Əfzələddin Xəqaninin Gənclərə Nəsihət şeirinin təhlili
Digər əsərlərin təhlilləri:
✍🏻Xan sarayı əfsanəsi - Əsərin təhlili rb.gy/d5uzb5
✍🏻Çahargah əfsanəsi - Əsərin təhlili rb.gy/6npe38
ƏSƏRİN TƏHLİLİ:
Əsər lirik növdə, əruz vəznində, məsnəvi şəklində yazılıb. Şeir vahidi beytdir. XII əsrə aid olan ədəbi nümunədir. Əsər fars dilində yazılıb.
Şeirdə gəncliyə rəğbət hissi aydınca duyulur.
Əsər fitnəkar cavana müraciətlə başlanır, onu fitnə törətməməyə dəvət edir.
Əsərdə fitnə elləri dərdə salan kimi mənalandırılır. Vəfa, etibar kimi hisslərin cana məlhəm olması, fitnəkarlığın onu məhv etməsi fikri vurğulanır.. Kimsədə vəfa qalmasa da, yenə vəfalı olmaq tövsiyə olunur.
Az dostluq etmək, ancaq dostluqda güvənilir, etibarlı biri olmaq tövsiyə olunur. Vəfa mənzili ən yaxşı mənzil kimi mənalandırılır.
Hiylə, oğurluğun əvvəli xoş görünsə də, sonda
zərərli çıxan bu işi edən olacaq yenə.
Əsərdə dostluğa böyük dəyər verilir. Dostu qovanları yanına almamaq kimi məqama yer verilib.
Dostun əkdiyi tikan da olsa, onu çıxarıb atmamaq tövsiyə olunur. Bir budağı dost hirslənib qırsa, o nə olur-olsun, ondan əl çəkmək lazımdır.
Haqq yolunda Haqqın razı olacağını bilənəcən çalışmağın lazımlığı vurğulanır.
İnsan kiçik birinə nəvaziş edərsə, onun böyüklüyü əlindən getməz. Nadan (cahil) birinin təriflərinə aldanmamaq tövsiyə olunur.
Nadan insanları təriflədikcə özünü yaxın hiss edər. Lovğaları təriflədikcə işdən boyun qaçırdar.
Ağıl ən üstün bir ustad kimi mənalandırılır, onun qul yanında şagird olmayacağı vurğulanır.
Müəllif sonda deyil, sondan bir beyt öncə öz adını çəkir, özünə müraciət etmir.