwa na żywo, co czwartek o godz. 18 na Facebooku Archeologii Żywej.
SPIS TREŚCI
00:00 Wstęp
02:25 Historia badań Çatalhöyük
05:10 Przedział czasowy
06:08 Klasyczne Çatalhöyük (7100-6400 p.n.e.)
09:20 Klasyczny dom z Çatalhöyük
14:30 Jak funkjonowała ta osada?
18:30 Najważniejsze zmiany w historii miasta
22:22 Jak naprawdę mogło wyglądać Çatalhöyük
24:00 Przykładowe przebadane budynki
28:20 Ilu mieszkańców miało Çatalhöyük?
34:20 W ilu procentach przebadano to stanowisko?
35:00 Z czego budowano domy?
40:10 Gdzie chodzono za potrzebą?
42:20 Śmierć w Çatalhöyük (od tego momentu już dobra jakość dźwięku)
44:40 Kierunki badań nad zmarłymi
46:00 Pochówki wtórne pod podłogami domów podstawową formą
50:20 Kategorię pochówków ludzkich w Çatalhöyük
57:30 Owijanie, krępowanie i składanie
1:01:01 Ostatni etap drogi człowieka
1:05:00 Malowanie czaszek
1:09:30 Co jedzono w Çatalhöyük?
1:13:10 Najczęstsze dary grobowe
1:16:10 Przykłady ciekawszych artefaktów
1:18:00 Co dały nam najnowsze badania nad pochówkami?
1:23:00 O badaniach genetycznych mieszkańców Çatalhöyük
1:25:50 Kiedy budowano nowe a kiedy wykorzystywano stare komory grobowe?
1:30:30 Czy znamy ślady konstrukcji obronnych lub walki?
1:33:00 Runda szybkich pytań i jeszcze szybszych odpowiedzi
1:35:00 Pożegnania
1:37:30 Podziękowania dla nowych prenumeratorów
GOŚCIE
Arkadiusz Marciniak
archeo.amu.edu.pl
Katarzyna Harabasz
archeologia.usz.edu.pl
GOSPODARZ
Radosław Biel
archeologia.com.pl

Пікірлер: 44
@jacekwidor3306
@jacekwidor3306 2 жыл бұрын
Pani doktor swoim radosnym optymizmem poprawiła mi znacząco dzisiejszy zły humor. Dziękuję!
@aleksandrakasperek5425
@aleksandrakasperek5425 2 жыл бұрын
Pozdrawiam z Rzymu. Wszystkie wasze programy sa niezwykle interesujace.
@wojsport
@wojsport 2 жыл бұрын
Dziękuję za ciekawy wykład, który przybliża nam życie tej odległej społeczności.
@ewazwierzynska8349
@ewazwierzynska8349 2 жыл бұрын
Czy mogę prosić o rozmowę nt. kultury trypolskiej? Cucyteni-Trypole jest fascynującym zjawiskiem, kultura bardzo stara, starsza od Sumeru, z początkami protopisma i rozwinięta ceramiką, tak blisko nas, a tak mało o niej wiemy, mało mówimy, na YT również mało materiałów. Poproszę!
@agnieszkaacka6733
@agnieszkaacka6733 Жыл бұрын
@Sagittarius_A ja też proszę:)
@jacekgrap5889
@jacekgrap5889 2 жыл бұрын
Za bardzo ciekawe informacje, dziękuję. Znajduję u siebie pęk pytań, na które jednocześnie staram się odpowiedzieć. Do takich należy o ciąg komunikacyjny zwany drabiną. Przy wspomnianych przez Państwa niedoborach dietetycznych wiek "dośmiertny" ludzi był niskim, a jednak zanotowano pochówki ludzi 50+... Czy byliby oni w stanie drapać się po drabinie kilka razy dziennie? Jednocześnie Państwa założenie jest, że dzieci były chowane w koszach. Więc znano technikę wyplatania wikliną. Czy wikliniarze mogli do konstrukcji drabiny wypleść namiastkę schodów? Myślę, że tak (jak dzisiejsze kosze plażowe), jednak nie zachowały się ślady takowej do dziś. Być może nieudolność ruchowa ludzi starszych była wyznacznikiem granicy ich życia i rytualnie duszono ich oraz chowano w domostwie (tak, jak to robili późniejsi Spartanie). A Skąd owa wiklina i dębczyna (na słupy podtrzymujące stropy) mogła pochodzić? Z terenu Gór Pontyjskich, terenu bardziej mokrego od innych anatolijskich. OK, więc musiała istnieć znajomość wyrębu (pytanie: czym?) i transportu (jak?) lub handel wymienny (pytanie: na co?). W pierwszym przypadku - słupy podstropowe były na tyle cennymi, że usuwano je przed zasypaniem domostwa w celu dalszego użycia. Z czego żyli ci ludzie sprzed ok. 10 tys. lat przeżywając 1,5 w jednym miejscu? Uważam, że było to miasto drwali (dębów). Rąbali drzewa na potrzeby okolicznych plemion, za to sprowadzali jedzenie, ozdoby i część drewnianego urobku. Taka osada wyglądała jak wieś rybacka w trakcie wyprawy mężczyzn na morze po ryby... Kobiety wiodły prawie samotne życie. Stąd bardzo ograniczona ich dieta codzienna (efekty zbieractwa i rybołóstwa pozostałych w osadzie "emerytów"). Pochówek w kucki... Zajmuje mało miejsca, ale najważniejszym - pozycja zwłok nawiązuje do kształtu embriona (o czym ówcześni mogli przekonać się po pochówku ciężarnej kobiety) czyli wyrażenie nadzieji na odrodzenie inaczej reinkarnację. Czemuż służyło odcięcie głowy zwłokom i przeniesienie jej w inne miejsce? Ten rytuał mógł mieć znaczenie przy podkreśleniu hierarchii rodu. Nowe miejsce było udokumentowaniem, że to domostwo było uprzywilejowanym w schedzie po zmarłym. Wracając do transportu drzewa - odbywał się siłami ludzkimi przy użyciu drewnianych kołków-poślizgów (patrz: późniejszy sposób Egipcjan). Przepraszam, że nie opisałem tego w bardziej szczegółowy sposób, ale "zabrakłoby miejsca". Pozdrawiam Wszystkich!
@jacekgrap5889
@jacekgrap5889 2 жыл бұрын
PS. Acha, zapomniałem o płaskich dachach..., idealnych do zbierania wody opadowej jak i topniejacego śniegu. Dachy najprawdopodobniej były konstruowanymi pod kątem 4rech stopni spadu w kierunku z jednej ze ścian (tak, jak to i dziś w kanalizacji), u podstawy której u mieszczone było długie korytko z cennej dębiny... Pamiętajmy - Cathalhujuk zostało odkopanym tylko w 8miu procentach...
@marcusczarny
@marcusczarny Жыл бұрын
Ciekawe przemyślenia.
@tamik7168
@tamik7168 2 жыл бұрын
W 2012 r. odwiedziłem Çatalhöyük i Gübekli Tepe. Na tym drugim stanowisku poznałem prof. Klausa Schmidta Mam jego autograf.
@ebrelus7687
@ebrelus7687 2 жыл бұрын
Teraz Tuwa w dalekiej Rosji i Kurhany Królów? ;-)
@tamik7168
@tamik7168 2 жыл бұрын
@@ebrelus7687Jaaasne, że o tym marzę :) ale wyjazd do Rosji w chwili obecnej to mało prawdopodobne:(
@65mto
@65mto 2 жыл бұрын
Cieszę się, jutro na spokojnie obejrzę.
@magentato6963
@magentato6963 6 ай бұрын
Oglądałam juz 2 lata temu, ale chętnie sobie odświeże, zwłaszcza, że na dworze jest ok 0 st
@TheMichal80diablo
@TheMichal80diablo Жыл бұрын
Dopiero jak zobaczyłem wizualizacje zdałem sobie sprawę o czym tak na prawdę jest mowa.
@sylwiakrol
@sylwiakrol 2 жыл бұрын
Dziękuję 😘
@magentato6963
@magentato6963 6 ай бұрын
Bardzo dziekuję za interesujący program. Pozdrawiam z Konina
@pawelwojtyla200
@pawelwojtyla200 11 ай бұрын
Super temat i robota 👍👏 To samo zagadnienie jest poruszone w wykladzie ,,Dlaczego rewolucja i dlaczego w Neolicie" Pozdrawiam serdecznie z Londinium🤗
@Leszczawa
@Leszczawa Жыл бұрын
Super material
@magentato6963
@magentato6963 6 ай бұрын
ciekawa była ta antyczna zabudowa, trzeba było mieć niezłą kondycję
@robertglapiak9035
@robertglapiak9035 Жыл бұрын
A kiedy zrobicie odcinek o Gobekli tepe , ostatnio tyle dziwnych teorii o tym miejscu
@jacekwidor3306
@jacekwidor3306 2 жыл бұрын
jeszcze raz dla zasięgu
@jacekwidor3306
@jacekwidor3306 2 жыл бұрын
dla zasięgu
@Pawel.J_9101
@Pawel.J_9101 2 жыл бұрын
Krotoszyn (Wlkp) wita i z zaciekawieniem słucha 😁
@malgorzatamorawska9288
@malgorzatamorawska9288 Жыл бұрын
O, cześć tutaj :)
@annanowak985
@annanowak985 2 жыл бұрын
Wyjątkowe dziękuję nareszcie naukowcy opowiadają w sposób w miarę zrozumiały dla laików.
@konradknapik302
@konradknapik302 2 жыл бұрын
Witam🤝 pozdrowienia z okolic Wadowic.
@user-zz5hh5rd9v
@user-zz5hh5rd9v Жыл бұрын
Jestem bardzo ciekawy, jak rozróżniano warstwy 25 letnie? Jaka przesłanka posłużyła do hipotezy, że w okresach, co 25 lat, były budynki zamieszkane?
@wearemotorhead4747
@wearemotorhead4747 2 жыл бұрын
Lubię .
@maciejdoczyk8196
@maciejdoczyk8196 Жыл бұрын
Rewelacja.
@ebrelus7687
@ebrelus7687 2 жыл бұрын
Rolnictwo, dieta zbożowa i ścisła bliskość zamieszkania... What could go wrong... Nic dziwnego, że sekwencyjnie kwarantannowali mieszkania.
@justynatinaffm2688
@justynatinaffm2688 Жыл бұрын
Pozdrawiam z Frankfurtu nad Menem
@abukabuk5802
@abukabuk5802 Жыл бұрын
Karahan Tepe ciekawe czy o tym miejscu pojawi się jakiś materiał
@agnieszkaacka6733
@agnieszkaacka6733 Жыл бұрын
A może warto dodawać napisy?
@krzysztofjksiazek228
@krzysztofjksiazek228 2 жыл бұрын
😎
@slawek277
@slawek277 Жыл бұрын
Cześć
@marksilar4606
@marksilar4606 2 жыл бұрын
tego się słuchać nie da
@jacekwidor3306
@jacekwidor3306 2 жыл бұрын
Z tyłu za panem redaktorem widzę jakieś figurki kultowe, w tym jedną polichromowaną. Konik i królik - zapewne należały do jakiejś kultury stepowej już po udomowieniu konia polującej na króliki.
@AktyPrawne-zg3dl
@AktyPrawne-zg3dl 6 ай бұрын
Tak zapewne kultury skladajacej sie z dzieci prowadzacego :)
@bakters
@bakters 2 жыл бұрын
Ciekawi mnie z czego oni żyli. Nikt nie wspomina o jakichś dużych ilościach ułomków krzemienia czy o garncarstwie (chyba go jeszcze nie było?). Domy i domy, żadnych świątyń jak w Gobekli Tepe, więc z czego się utrzymywali? Z rolnictwa?
2 жыл бұрын
No tak, kolejny raz zabrakło nam czasu na opowiedzenie o tym życiu umieszczonym w tytule spotkania :D Trzeba na przyszłość uczulić gości by opowiadali trochę mniej o historii badań, stratygrafiach, urbanistyce i architekturze, a pokazali jakieś przedmioty. Çatalhöyük jest jednym z największych znanych nam ośrodków neolitycznych nie bez przyczyny, Cała ich gospodarka stała na niesamowicie wysokim poziomie jak na tamte czasy. Ceramika jak najbardziej była w użyciu, już od najstarszych faz istnienia miasta, a tak duża liczba mieszkańców mogła się utrzymywać przede wszystkim dzięki rolnictwu, które umożliwiała żyzna okolica. Polowano co najwyżej dodatkowo. Liczymy, że w niedalekiej przyszłości uda się spotkać ponownie w podobnym gronie i będzie już można spokojnie poświęcić cały wykład właśnie ówczesnej gospodarce i sztuce. Religia zaś to pewnie temat na całkiem odrębne - trzecie ;)
@bakters
@bakters 2 жыл бұрын
@ "Religia zaś to pewnie temat na całkiem odrębne - trzecie ;)" To też ciekawe. Że niby te maluchy pod nowe domy grzebali. Dość mroczno to zabrzmiało. Koniecznie trzeba coś na ten temat dodać. A w ogóle to całej rodzinie wspomniałem, jakich mamy teraz archeologów.
@grzegorzmarcholt5552
@grzegorzmarcholt5552 2 жыл бұрын
@@bakters takie pochówki znane są też z naszych terenów z okresu wczesnego średniowiecza (Gdańsk, Poznań, Santok) do tej pory chyba nie ma zgody czy to ofiary zakładzinowe czy 'zwyczajny' pochówek.
@LauraBabinska0
@LauraBabinska0 2 жыл бұрын
24:30 patodeweloperka sięga historią czasów neolitycznych XD
@edwardbor8203
@edwardbor8203 2 жыл бұрын
Archeologia żywa ?chyba trupia-no bo te szkielety...
ТАМАЕВ УНИЧТОЖИЛ CLS ВЕНГАЛБИ! Конфликт с Ахмедом?!
25:37
Cat Corn?! 🙀 #cat #cute #catlover
00:54
Stocat
Рет қаралды 15 МЛН
Slow motion boy #shorts by Tsuriki Show
00:14
Tsuriki Show
Рет қаралды 4,7 МЛН
Wolin Słowian czy wikingów? - Jakub Morawiec | KONTEKST 60
1:36:40
Archeologia Żywa
Рет қаралды 51 М.
Napoleon a sprawa polska - Jarosław Czubaty | KONTEKST 95
1:10:16
Archeologia Żywa
Рет қаралды 6 М.
Badania archeologiczne neolitu. Lubelski Podcast Naukowy [E31]
32:48
Fundacja Polskiej Akademii Nauk
Рет қаралды 566
Battery  low 🔋 🪫
0:10
dednahype
Рет қаралды 11 МЛН
Смартфон УЛУЧШАЕТ ЗРЕНИЕ!?
0:41
ÉЖИ АКСЁНОВ
Рет қаралды 1,1 МЛН
Todos os modelos de smartphone
0:20
Spider Slack
Рет қаралды 57 МЛН
КРУТОЙ ТЕЛЕФОН
0:16
KINO KAIF
Рет қаралды 6 МЛН
Как бесплатно замутить игровой ноутбук
1:00
ЖЕЛЕЗНЫЙ КОРОЛЬ
Рет қаралды 144 М.