Fatiha suresi ile başlayan ve Bakara suresi ile devam eden 1. Cüz’ün genel anlamda üç mesajı bulunur.
İlki hamd bilincidir. İlk ve son Sözümüz Yüce Allah’a hamd ve teşekkür olmalıdır. Kur’ân, Fatiha suresi ile başlar. Bu surede Kur’an hakkında çok önemli özet bilgiler verilir. Fatiha suresi, diğer surelerin bir anahtarı niteliğindedir. Öncelikle düşünme ve dua adabı öğretilir. Besmele ile başlayıp hamd (Allah’a teşekkür) ile devam etmek bu eğitimin bir parçasıdır. Bu surede Kur’ân’ın üç temel konusu olan; tevhid, risalet ve ahiret özetlenir. Ayrıca her gün Fatiha suresi ile Allah’a söz veririz: “(Ey Rabbimiz)! Biz ancak sana kulluk eder ve ancak senden yardım dileriz.” Sonra bir dua ile (aslında en önemli duadır bu) Allah’a yöneliriz: “Bizi doğru yoldan ayırma.” Sure bu şekilde Allah’a kulluk sözü (ahid) ve yardım isteme (dua) bilinci ile tamamlanır.
İkincisi takva bilincidir. Kur’ân, sorumluluk (takva) bilinci taşıyan insanlara rehberlik eder. Bu cüzde Fatiha’dan sonra Bakara suresi gelir. Bakara, Kur’ân’ın en uzun suresidir. Sure girişinde Kur’an’ın rehberlik misyonundan bahsedilir. Buna göre 3 grup insan ortaya çıkar:
a. Kur’ân’ın rehberliğini kabul edip takva (sorumluluk) bilincine ulaşan müminler,
b. Bu rehberliği kesinlikle kabul etmeyip reddeden ve vahye karşı gözünü, kulağını ve kalbini kapatan kâfirler (kalpleri mü- hürlü kişiler)
c. Vahyi kabul etmiş gibi görünen kalpleri hastalıklı, korkak ve şahsiyetsiz münafıklar
Üçüncüsü tarih bilincidir. İlk insan bir peygamberdir, Hz. Adem’le birlikte tarihte bütün peygamberler insanlara rehberlik etmişlerdir: Bu kısımda vahyin muhatabı insanlar ve davranış biçimleri ile ilgili tarihten iki örnek verilir; bunlar âdeta tarihin kırılma noktalarıdır:
a. İlk Dönem: İlk insan Hz. Adem ile başlayan tevhid ve şirk mücadelesi görülür. Hz. Adem ve eşini kandırması ile cennetten yeryüzüne indirilen insan ile ebedî düşmanı şeytan arasındaki savaşın başlama dönemidir.
b. Orta Dönem: İsrailoğulları ile devam eden tevhid ve şirk mücadelesi dönemidir. Bu dönemde kendilerine vahiy toplumu misyonu/sorumluluğu verilen Hz. Musa ile İsrailoğulları ve onların başarısız olmalarına sebep olan etkenler anlatılır. Âdeta Muhammed ümmetinden bu hatalara düşmemeleri istenir.