Рет қаралды 15,872
#uzaybelgeseli #uzay #belgesel #pasovideouzay
Yıldızlar ve gazlardan oluşan kuyruklar yerçekimsel galaktik büklüm merkezleri yerine biçimsiz galaktik diskler tarafından çekilirler. Çarpışma sonucu gelgit kuyruğu oluşturan önemli örnek galaksiler Mice ve Antennae Galaksileri'dir. Ay'ın su gelgitlerinin Dünya'nın her iki zıt tarafında yükselttiği gibi galaktik gelgit de galaktik birleşmenin iki kolunu oluşturur. Büyük bir kuyruk oluştuğu zaman bozunmuş galaksi diğer galaksiden daha hafiftir. Eğer bu oluşan kuyruk bozunmuş galaksiden önemli ölçüde ağır ise sondaki kol buna bağlı olarak küçük olur ve köprü olarak adlandırılan ana kol ise daha belirgin olur. Gelgit köprülerini gelgit kuyruklarından ayırmak oldukça zordur. İlk olarak geçen galaksi tarafından yutulabilir ya da galaksi kaynaşmasıyla sonuçlanabilir. Kısa bir süre için büyük kuyruktan daha çok görünür hale gelecektir. İkinci olarak eğer iki galaksiden biri önplandaysa ikinci galaksi ve aralarındaki köprü kısmen kaybolur. Birlikte bu etkiler bir galaksinin bittiği ve diğerinin bağladığı yerin görünmesini zorlaştırır. Gelgit halkaları, kuyrukların ana galaksilerle sonda birleşerek oluşurlar. Bu halkalar hala nadirdir. Andromeda-Samanyolu çarpışması, Yerel Grup bünyesinde bulunan Andromeda ile Dünya'yı da içinde barındıran Samanyolu gökadalarının yaklaşık 4 milyar yıl içerisinde çarpışacaklarının öngörüldüğü galaksi çarpışmasıdır. Andromeda yaklaşık 1 trilyon Samanyolu da yaklaşık 300 milyar yıldızı bünyesinde bulundurmaktadır. Fakat yıldızların aralarındaki mesafe çok büyük olduğundan iki yıldızın çarpışma ihtimali ihmal edilebilir düzeydedir. Örneğin Güneş'e en yakın olan yıldız Proxima Centauri ile Güneş arasındaki uzaklık milyonlarca km kadardır. Eğer Güneş Paris'te bir ping pong topu olsaydı Proxima'nın da değeri Berlin'de bir bezelye tanesi olurdu ve ayrıca galaksinin genişliği Dünya ile Mars arasındaki mesafenin yaklaşık üçte biri yani yaklaşık 19 milyon km olurdu. Gökadanın merkezinde yıldızlar daha yoğundur fakat buna rağmen aralarında yaklaşık 3,2 km mesafe bulunan ping pong toplarından farkları yoktur. Bu yüzden iki yıldızın çarpışması pek olası değildir. 2012 yılına dek bir çarpışma olup olmayacağını söylemenin bir yolu yoktu. Araştırmacılar, Hubble Uzay Teleskobu'yla Andromeda'nın 2002 ile 2010 yılları arasındaki hareketini özenle inceledikten sonra iki galaksinin kesinlikle çarpışacakları sonucuna varmışlardır. Bu ölçümden önce Andromeda'nın Samanyolu'na göre olan dikeyhızı, galaksideki yıldızların spektral hatlarının Doppler etkisi incelenerek ölçülebiliyordu fakat enine hızı direkt olarak ölçülemiyordu. Bu yüzden 120 km/sn ile Samanyolu'na yaklaştığı bilinen Andromeda'nın çarpacağını ya da ıskalayacağını söylemek mümkün değildi. En yakın dolaylı ölçümler enine hızın saniyede 100 km'den az olduğunu göstermekte ve bu da galaksilerin, gerçek halkaları çarpışmasa da, karanlık madde hallerinin çarpışacağını ortaya koymaktaydı. Bu tür çarpışmalar oldukça yaygındır. Örneğin Andromeda'nın geçmişte en azından bir galaksi ve günümüzde de Samanyolu'yla birleşmekte olan Yay Eliptik Cüce Gökadası gibi birkaç cüce galaksi ile etkileştiği düşünülmektedir. Harvard Astrofizik Merkezi'nden iki bilim insanı, çarpışmanın gerçekleşme vaktinin ve hatta gerçekleşip gerçekleşmeyeceğinin Andromeda'nın enine hızına bağlı olduğunu söylemişlerdir. Günümüzdeki hesaplamalara göre bilim insanları, galaksiler birleştiğinde solar sistemin %50 ihtimalle galaksinin çekirdeğine olan uzaklığının üç katı dışarı savrulacağını öngörmüşlerdir. Ayrıca solar sistemin %12 ihtimalle etkileşim gerçekleşirkenki herhangi bir anda yeni galaksinin dışına fırlayacağını tahmin etmişlerdir. Yaklaşık 1,4 milyar yıl sonra, yani iki galaksi çarpışmadan çok önce, Güneş'in kademeli olarak artan parlaklığından ötürü Dünya üzerinde su kalmayacaktır.