HẠ CANXI SAU MỔ TUYẾN GIÁP
📢Suy tuyến cận giáp là một biến chứng nặng sau mổ tuyến giáp, nó liên quan tới việc vô ý cắt bỏ tuyến cận giáp, tổn thương hoặc gián đoạn mạch máu nuôi dưỡng. Khả năng xảy ra biến chứng liên quan tới sự thành thạo của phẫu thuật viên trong việc bảo tổn mô và mạch máu nuôi tuyến cận giáp.
✒️Tuyến cận giáp là các tuyến có kích thước rất nhỏ nằm sát tuyến giáp ở cả 2 thùy, thông thường mỗi người có 4 tuyến cận giáp. Tuyến cận giáp có chức năng điều hòa nồng độ canxi máu trong cơ thể. Nếu các tuyến cận giáp này bị tổn thương sẽ dẫn tới tình trạng hạ canxi máu. Triệu chứng gồm dị cảm quanh miệng, tê bì các bàn tay và chân, co quắp cơ, chuột rút, đau ngực, co thắt thanh quản với tiếng rít, thở yếu, lo lắng và sợ hãi.
📝Theo kinh nghiệm và y văn, nếu như bảo tồn hoàn toàn được 1-2/4 tuyến cận giáp thì sẽ ít nguy cơ suy tuyến cận giáp vĩnh viễn. Hầu hết các trường hợp BN sau mổ bị hạ canxi máu đều là các trường hợp cắt toàn bộ tuyến giáp. Các BN cắt thùy + eo rất ít phải bổ sung canxi sau mổ.
👉Theo các báo cáo gần đây, tỷ lệ suy tuyến cận giáp tạm thời xảy ra ở khoảng 10-15% bệnh nhân, ngược lại, suy cận giáp trường diễn xảy ra ít hơn (1%-3%).
Suy cận giáp thoáng qua được cho là có nguyên nhân từ việc mô tuyến bị thiếu máu do tổn thương hoặc bị cắt mạch máu nuôi, nó xảy ra tỷ lệ nghịch với kinh nghiệm của phẫu thuật viên và số tuyến cận giáp được bảo tồn mạch máu nuôi.
Nguy cơ suy cận giáp tăng lên khi vét hạch cổ trung tâm hoặc vét hạch trung thất trên khi mổ ung thư tuyến giáp. Các bệnh nhân có nguy cơ suy cận giáp gồm: phẫu thuật cắt toàn bộ tuyến giáp, cắt thùy còn lại sau khi đã cắt thùy đối bên trước đó hoặc phẫu thuật lại. Hậu phẫu của những bệnh nhân này cần được theo dõi sát các dấu hiệu và triệu chứng của hạ canxi máu. Hạ canxi có triệu chứng cấp tính cần được bổ sung canxi thay thế ngay bằng đường tĩnh mạch.
👉Canxi đường uống cũng được bắt đầu sử dụng bao gồm canxi carbonat, calci gluconat, calcium citrate hoặc calci lactat chia làm nhiều lần để cung cấp 2g-10g/ngày. Calcitriol uống (1,25 dihydroxyvitamin D3) liều 0,5-0,25 µg/ngày cũng được sử dụng nếu chỉ uống calci thông thường không đủ duy trì nồng độ canxi huyết thanh bình thường
👆Suy cận giáp thoáng qua sẽ thường hồi phục trong 4 tuần, nhưng có thể mất vài tháng. Suy cận giáp vĩnh viễn khi bệnh nhân phải bổ sung canxi và vitamin D3 sau mổ 1 năm.