Hospitalımızın Cərrah-Oftalmoloqu Uzm.Dr. Arif Məlikov eksimer lazer əməliyyatı haqqında danışıb. Videonu izləməyi və suallarınızı qeyd etməyi unutmayın.
İzləməyi unutmayın.
•1117
•(012) 599 11 17
•(050) 299 11 17
Ünvan Ak. Həsən Əliyev küçəsi, 38
Eksimer lazer 30 ildən çoxdur milyonlarca insana tətbiq olunan bir müalicə üsuludur. Eksimer lazer vasitəsi ilə miyop, astiqmat, hipermetrop kimi gözün qırma qüsurları düzəldilir. Eksimer lazerin çalışma mexanizmi gözün ön təbəqəsi olan buynuz qişanı şəkilləndirərək buynuz qişanın qırıcılığı dəyişdirilir və gözə gələn işıqlara fokuslanaraq torlu qişanın üzərinə düşməsi həyata keçirilir.
Birinci şərt, pasiyent 18 yaşın üzərində olmalıdır. Son 1 il ərzində pasiyentin nömrələri stabil qalmalıdır. Yəni 0.50 nömrədən artıq bir dəyişim olmamalıdır. Pasiyentdə bilinən bir sistemik xəstəliyin olmaması lazımdır. Yəni şəkər xəstəliyi, revmatizmal xəstəliyi olanlara çox da məsləhət görmürük. Gözündə başqa bir problem olmaması, yəni yanaşı gedən bir xəstəliyin olmaması gərəkir və pasiyentin eynək nörmələri, yəni göz nömrələri lazer tətbiq oluna biləcək bir limitdə olmalıdır. Bu da miyoplarda 10 nömrəyə qədər, astiqmat və hipermetroplarda isə 6 nömrəyə qədər lazer tətbiq olunur. Eksimer lazerin tətbiq edilmə şəklinə görə bir neçə üsul mövcuddur ki, bunlardan da ən sıx tətbiq olunanı Lasik və PRK üsuludur. Lasik və PRK üsulunun fərqi, Lasik üsulunda buynuz qişada bir təbəqə hazırlanır və bu təbəqəni əməliyyat sonrası təkrar yerinə yatızdırırlar. Buna görə də əməliyyatdan sonra pasiyentlərdə çox şiddətli ağrılar olmur. Yüngül bir batma hissi və sağalma müddəti də daha sürətli olur. PRK üsulunda isə buynuz qişanın ön təbəqəsi, yəni epitel təbəqəsi qazılır və bunun sağalması gözlənilir və bu da təxminən 3-5 gün çəkir. Bu qazıma işləmi də əgər lazer vasitəsi ilə aparılarsa, buna transepitelial PRK adlandırılır.
Pasiyentlər bizə müraciət edərkən nələrə diqqət etməlidir?
Əsasən, linza istifadə edən pasiyentlər, yumşaq linza taxanlar 1 həftə, sərt linza istifadə edənlər isə 2 həftə ilə 1 aya qədər linzalarını istifadə etməmələri lazımdır. Pasiyentlər bizə müraciət etdikləri zaman onların görmə itiliyi dəyərləndirilir. Damlalı və damlasız göz ölçümləri icra edilir. Biomikroskop müayinəsi vasitəsi ilə gözün ön seqmenti dəyərləndirilir. Damcılar damlatılaraq torlu qişa dəyərləndirilir. Bundan sonra pasiyentin buynuz qişasının xəritələri seçilir, qalınlıq və diklik xəritələri seçilir. Bunların nəticələrinə görə pasiyetin gözü əməliyyata uyğundurmu və hansı əməliyyat üsulu seçiləcək, ona qərar verilir. Əməliyyat, əsasən, müayinədən 1 gün sonra icra edilir. Əməliyyat qısa bir prosedurdur, təxminən 5-10 dəqiqə çəkir. Lazeri tətbiq etmə müddəti isə saniyələr çəkir. Əməliyyat narkozsuz icra edilir. Gözə topikal damla anestezisi vasitəsi ilə əməliyyatı icra etmiş oluruq. Yeni texnologiyalar vasitəsi ilə pasiyent gözünü oynatdıqda belə lazer avtomatik dayanır və lazımi miqdarda, lazımi hissələrə lazer tətbiq edilmiş olur. Əməliyyatdan sonra pasiyent evə göndərilir, pasiyent yatışı olmur. Bir neçə saat dincəlməsi məsləhət görülür. Bir müddət pasiyentin damcılar, antibiotik damcısı, süni göz yaşı istifadə etməsi lazımdır. Az öncə də qeyd etdiyim kimi Lasik üsulunda sağalma müddəti daha sürətlidir. Əməliyyatdan sonra pasiyentin ağrıları olmur, yüngül bir batma, göynəmə şikayəti ola bilər. Pasiyentlərə məsləhət gördüyümüz gözlərini qətiyyən ovuşdurmamaları lazımdır. Digər PRK üsulunda isə əməliyyatdan sonra epitel sağalana qədər 3-5 gün kimi pasiyentin ağrıları ola bilər. Əsasən, PRK əməliyyatı sonrası pasiyentin gözünə linza qoyulur. Həm ağrıları rahatlaması üçün, həm də sağalma müddətini sürətləndirməsi üçün. Kontrolda həkim o linzanı gözdən çıxarmış olur. Lasik üsulunda pasiyentlərdə quruluq şikayətləri ola bilər ki, 3-6 aya qədər pasiyent süni göz yaşı istifadə edir. Pasiyentlərin təxminən 1 aya qədər kosmetik vasitələr istifadə etməmələri önərilir. Sauna, hamam və ya ümumi hovuzlara girməmələri məsləhət görülür. Ondan sonra isə normal həyatlarına dönə bilirlər. Pasiyentləri daha çox maraqlandıran suallardan birisi də “Eksimer lazer sonrası gözüm təkrar zəifləyərmi?”. Bu risk 100 pasiyentdən birində, yəni 1%-də ehtimal var. Amma heç bir zaman pasiyent əvvəlki nömrələrə dönməz. Yəni pasiyentin nömrəsi 5 idi. Əməliyyat etdik. Ondan sonra təkrar 5 olmaz. Normal fiziolojik dəyişikliklərə bağlı olaraq 0.25-0.50 nömrə kimi bir zəifləmə olur ki, bunun da, əsasən, pasiyentin həyatına, görməsinə çox böyük bir təsiri olmur.