در قانون اساسی است زبان آموزی آزاد است نگران نباشید آقا دکتر کامران

قومگرایی درد است نه درمان رامین کامران مصاحبۀ اخیر من با آقای فرخنده که ظاهراً واکنش انگیز هم شده است، فرصتی فراهم آورد تا برخی نکات مربوط به ایران و این داستانهای قومگرایی را که در گذشته هم در موارد مختلف متذکر شده ام، باز به شما عرضه بدارم. از تکرار بیزارم ولی موقعیت چنین ایجاب میکند. اول از همه این که ایران در درجۀ اول پدیده ایست ذهنی و سپس مادی. نباید تصور کرد که این حرف در حکم سست شمردن ایران است چون هر چه مادی باشد، پایدار است و محکم و هر چه ذهنی بود، ناپایدار و ضعیف. برعکس، این استحکامی که ایران در طول تاریخ نشان داده است از همین امر نشأت میگیرد. از بین بردن ایران مادی در طول تاریخ اتفاق افتاده است ولی آنچه که هیچگاه نمرده و خواهد مرد همین ایران معنوی است که زنده مانده و بعد مثل روح دوباره در ماده دمیده و زنده اش کرده است. سپس باید دقت داشته باشیم که وقتی از ایران صحبت میکنیم، از چه صحبت میکنیم. ایران واحدی سیاسی است، از اول بوده و تا به آخر هم خواهدماند. ایران فرهنگی، ایران مذهبی، ایران اقتصادی و… همه و همه برخاسته از این موجودیت سیاسی است و بدان راه میبرد. میدانم که برخی دوست دارند ایران را قبل از هر چیز پدیده ای فرهنگی بشمارند و احیاناً با این کار احساس کنند که خیلی متفکرانه سخن گفته اند و از مقامی والاتر از سیاست حرف زده اند. مقامی بالاتر از سیاست نداریم چون سیاست است که تمامی حیات اجتماعی ما را سامان میدهد و کسانی که دل به چنین توهماتی میدهند، چارچوب مفهومی لازم برای این مباحث را در اختیار ندارند. ممکن است که در زمینۀ ادبیات، باستانشناسی، زبانشناسی و حتی تاریخ و هزار و یک چیز دیگر صاحب تخصص باشند، ولی سواد این یک دانه کار را ندارند. اینکه در این یا آن میدان صاحب نظر هستند، اعتباری به سخنان در حقیقت آماتوریشان در باب ماهیت ایران نمیدهد. دیگر اینکه موجودیت ایران یعنی موجودیت دولت ایران. وقتی دولت ایران وجود دارد، ایران هم وجود دارد و وقتی نباشد ایرانی هم در کار نیست. مضمحل شدن ایران که در طول تاریخ پیش آمده، قبل از هر چیز مضمحل شدن دولت ایران بوده و باززایی ایران همان تشکیل دوبارۀ دولتش بوده است. در این زمینه مطلقاً جایی برای خیالپردازی نیست. این است واقعیت سخت تاریخ. حکومت اسلامی مؤلفه های وحدت ایران را مورد شک قرار داده، به آنها بی اعتنایی کرده و گاه در جهت تضعیف آنها گام برداشته است. وحدت ایران در طول تاریخ دراز ما و تا قبل از مشروطیت و مدرن شدن ایران، در شخص شاه تجلی میکرد. در دوران جدید این کارکرد به نمایندگان ملت و مجلس شورا محول گشت. وحدت ایران که دولت نماد و نمایندۀ آن است، مترادف است با وحدت حاکمیت. اینکه حکم نهایی در تصمیمگیری سیاسی از یک جا صادر میشود و سیاست کشور را سامان میدهد. این حاکمیت که از مشروطیت به این سو متعلق است به ملت، توسط حکومت اسلامی از آن سلب گشته است و با یک زبان بازی مضحک به خدا حواله شده و در عمل توسط روحانیت اعمال میگردد. در عین حال، ملت که محیط انسانی حیات ایرانیان است، جا به امت داده که قرار است تمامی مسلمانان را گرد هم بیاورد. یادآوری کنم که این مفهوم فرهنگی است و نه سیاسی. مصداق روشن و اولیه و صریح حاکمیت ملت ایران که وجود کشوری است به نام ایران و چارچوب حیات روزمرۀ مردم این کشور است، نیز به نوبۀ خود توسط حکومت از مقام اصلیش پایین کشیده شده و جا داده به جهان اسلام که این هم به نوبۀ خود مفهومی است فرهنگی و احیاناً جغرافیایی و نه سیاسی. البته در عمل، حکومت اسلامی در ایران به وجود آمده و در همین کشور و در میان ایرانیان هم هست که به حیات خود ادمه میدهد، ولی در این توهم غوطه ور است که دارد در جایی دیگر زندگی میکند و با ارجاع به چارچوبی غیر از ایران و ملت ایران است که زندگی و عمل میکند. این وضعیت پایه های وحدت ملی را در ایران سست نموده و انواع مشکلاتی پیش آورده که قومگرایی یکی از آنهاست و حالا تا حدی بالا آمده که در انتخابات ریاست جمهور اسلامی، مطرح و محل توجه گشته است. نمیتوان به این امور بی اعتنایی کرد و تصور نمود که ایران خودش همینطوری سر پا میماند. ایران را باید نگه داشت تا بماند، همانطور که اجداد ما در طول هزاره ها کرده اند. ما هم باید بکنیم و با این لاابالیگری ها مملکت نمیتوان نگه داشت.