Nhạc: Hoàng Hiệp
Thơ: Phạm Tiến Duật
Trình bày: Mạnh Hà
Bài thơ “Trường Sơn Đông - Trường Sơn Tây” của nhà thơ Phạm Tiến Duật sáng tác cuối năm 1969, tại làng Cổ Giang, bên bờ sông Son, tỉnh Quảng Bình. Ngôi làng ấy ở không xa Đường 20 xẻ ngang dãy núi Trường Sơn. Ngay khi mới ra đời, bài thơ đã luôn có mặt trong túi áo của mỗi người lính trên chiến trường. Khi bài thơ được nhạc sĩ Hoàng Hiệp phổ nhạc thì chất thơ, chất nhạc quyện chặt với nhau, nâng cánh cho nhau vang vọng khắp các chiến trường, thôi thúc hàng triệu trái tim xông pha nơi tiền tuyến, giết giặc lập công...
Với cấu trúc dễ nhớ, dễ thuộc, bình dị, mang âm hưởng đời thường và đậm đặc chất lính, giai điệu bài hát đẹp, tính trữ tình quyện chặt với tính hùng ca đã “truyền lửa” vào trái tim của mỗi người. Bài hát rất thành công về nghệ thuật, cảm xúc, song cái hay hơn có lẽ nó đã nói lên được cảm xúc lớn của thời đại, của cả một thế hệ trẻ, của cả dân tộc thời ấy. Bài hát có nhân duyên gặp gỡ giữa nhà thơ Phạm Tiến Duật và nhạc sĩ Hoàng Hiệp. Người viết thơ, người phổ nhạc, dường như có cùng cảm hứng lịch sử, cùng hát lên, ngân lên tiếng lòng, tình cảm đằm thắm và sức sống mãnh liệt, niềm tin tất thắng trong trái tim người chiến sĩ Trường Sơn.
Bài hát “Trường Sơn Đông- Trường Sơn Tây” là một bản tình ca trong chiến tranh. Một anh, một chị yêu nhau trong xa cách. Bây giờ, có biết bao bài ca mới ra đời mà người ta gọi là tình ca. Nhưng nghe sao chỉ thấy tán tỉnh, có lúc tán tỉnh đến thô lỗ! Nhớ lại thời ấy, không phải để tự khen mình và đồng đội của mình, nhưng chúng tôi đã sống với tình yêu đồng đội, tình yêu nhân loại thật lớn lao. Hình như, không yêu được số đông người thì cũng khó mà yêu lấy một người. Bài hát là tiếng nói của trái tim, nhưng anh sẽ không viết nổi một bài hát ra hồn khi tim anh đang bình thản. Không có lửa thì không thể biến gạo thành cơm, biến bóng đêm thành ánh sáng. Bài hát là tiếng nói trái tim nhưng phải là trái tim đang được ngọn lửa nung nấu. Chính cuộc sống sản sinh ra ngọn lửa trong trái tim người sáng tác. Và không chỉ mình tôi viết “Trường Sơn Đông- Trường Sơn Tây” mà cả con muỗi, con bướm, cái gạt nước, ngọn măng rừng và đồng đội của chúng tôi đã cùng viết chung với tôi ca khúc ấy”.
Cho đến bây giờ, “Trường Sơn Đông- Trường Sơn Tây” vẫn là một bài ca hay, có sức sống lâu bền trong lòng công chúng. Đối với những người chiến sĩ Trường Sơn từng chiến đấu và hy sinh một thời, thì đây là bài hát bất tử, là nghĩa tình đồng đội và niềm tự hào mỗi khi họ cùng nhau hát về Trường Sơn hùng vĩ, anh hùng….(Bien Phong)