„Dziadek został zdradzony. Niemcy dokładnie wiedzieli, gdzie ukrywa Żydów” - mówi Tadeusz Perczyński, wnuk Kazmierza Przekory, upamiętnionego 26 kwietnia 2022 roku przez Instytut Pileckiego w ramach programu „Zawołani po imieniu”.
Kazimierz Przekora urodził się 14 sierpnia 1900 roku we Włodawie. Jego młodość przypadła na czasy I wojny światowej i walkę o niepodległość Polski. W 1918 roku jako ochotnik dołączył do powstającego właśnie 7 Pułku Ułanów Lubelskich, w którym walczył podczas wojny polsko-bolszewickiej. Po zakończeniu walk zdecydował się kontynuować wojskową karierę, przenosząc się do Mińska Mazowieckiego, gdzie stacjonował garnizon jednostki. W 1922 roku został podoficerem zawodowym. W trakcie ponad 20 lat służby wojskowej Kazimierz Przekora dał się poznać jako sumienny i obowiązkowy żołnierz.
Jeszcze przed wojną, 15 listopada 1924 roku, Kazimierz Przekora poślubił Helenę Miąsek zamieszkałą w Hucie Mińskiej. Małżeństwo doczekało się dwojga dzieci: Henryka i Wandy. Szczęście rodzinne przerwała przedwczesna śmierć Heleny. W 1940 roku Przekora ożenił się po raz drugi - z Władysławą Książek.
Inwazja niemiecka przyniosła długie lata krwawej okupacji. W Mińsku Mazowieckim, gdzie w międzywojniu około 40% populacji stanowili Żydzi, Niemcy utworzyli getto w październiku 1940 roku, stłaczając w nim ponad pięć tysięcy Żydów. Niecałe dwa lata później, w sierpniu 1942 roku, rozpoczęli jego likwidację, wysyłając większość ofiar do obozu zagłady w Treblince. W trakcie akcji likwidacyjnej zastrzelili około tysiąca osób. Ci, którym udało się uniknąć egzekucji lub wywózki, rozpoczęli dramatyczną walkę o przetrwanie. Latem 1943 roku do drzwi domu Kazimierza Przekory zapukali trzej Żydzi...
#InstytutPileckiego
Instytut Pileckiego służy upamiętnianiu, dokumentowaniu i badaniu polskiego doświadczenia i losów polskich obywateli w XX wieku.