“BURA VƏTƏNDİR”- QRIZLAR
Ssenari müəllifi: Lütfi Nəzəroğlu
Rejissor: Nəsimi Əliyev
Filmdə,Şahdağ xalqları qrupundan olan qrızların tarixini,məşğuliyyətini,adət-ənənəsini əks etdirən süjetlər öz əksini tapıb.
QRIZLAR- ta qədimdənAzərbaycanın etnik cəhətdən rəngarəng bölgələrindən olan Qubada, bir-birindən möhtəşəm dağ silsilələri ilə ayrılan, sıldırım qayalıqlarla əhatə olunmuş, dəniz sə- viyyəsindən 2000 metr yüksəklikdə, Şahdağın ətəklərində məskən salıblar. Bu etniklər,məskunlaşdıqları əraziyə görə tarixşünaslıqda və etnoqrafiyada «Şahdağ qrupu» və ya «Şahdağ xalqları» kimi təsnif edilən xalqlar sırasında yer alır.
Qrız toponimi ilk dəfə, X əsrə aid mənbələrdə qeyd edilir.Digər Şahdağ etnosları kimi qrızlılıar da- kök etibarilə qədim alban tayfalarının varislərindən sayılır və Qubanın- sözü gedən Qrız kəndi bu etnosların qədim və baş kəndi sayılır.
Qrız kəndinin adı yerli əhali arasında “Qərəz” kimi ifadə olunur. Bu etnik adda “hər” və ya “qər” etnoniminin olması, qrızlıların vaxtilə Qafqaz Albaniyasında məskunlaşan qədim “hər” və ya “er” tayfalarının varisləri olduğunu söyləməyə əsas verir.
XIX əsrə aid mənbələrin verdiyi məlumata görə, 1870-ci illərdən etibarən qrızlılardan ibarət 640 ev düzənlik əraziyə, daha isti və mülayim iqlimi olan Müşkürə köçdüyü üçün, XIX əsrin sonunda Qrız kəndində cəmi 26 ev qalıb.XIX əsr müəlliflərindən N.K.Zeydlis Qrız kəndindən 39 obanın ayrıldığını yazır.
Şahdağ kəndlərində olduğu kimi,qrızlılarda da sənətkarlıq sahələri, xüsusilə də toxuculuq, yun və gön-dəri emalı kimi sahələr geniş inkişaf edib.Qrız xalçalarının ən səciyyəvi xüsusiyyəti onların ortasında xaçvari ornamentin və əsasən tünd göy rəngdə olmasıdır. Qrızda “Səlim ağacı” adlı xalça çeşnisi çox geniş yayılıb.
/ ictimai.tv
/ ictimaitv.official
itv.az/
İTV xəbər: / @itvxbr6631
#İTV
#Buravətəndir
#ictimaitv #video #televiziya #baku #videolar #itv