#aybasi #aybasipozulmasi #menstruasiya
Facebook: / uzm.dr.resad. .
İnstaqram: Ginekoloq.uzman.dr.resadsultan
Tel: +994 51 717 55 15
Menstrusiya siklusunun pozulması qadınlarda sıxlıqla qarşılaşılan bir problemdir .Düzənsiz aralıqlarla olan və ya müddəti və ya miqdarı artan qanaxmalar mensutruasiya pozqunluğu sayılır. Mentruasiya pozğunluğun altında yatan bir organik patologiya yoxdursa, bu disfunksional uşaqlıq qanaxmasıdır. Yəni disfunksiya deyə bilmək üçün , bir xəstəlik olmamalıdır.
Normal menstruasiya sikli 24-35 gün arasında dəyişib, qanaxma müddətı 2-5 gün arasında dəyişir .
Menstruasiya pozqunluğuna yol açan səbəblər hamiləlik, abort fəsadları və ya ginekolojik bir xəstəlik ( ginekolojik infeksiyalar, polip və ya submukoz myomalar,uşaqlıq boynu xəstəlikləri ) ola bildiyi kimi,qan laxtalanması problemləri və s. kimi sistemik xəstəliklərdə səbəb ola bilər.
Disfunksiyonal uşaqlıq qanaxması , hormonal düzənsizlik nəticəsində meydana gələn bir qanaxmadır. Disfunksiyonal qanaxmaların %90 da ovulasıya olmur. Menarxiyadan sonra ilk 2 il içində və menopauza öncəsi ilk 2 il içində əksər anovulasiya olur. Bunlar normal hal olub, ciddi narahatliğa ehtiyac yoxdur. 16 yaşa qədər olan bir qizda, menstruasiya pozqunluğu və ya ciddi menstruaisya ağrısı varsa belə, hormonal müalicə edilməməlidir. Bunu səbəbi boy artışının durmasıdır.
Reproduktiv çağdaki qadınlarda anovulasiya olduğu halda ilk ağla gələn xəstəlik polikistoz olur. Bu çağdakı xanımda anovulasiya fonunda ciddi uşaqlıq qanaxmaları , endometriumun kontrolsuz qalınlaşmasını nəticəsi ola bilər. Bu qalınlaşma öz növbəsində müalicə edilməzsə son nəticə etibarı ilə uşaqlıq xərçənginə yol aça bilər. Bu üzdən ciddi uşaqlıq qanaxması olan 40 yaş üstü xəstələrdə , anovulasiyada varsa və müalicəyə cavab vermirsə həm müalicə həm diagnostika məqsədi ilə uşaqlıq qaşınması edilir.
Menstursiya pozqunluğu ilə həkimə müraciət edən xəstələrdən ilk öncə diqqətli anamnez(tibbi tarixçə) alınmalıdır.Hər belə xəstə mütləq güzgü ilə müayinə edilməlidir. Daha sonra uşaqlıq və yumurtalıqların xəstəliklərini aşkarlamaq üçün ultrasəs müayinəsi mütləqdir. Çox ciddi qanaxması olan xəstələrdə ,anemiyanı aşkarlamaq üçün ümumi qan analizi baxılmalıdır. Qan laxtalanmasında bir problemdən şüphələnilirsə , koagulogramma baxılmalıdır. Əgər bir xəstədə erkən menopauzadan şüphələnilirsə hormonlar baxıla bilər. Hər xəstəyə hormonların baxılması gərəksizdir.
Menstruasiya pozqunluqlarin müalicəsi əsasən səbəb yönəlikdir. Qanaxmaya myoma və ya kista səbəb olursa, törəmə çıxarılmalıdır, yox əgər qanaxmaya səbəb infeksiyadırsa, infeksiya müalicə olunmalıdır. Bəzi hallarda ciddi uşaqlıq qanaxmasına səbəb düşük sonrası qalıqlardı. Qalıq ciddi infeksiyalaşmş ola bildiyi üçün ilk başda ciddi antibiotic müalicəsi və sirf bundan sonra qaçınma aparılmalıdır. Əks halda ciddi uşaqlıq daxili qanaxmalara yol aça bilər. Güzgü müayinəsi sırasında ,uşaqlıq boynunda bir problem aşkarlanırsa Pap smear alınması mütləqdir .Pap test təmiz çixdiqdan sonra müalicə aparmaq olar.
Disfunksiyonal uşaqlıq qanaxması zamanı müalicə əsasən hormonal düzənsizliyi ortadan qaldırmağa yönəlikdir. Bu məqsədlə əsasən progesterone tərkibli dərmanlar və ya oral kontraseptivlər istifadə edilir. Müasir zamanda, qanaxmaların müalicəsində, xəstələri klimaksa soxan GnRh agonist dərmanların yerı artıq çox kısıtlıdır. Xalq içində hormonal dərmanlara qarşı ciddi qorxu və təlaş olsada, bu dərmanların düzgün doza və sxema ilə istifadəsi təhlükəsizdir.