AYT videoları için tıkla;
• AYT KİMYA Konu Anlatım...
TYT videoları için tıkla;
• TYT KİMYA Konu Anlatım...
Kazanım kavrama testleri;
• Kimya Kazanım Kavrama ...
Organik Kimya Kitabımızı Satın Almak İçin:
www.kitapisler...
@kimyavuzhoca
PDF için tıkla;
drive.google.c...
Eterler / Organik Kimya AYT / 12.Sınıf Kimya 133
12.3. ORGANİK BİLEŞİKLER
Anahtar kavramlar: aldehit, alifatik bileşik, alkan, alken, alkil halojenür, alkin, alkol, aromatik bileşik, ester, eter, fonksiyonel grup, halkalı yapılar, hidrokarbon, izomerlik, karboksilik asit, keton, yağ asidi, yapısal izomerlik, zincir yapılı bileşikler
12.3.1. Hidrokarbonlar
12.3.1.1. Hidrokarbon türlerini ayırt eder.
12.3.1.2. Basit alkanların adlarını, formüllerini, özelliklerini ve kullanım alanlarını açıklar.
a. Yanma ve halojenlerle yer değiştirme özellikleri üzerinde durulur.
b. Yapısal izomerlik ve çeşitleri üzerinde durulur.
c. Alkanların yakıtlarda [LPG, benzin, motorin (dizel), fueloil, katran ve asfalt ürünlerinin bileşenleri] kullanıldığı, hekzanın ise çözücü olarak kullanıldığı vurgulanır.
ç. Benzinlerde oktan sayısı hakkında okuma parçası verilir.
12.3.1.3. Basit alkenlerin adlarını, formüllerini, özelliklerini ve kullanım alanlarını açıklar.
a. Cis-trans izomerlik üzerinde durulur.
b. Alkenlerin kullanım alanı olarak alkil halojenür ve alkoller için ham madde oldukları vurgulanır.
c. Alkenlerin gıda endüstrisindeki kullanımları ve polimerleşme özellikleri hakkında bilgi verilir.
12.3.1.4. Basit alkinlerin adlarını, formüllerini, özelliklerini ve kullanım alanlarını açıklar.
Asetilenin üretimi, kullanım alanları, katılma özellikleri ve birincil patlayıcı tuzları üzerinde durulur. Diğer alkin örneklerine girilmez.
12.3.1.5. Basit aromatik bileşiklerin adlarını, formüllerini ve kullanım alanlarını açıklar.
Benzen, naftalin, anilin, toluen ve fenol bileşikleri tanıtılarak yapıları ve kullanım alanlarına değinilir.
12.3.2. Fonksiyonel Gruplar
12.3.2.1. Organik bileşikleri fonksiyonel gruplarına göre sınıflandırır.
Alkil-gruplarına, hidroksi-, alkoksi-, halo-, karbonil-, karboksil-, amino-, nitro-, fenil- grupları bağlanınca oluşan bileşikler genel olarak tanıtılır.
12.3.3. Alkoller
12.3.3.1. Alkolleri sınıflandırarak adlarını, formüllerini, özelliklerini ve kullanım alanlarını açıklar.
a. Etanolün fermantasyon yöntemi ile elde edilişi açıklanır.
b. Etanolün alkil halojenürlerden ve alkenlerden elde edilişi üzerinde durulur.
c. Alkollerin hidroksil sayısına ve alfa karbonundaki alkil sayısına göre sınıflandırılması sağlanır. ç. 1-4 karbonlu mono alkoller, etandiol (glikol) ve propantriol (gliserin) üzerinde durulur.
d. Metanolün zehirli özellikleri vurgulanır.
e. Etanolün sağlık alanında kullanımına vurgu yapılır.
f. Etanolün biyoyakıt işlevi gördüğü ve çözücü olarak kullanıldığı vurgulanır.
12.3.4. Eterler
12.3.4.1. Eterleri sınıflandırarak adlarını, formüllerini, özelliklerini ve kullanım alanlarını açıklar.
a. Asimetrik-simetrik eter ayrımı yapılır.
b. Eterlerin çözücü özelliklerine vurgu yapılır.
c. Fonksiyonel grup izomerliği açıklanarak eterlerin alkollerle izomerliğine değinilir.
12.3.5. Karbonil Bileşikleri
12.3.5.1. Karbonil bileşiklerini sınıflandırarak adlarını, formüllerini, özelliklerini ve kullanım alanlarını açıklar.
a. Aldehit ve ketonları ayırt edecek düzeyde yapısal ilişki kurularak indirgenme-yükseltgenme özelliklerinin karşılaştırılması sağlanır.
b. Aldehitlere örnek olarak formaldehit, asetaldehit ve benzaldehit; ketonlara örnek olarak aseton verilir.
c. Aldehit ve ketonların fonksiyonel grup izomerliklerine değinilir.
ç. Aldehit ve ketonların gıda ve kozmetik sanayinde nasıl kullanıldıkları üzerinde durulur.
12.3.6. Karboksilik Asitler
12.3.6.1. Karboksilik asitleri sınıflandırarak adlarını, formüllerini ve kullanım alanlarını açıklar.
a. Formik asit, asetik asit, salisilik asit, ftalik asit, sitrik asit, malik asit, folik asit ve benzoik asit tanıtılır. Düz zincirli monokarboksilli asitlerin dışındakilerin formüllerine girilmez.
b. Doymuş ve doymamış yağ asitleri tanıtılır.
c. Yağ asidi tuzlarının sabun olarak kullanıldığı vurgulanır.
ç. Benzoik asidin ve benzoatların gıda koruyucu maddesi olarak kullanıldığı vurgulanır.
12.3.7. Esterler
12.3.7.1. Esterlerin adlarını, formüllerini ve kullanım alanlarını açıklar.
a. Esterleşme tepkimesine örnek verilir.
b. Esterlerin yer aldığı doğal maddelere örnek olarak lanolin, balmumu ve balsam verilir.
c. Esterlerin çözücü olarak kullanımlarına ilişkin örnekler verilir.
ç. Karboksilik asit ve esterlerin fonksiyonel grup izomerliklerine değinilir.
d. Sabun eldesi deneyi yaptırılır.
Alkoller / Alkollerin Adlandırılması /Organik Kimya AYT/12.Sınıf Kimya 131