Ένα σύγχρονο οδοιπορικό στην Ιερά Νήσο της Δήλου... Καλοκαίρι του 2011...H μυθολογία συνέδεσε τη Δήλο με τη γέννηση των θεών Απόλλωνα και Άρτεμης. Για το λόγο αυτό η Δήλος αποτελούσε ιερό τόπο κατά την αρχαιότητα. Όπως αναφέρει ο σχετικός μύθος, η Δήλος ήταν αρχικά ένα μικρό πλεούμενο νησί που έπλεε άσκοπα στο πέλαγος. Όταν η Λητώ, κόρη του Τιτάνα Κόιου, έμεινε έγκυος από το Δία, προκάλεσε την οργή της Ήρας, η οποία την καταδίωκε και δεν μπορούσε να βρει καταφύγιο πουθενά. Τότε ο Δίας παρακάλεσε τον Ποσειδώνα να της προσφέρει καταφύγιο και ο Ποσειδώνας ακινητοποίησε το πλεούμενο νησί με αποτέλεσμα να σχηματιστεί η Δήλος. Στη Δήλο βρήκε καταφύγιο η Λητώ και γέννησε τους δύο δίδυμους θεούς. Σύμφωνα με το Θουκυδίδη, οι πρώτοι κάτοικοι του νησιού ήταν οι Κάρες, που είχαν ως κύρια δραστηριότητά τους την πειρατεία. Το 16ο αιώνα π.Χ. εξαπλώθηκαν στην περιοχή των Κυκλάδων οι Μυκηναίοι, που εγκαταστάθηκαν και στη Δήλο. Εκείνη την εποχή πρέπει να άρχισε να αποκτάει η Δήλος ιερό χαρακτήρα, κάτι που το συναντάμε ήδη μερικούς αιώνες αργότερα, την εποχή που γράφτηκαν τα Ομηρικά έπη. Την περίοδο της μετανάστευσης των Ιώνων προς τη Μικρά Ασία η Δήλος κατοικήθηκε από Ίωνες. Επειδή βρισκόταν στο κέντρο των περιοχών εγκατάστασής τους έγινε το θρησκευτικό τους κέντρο.Μετά το τέλος των Περσικών πολέμων, το 478 π.Χ., ιδρύθηκε η Δηλιακή Συμμαχία, μία συμμαχία πόλεων κρατών στην οποία την πρωτοκαθεδρία είχε η Αθήνα. Η Δήλος ήταν η έδρα της συμμαχίας και σ' αυτήν φυλασσόταν το κοινό ταμείο μέχρι το 454 π.Χ., οπότε ο Περικλής το μετέφερε στην Αθήνα.
Την περίοδο του Πελοποννησιακού πολέμου οι Αθηναίοι, επηρεαζόμενοι από τις καταστροφές που δέχονταν τα πρώτα χρόνια του πολέμου, αποφάσισαν να προχωρήσουν στον εξαγνισμό του νησιού. Αποφάσισαν να μη γεννιέται και να μη θάβεται κανείς στο νησί. Επίσης το 422 εξόρισαν όλο τον πληθυσμό του νησιού, που εγκαταστάθηκε τελικά στο Αδραμύττιο της Μικράς Ασίας.
Λίγα χρόνια μετά το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου ιδρύθηκε η δεύτερη Δηλιακή συμμαχία. Η Δήλος έγινε ξανά κέντρο της συμμαχίας μέχρι το 314 π.Χ., οπότε οι Μακεδόνες με βασιλιά τον Αντίγονο Γονατά απέσπασαν το νησί από τους Αθηναίους και το ανακήρυξαν ανεξάρτητο. Η περίοδος της ανεξαρτησίας που διήρκησε από το 314 έως το 166 ήταν περίοδος ακμής για το νησί. Το νησί εξελίχθηκε σε σημαντικό εμπορικό κέντρο. Ακόμα περισσότερο θα αναπτυχθεί μετά το 166 π.Χ., όταν και πέρασε στον έλεγχο της Ρώμης. Οι Ρωμαίοι ανακήρυξαν τη Δήλο ελεύθερο λιμάνι και το νησί συγκέντρωσε εμπόρους και πλοιοκτήτες. Μετατράπηκε επίσης σε δουλεμπορικό κέντρο, αφού ήταν μία από τις κύριες εμπορικές δραστηριότητες που αναπτύχθηκαν τότε. Το 69 π.Χ. το νησί δέχτηκε νέα καταστροφική επιδρομή από πειρατές με αποτέλεσμα να αρχίσει σταδιακά η παρακμή του.