BİLİNMEYEN KÜRT MİTOLOJİSİ, Kürt tarihinde ve Kürt mitolojinde önemli olan efsanelere değindik, kürtler kimdir?
EFSANE 1 Demirci Kawa ve Dahhak
Dahhak çok zalim bir kraldır. Gel zaman git zaman Dahhak'ın omzundan yılan başlı iki tane uzuv çıkar. Hükümdar Dahhak çok ağır ızdırıplar çeker. Günün birinde şeytan hekim kılığına girer ve Dahhak'ın yanına gelir. "İyileşmek istiyorsan omzundaki yılanlara insan beyni ver" der. Bunun üzerine Dahhak günde iki insan öldürtür ve beyinlerini kullanır.
Ağrıları hafiflemiş acıları da dinmiştir. Dahhak böylece her gün iki insan beynini alıp kullanır. Halk ise dahhak tarafından kesilen bu vergiyi ilk başlarda tastamam vermiştir. Bunun üzerine Dahhak'a insan beyni yerine koyun beyni vermeye başlamışlardır.
Her geçen gün dağlara kaçan insanların sayısı artmaktadır. Kaçanlar dağlarda üreyip çoğalmaya başlamışlardır. Demirci Kawa ise Dahhak'ın hastalığından dolayı 17 oğlunu kaybetmiştir. Sıra yine ona yaklaşmaktadır ve kavanın sadece bir oğlu kalmıştır. Kava bu sefer son oğlunu vermek istemez. Bu nedenle silahlar yapar ve halkı silahlandırır. Böylece halk ayaklanır ve Dahhak öldürülür. Halk bu kutlu günü Nevroz bayramı olarak kutlar. Nevroz yani baharı gelişi orta kuşak iklim bölgesindeki tüm insanlarca kutlanan bir şenliktir. Türkler, Çinliler, Romalılar persler mısırlılar aztekler gibi medeniyetlerde de kutlanır.
EFSANE 2 ŞAHMERAN
Şahmeran yılanların şahıdır. Vücudunun üst kısmı insan, alt kısmı ise yılandır. İnsanlara da zararı yoktur. Yer altında yılanları ile birlikte yaşar. Şahmeran tıp konusunda da epey ilim sahibiydi. Efsaneye göre Şahmeran'ı kim görürse sırtından yılan pulları çıkıyordu.Cemşab isimli genci arkadaşları kuyuya atmış ve onu orada bırakıp kaçmışlardı. Cemşab kuyudaki bir delikten ilerledi be yılanların ülkesine vardı. En nihayetinde yılanların şahı Şahmeran'la burada karşılaştı. Şahmeran Cemşab'ı çok sevdi ve uzun süre misafir etti. Günün birinde Cemşabın eve dönmek istediğini anlayan şahmeran onu serbest bırakır. Cemşaba şahmeranı gördüğünü kimseye söyleme diye de tembihler. Cemşab gerçekten de kimseye Şahmeran'ı gördüğünü söylememiştir. Lakin o günlerde dönemin hükümdarı amansız bir hastalığa yakalanmış ve iyileşmesi yalnızca Şahmeran'ın etini yemesi ile mümkünmüş. Şahmeran'ı görene ödüller vaad etmiş. Cemşab yine de Şahmeran'ın yerini söylememiş fakat sırtında çıkan pullar yüzünden yakayı ele vermiş. Çemşab'ın Şahmeran'ın yerini bildiğini anlamışlar. Cemşab'ı işkenceyle konuşturmuşlar ve Şahmeran'ın yerini öğrenmişler. Şahmeran yakalanıp getirilmiş.. Öleceğini anlayan Şahmeran Cemşab'ı son bir kez görmek istemiş. Şahmeran cemşaba bir tarif vermiş. Etimi hükümdara yedir şifa bulsun. Etimin suyunu da Vezire içir demiş. Cemşab denileni yapmış. Eti hükümdara yedirmiş hükümdar iyileşmiş. Etinin suyunu da vezire içirmiş hırslı vezir oracıkta zehirlenip ölmüş. Cemşab hükümdarı iyileştirdiği için ölen vezirin yerine vezir olmuş.
EFSANE 3 MEM U ZİN
Bu eser ahmeti hani ile anılsa da aslında Kürtler arasında söylene gelen bir hikayeydi. Memo ve zin'in 1450 lerde yaşadığına inanılıyor. O sırada doğu Anadolu da hüküm süren Akkoyunlu türk devletiydi. Zin'in abisi ise cizre beyiydi. Mem u zin kitabı 1692 300 yıl önce ahmedi hani tarafından kaleme alındı. “Mem U Zin”, Cizre beyi Mir Zeynuddin’in kız kardeşi Zin ile Divan katibinin oğlu olan Memo arasında yaşanan efsanevi aşkın öyküsüdür. Zin erkek kıyafeti giyerek dolanmaktadır. Memo ile Zin böylece sokakta birbirlerini görür ve aşık olurlar. Bu aşk herkesin diline dolanır. Ancak, Zin’in abisi Mir Zeynuddin bey'in kapıcılığını yapan bekir, Memo ile zin'in aşkına engel olmaya çalışır. Mehmete kısaca memo denildiği gibi Bekir'e de kısaca beko denir. Mir Zeynuddin bey ile Memo iddialı satranç oyunu oynarlar o sırada beko bu oyuna hile karıştırır ve Memo’un yenilmesini sağlar. Memo bunun üzerine beyin kız kardeşi Zin’e aşık olduğunu itiraf eder.
Bey sinirlenip Memo'yu zindana atar. Bir süre sonra mir Zeynuddin bey, Memo ile Zin arasındaki aşkın ilahi aşka dönüştüğünü anlar. Memo aşk acısına dayanamayıp ölür. Zin Memo'un mezarından hiç ayrılmaz ağlar durur. Ve bir zaman sonra Zin de burada ölür. Mir Zeynuddin bey Memo'nun mezarını açtırarak, Zin’i de oraya gömdürür. Esasında aşk hikayesinin baş karakteri Memo' nun ismi Türkçeleşmiş Mehmet kelimesinden gelir. Mehmet kelimesi Muhammed kelimesinin türkçeleştirilmiş halidir. Cizre bölgesinde Büyük Selçuklular, Artuklular, Anadolu Selçukluları, timurlular, Karakoyunlular, Akkoyunlular, Devlet-türki yani memlüklüler ve sonraki yıllarda Safeviler, Osmanlılar gibi türk devletleri asırlarca hüküm sürdüğü için Türkçeleşmiş bir isim olan Mehmet kelimesi bölgede yaygın haldedir.
Film, dizi, sinema, edebiyat, sanat, tarih gibi içerikler için Kadim Portal kanalımıza abone olun. Eğitim (education) alanında yepyeni videolarla karşınızda olacağız! Daha önce kürtler kimdir, Kürt Tarihi gibi videolarımızdan sonra yine bu konuya el atmasak olmazdı.