Anadolu Sigorta’nın kaybolan veya kaybolmaya yüz tutan mesleklere olan ilgiyi arttırmak ve bu meslekleri yeniden canlandırmak amacıyla, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın teknik danışmanlığında gerçekleştirdiği “Bir Usta Bin Usta” Sosyal Sorumluluk Projesi kapsamındaki Sinop Model Gemi Yapımı kursu, 2017 yılında düzenlendi. Kurs eğitmeni; Doğan Ülgen.
Bir Usta Bin Usta projesi ile ilgili detaylı bilgiye
www.birustabinu... adresinden ulaşabilirsiniz.
Sinop Model Gemi Yapımı
Bazı anlatımlara göre Sinop’ta ilk gemi modellerini yapanlar 1940’lı yıllarda Sinop Cezaevi’nde yatan iki mahkûmdur. Bu mahkûmlar cezaevinden tahliye olduktan sonra da Sinop’ta kalarak bu sanatlarını devam ettirmişlerdir. Farklı bir anlatıma göre ise tekne modelciliği aslında bir tersane geleneğidir. Tersanede gemi yapımında çalışan ustaların boş zamanlarını değerlendirmek için yaptıkları yelkenliler zaman içerisinde Sinop Cezaevi’nde özgürlük simgesi olarak benimsenmiş ve yelkenli gemi yapmak mahkûmların en önemli uğraşlarından birisi olmuştur. Cezaevinden çıkarak model gemi yapmaya devam eden mahkûmların zaman içerisinde çıraklar yetiştirmeye başlamasıyla da sanat hızla yayılmaya başlamıştır.
Üretilen ilk ürünler Sinop Limanı’na gelen yolcu vapurlarındaki ziyaretçilere hediyelik eşya olarak sunulmuştur. Bu vapurlarda seyahat eden yolcuların bu ürünleri alması ve farklı illere götürmesi neticesinde Sinop kotraları (ilk dönemde verilen genel ad budur) giderek tanınmaya başlamış ve zamanla Sinop’un bir simgesi haline gelmiştir. Günümüzde Sinop'a gelen yerli ve yabancı turistlerin en çok ziyaret ettikleri yerler, çeşitli gemi modellerinin sergilendiği atölye ve dükkânlardır.
Başlangıçta daha çok tek tip yelkenli üretiminin yapıldığı ve genel olarak “Kotracılık” olarak adlandırılan bu el sanatının, zaman içerisinde ustaların bilgi ve becerilerinin artması ile birlikte projeli olarak çalışılan tekne modellerinin yapımına doğru evrildiğini söyleyebiliriz.
Bu modellerin yapımı sırasında ölçeklendirme, elde kesme, elde delik delme, şekillendirme, dekupe oyma, zımparalama, kaplama, boyama, vernikleme, örme, yakma gibi birçok işlem uygulanmaktadır. Gemi yapımında en çok kullanılan ağaçlar ceviz, gürgen, kayın, kavak, dişbudak, akçaağaç’dır. Donanımlarda ise daha çok misina ve naylon ip kullanılmaktadır.