Dırnaq göbələyi
Abunəçilərimizdən biri bizə başına gələn dəhşətli hekayəni yazıb. Payızda onun dırnaqları çatlamağa başlayıb. Lakin o, bunu bədəndə vitamin çatışmazlığı ilə əlaqələndirərək əhəmiyyət verməyib. Sadəcə olaraq, dəriyə əl kremi sürtüb və dırnaqlarını laklayıb. Bir müddət sonra dırnaq lövhələri parçalanmağa başlayıb, irin və xoşagəlməz qoxu yaranıb. Əlbəttə ki, əllərin görünüşü dəhşətli idi.
Qız əziyyət çəksə də, hər şeyin zamanla keçəcəyini düşünərək heç nə etməyib. Sonunda həkimə gedib. Həkim dırnaqların vəziyyətindən şoka düşub. Ona göbələk diaqnozu qoyulub. Xəstəlik dırnaqlardakı çatlar nəticəsində başlayıb. Çatlar isə öz növbəsində, dırnaq lakı təmizləyicisinə qarşı allergiyadan əmələ gəlib.
Göbələk zərərsiz xəstəlik deyil... Bu hekayəni danışmaqda məqsədim odur ki, göbələyin zərərli olduğunu bir daha xatırladım. İnsanlar var ki, illərlə göbələklə mübarizə aparsalar da, onu məğlub edə bilmirlər. Lakin əzmli və düzgün mübarizə ilə göbələyi yenmək, yox etmək mümkündür.
Bu gün sizə göbələk xəstəliyinin növlərindən, onlarla mübarizə üsullarından danışmaq istəyirəm. Qeyd edim ki, bu sadə və əlçatan üsulların effektivliyi zamanla sınanıb.
Göbələk növləri.
Göbələk infeksiyalarına mikoz deyilir. Mikozlar əl və ayaq dırnaqlarına, saça, dəriyə və hətta daxili orqanlara da təsir edə bilər. İnfeksiyanın yerləşdiyi yerə görə mikozlar aşağıdakı kimi təsnif edilir:
1) Kandidoz-dəriyə və selikli qişalara təsir göstərir;
2) Keratomikoz-dəriyə təsir edir, lakin iltihabsızdır;
3) Dermatomikoz-dəri, dırnaqlar, infeksiyanın dərin nüfuz etdiyi saçlar risk altındadır;
4) Dərin mikozlar-dərinin və toxumaların iltihabı ilə özünü göstərir;
5) Psevdomikoz-mikroblar və göbələklərin birgə formasıdır;
Kimlər risk altındadır?
1. Antifunqal dərmanlar qəbul edənlər. Zamanla dərinin və selikli qişaların mikroflorasının müdafiəsi azalır. Bu da həmin nahiyələri ikiqat risk altında qoyur;
2. İmmuniteti aşağı olanlar. Uzun sürən xəstəlikdən sonra insanların immuniteti çox zəifləyir və infeksiyaya daha həssas olurlar;
3. İctimai yerləri ziyarət etməyi sevənlər. Ümumi hamamlarda, hovuzlarda və digər oxşar yerlərdə yüksək miqdarda göbələk konsentrasiyası var. Şəxsi gigiyena qaydalarına riayət edilməməsi infeksiyaya səbəb ola bilər;
4. Dərisində mikrotravmaları olanlar, çox tərləyən insanlar. Mikrotravmalar və tər göbələklərin böyümə faktorlarıdır;
5. Cinsi əlaqə zamanı qorunmayanlar. Yoluxmuş partnyorla əlaqə zamanı göbələk keçə bilər;
Qısacası; göbələyin zəhərli sporları insan orqanizminə tənəffüs yolları vasitəsilə, qida və ya su ilə, xəstənin paltarı ilə təmas zamanı nüfuz edə bilir.
Simptomlardan da danışaq. Göbələk infeksiyasını, göbələyi necə tanımaq olar?
Dermatoloqların fikrincə, barmaq uclarındakı göbələk kiçik çatlarla başlayır. Dəri soyulmağa başlayır. Dırnaq lövhələrində ağ ləkələr və zolaqlar görünür. Zamanla rəng sarı və ya qəhvəyiyə çevrilir. Dırnaq qalınlaşır, daha kobud olur və parlaqlığını itirir. Sonra parçalanmağa başlayır. Parazitlərə yoluxan ayaq və ya qol ağrımağa başlayır, dəri dözülməz dərəcədə qaşınır. Ardınca iltihab prosesi başlayır və xoşagəlməz qoxu yaranır. İnsan özünü yuxulu və yorğun hiss edir.