Қасым-Жомарт Тоқаев: «биыл ауыл әкімдерін халық өзі сайлайды, онда барлық партиялардың, соның ішінде парламентке өтпей қалған саяси күштердің де ұсыныстары ескерілді және болашақта да назарымызда ұстаймыз» деп мәлімдеген еді. Бүгін Ұлттық экономика министрлігі «Сайлау туралы» Заң жобасын таныстырды. Сонымен, ауыл әкімдерінің сайлауы қашаннан бастап өтеді? Ешбір партияда жоқ азамат өз кандидатурасын ұсына ала ма?
Ауыл әкімдерінің сайлауы тамыз бен желтоқсан аралығында өтеді. Жауаптылардың айтуынша, осы аралықта 836 ауылдың әкімін халық сайлауы керек. Сайлауға саяси партиялар кандидат ұсына алады немесе кез-келген азамат өзін-өзі ұсынады.
Кандидат 25 жастан асқан, сотталмаған, Қазақстан Республикасының азаматы, жоғары білімді болуы шарт. Өзін-өзі ұсынған азамат кемі бір жыл мемлекеттік қызметте немесе екі жыл жеке кәісіпорында жетекшілік жұмыс істеуі тиіс. Яғни, ешбір жерде ресми жұмыс істемеген, бірақ ауылының мәселесін жақсы білетін азаматтар сайлауға түсе алмайды. Айтылған талаптарға сай, өзін-өзі ұсынған азамат сайлауға дейін ауыл халқының кемі бір пайызының қолын жинауы керек. Ондай болмаған жағдайда сайлауға қатыса алмайды. Ал, үкіметтен қаржы алып отырған қызметкерлер яғни: ауылдың мұғалімдері немесе мектеп директорлары, әскерилер мен полицейлер сайлауға түспейді. Заң жобасына сәйкес, ауылын бес саусақтай білетін, іскер бұрынғы мектептің немесе мәдениет үйінің директорлары да сайлауға қатыспайды. Заң жобасының дәл осы тұсына біраз заңгерлер мен түрлі ұйымның мүшелері қарсылық білдіріп отыр. Олардың айтуынша ауылдың әкімі болуы үшін бір жыл мемлекеттік қызметте жұмыс істеудің қажеті жоқ.
СӘУЛЕ АМАНДЫҚОВА, заң ғылымдарының докторы:
- Әкім болуы үшін кем дегенде 2 жыл бір ұйымда басшы болуы тиіс делінген. Тіпті мемлекеттік орган да емес. Меніңше бұл дұрыс талап емес. Үміткер ауылдықтардың талабын, қажетін білетін адам болса, сол ауылдың тұрғыны болса оған мұның қажеті қанша? Мұндай талаппен ол үміткер бола алмайды ғой.
Заң бойынша ауданның әкімі де кандидат ұсына алмайды. Сайлау науқаны қырық күнге созылады. Оның 8 күні үгіт-насихат жұмыстарына беріліп отыр. Биылғы 836 әкімді сайлау үшін ел бюджетінен 4,8 миллард теңге бөлінген. Ал аудан мен облыстың әкімдерін халық 2024 жылы сайлайды. Қазіргі заңнама бойынша облыстың әкімдерін мемлекет басшысы, ал ауданның әкімін облыс әкімі президент әкімшілігінің құптауымен тағайындайды. Енді билік кезең-кезеңмен, 2025 жылға дейін барлық дәрежедегі әкімді халықтың өзі сайлап алуына көшірмек.
Бізді әлеуметтік желіде оқыңыздар:
KZfaq - / @informburo31kanal
Facebook - / informburo31
Instagram - / informburo31
Vkontakte - informburo31
TikTok - www.tiktok.com/@informburo31
WhatsApp Информбюро +7 777 331 31 31
#сайлау2021 #реформа #ауыл_әкімдері