#НартайАралбайұлы #КеңшілікТышқанұлы #НартайНьюс
🔹Спикер: Кеңшілік Тышқанұлы - дінтанушы, теолог.
00:00 Басы
01:08 Таныстыру
01:14 Қазақстандағы қазіргі діни ахуалды қалай бағалайсыз?
04:21 Қаңтардағы қарулы қақтығысқа діни радикалдық топтардың қатысы бар ма?
06:24 Қазақстан билігінде бұған дейін діни радикалдарды қолдаған саясаткерлер болды дегенге келісесіз бе?
07:48 "Кей кезде діни мәселелерді шектен тыс саясиландырып жібердік" дегеніңіз бар. Мысал келтіріңізші...
10:06 Қазақстандағы діни радикалдарды қай мемлекет қолдады?
11:44 Ауғанстан, Сирия сияқты мемлекеттердегі соғысты әлемдік державалар әдейі жасай ма?
14:48 Дінді қолшоқпарға айналдырып, діннің атынан адамдарды зомби қылғандардың келесі құрбаны Қазақстан болуы мүмкін бе?
16:38 1992 жылы қабылданған "Дін және наным-сенім бостандығы туралы заң бар" Қазақстанды радикалдарға толтыру үшін әдейі қабылданды ма?
21:11 2011 жылы 11 қарашада «Діни қызмет және діни бірлестіктер туралы заң» қабылданды. Бірақ бұл Заңда ағымдарды жоюға қауқарсыз болды, себебі неде?
23:39 Діни радикалдармен күрестен Қазақстан Мұсылмандары Діни басқармасы ұтылып отыр ма?
23:50 Қазақстандағы мешіттерге діни радикалдар келе ме? Олардың бетін бере қарататын уағыздар айтыла ма?
25:58 Мешіттерде "Патша Құдайдың жердегі көлеңкесі, оған қарсы шығуға болмайды, әр қауым өз патшасына сай" деген уағыздардың айтылуы Мешіттің биліктің құралына айналғанын көрсете ме?
30:58 Осыдан 2 ай бұрын "Бізде радикализм бойынша тіркеуде тұрған адамдардың саны онша көп емес. Олардың басшылығын, басқару жүйесін, қаржыландыру жолдарын тез арада анықтап, бұғаттап тастауға мүмкіндік бар" - дедіңіз. Бізде Дін істері комитеті бар дардай министрліктің ішінде. Неге жасамайды?
33:21 Діни радикализммен күресудің жаңа форматын ойлап табатын кез келді. Сіз қандай тәсіл ұсынасыз?
36:30 Сіз Сириядан адасып келген адамдармен сөйлестіңіз, бетін бері қаратуға тырыстыңыз. Қазір түрмеден шыққандары расымен түзелген бе?
40:49 Сирияға барғандар Халифат құрамыз деп барды ғой. Ертең қайыптан тайып қаңтардағыдай толқу болып кетсе олар "Халифат құрамыз" деп шықпай ма?
42:16 Діни радикалдармен, лаңкестермен жұмыс істей алатын теолог жеткілікті ме біздің елде? Дінтанушылар дайындауда отандық ЖОО-ң әлеуеті қандай?
47:52 Діни радикализм туралы айтқанда Исламға ұқсас ұстанымдағыларды сөз қылады бәрі. Басқа діндер де жеткілікті. Олардың ішінде де Қазақстанға қауіп төндіретін радикал топтар бар ма?
50:20 Мешіттер үлкен бизнестің орталығына айналды, имамдар ақша табу үшін байлардың көңілін аулауға тырысады деген сын бар ел арасында. Осы тұрғыда сіз: "аудандық, ауылдық мешіттердегі имамдардың күзетші боп қызмет етеді" -дедіңіз. Расында мешіт ақша табудың орталығына айналып кетті ме?
54:46 Имамдар малға, пұлға сатыла ма?
55:12 Мешітте бір сапта тұрып намаз оқып тұрғандар намазды әр түрлі масхабта оқып тұрады. Рукхке бара жатқанда тәкбір алып, сәждеге бара жатып тағы алады. Негізі Ханафи масхабыпен оқу керек қой. "Әминді іштен айтыңдар" десе сыртқа дыбыстап айтады. Соларды бақылап ескертіп тұратын маман к
ерек пе мешітке?
01:00:21 Хиджап кию керек пе? Жоқ әлде орамал тартса жеткілікті ме?
01:05:55 Исламда еркектің және әйелдің құқығы қандай?
01:10:43 "Исламда бір еркекке 4 әйел алуға болады екен" деп сөйлейтін еркек көп. Жағдайы жеткен әр еркек бір бәйбіше, 3 тоқал алса бола ма сонда?
01:13:41 Ұнамаған әйеліне еркек 3 рет талақ айтса бітті ажырасып кете бере ме? Тіпті әйел күйеуіне талақ айтса да болады екен дегенді естідім. Ара жігін айтып беріңізші?
01:16:04 Былтыр желіде «Жәннатта әр еркекке 4900 әйел, 72 хор қызы беріледі" деген жазба шықты, басын орап алған әйел айтып отырды. Бұл рас па?
01:18:45 Мұсылманның бәрі түбінде жұмаққа кіреді деген сөз рас па? Күнаһарлар күнәсін өтеп болғасын маңдайына таңба соғылып жұмаққа енеді деген сөздер де айтылады жастар арасында.
01:20:15 Қажылыққа барған, Қағбаға кірген Президенттерді ондаған күзетшінің қоршап жүруі дұрыс па?
01:21:34 2019 жылдың 5 шілдесінде шыққан сұхбатыңызда: "Асыл Арна" мәселесінде үміттен күдік басым" депсіз. Неге?
01:22:40 Сіз 2019 жылдың 21 маусымында "еліміздің мектептерінде «рухани-адамгершілік құндылықтар» атты жаңа пән енгізу қажет" депсіз. Не үшін?
01:26:25 Бүгінгі күннің батыры кім?
Инстаграм: nartay_aralbayu...
Фейсбук: / nartai.sarsengaliyev