Knidos’ta başlangıç aşamasında yerli Anadolu halklarının mevcudiyeti kendini gösteriyor. Bunlar, Pelasg ve Karya kökenli insanlar ve kadim Anadolu Kültürü temsilcileri. Devam eden süreçte (MÖ 1300’ler ve sonrası) Anadolu Hitit Uygarlığının yıkılmasına neden olan Deniz Kavimleri ve Dor göçleri sonrası yerli halkla karışmış olan bir halktan söz edilir ki bu sentez halk da Karya halkı olarak yaşamıştır. Kentte bulunan yapıların büyük çoğunluğu MÖ 400’lerden, Roma İmparatorluk dönemi ile geç antik dönem-Doğu Roma (MS 284-700 arası dönem) yapılarından oluşuyor.
Kent önemli bir sanat ve kültür merkezi. Biri 4.500 diğeri ise 15.000 kişilik iki tiyatrosu ve müzikli gösterilerin yapıldığı, şiirlerin okunduğu bir odeon mevcut.
Knidos tüm yapılarıyla, inanç sistemiyle, kente kattığı ruhla kadını onurlandıran ve ona gerçek değerini veren bir antik kent aynı zamanda; Anadolu ana tanrıça-Afrodit kültüne ait en görkemli tapınaklarından biri ve yine ana tanrıça Demeter’e adanmış büyük bir kutsal alan da burada bulunuyor.
Ege ile Akdeniz’in birbirine kavuştuğu masalsı cennet bir coğrafya da yer alır Knidos. Adını sağlık tanrılarından alan rahip hekimler tanıya yönelik tedavi sistemini daha o zamanlarda uyguluyordu. Knidos kürü adlı bir tıp metodu iyileştirme amaçlı kullanılmaktaydı. Tıbbi okul olarak son derece önemli olan bölge ünlü tarihçilerin eserlerinde de yer almıştır.
Anakara üstünde, günümüzde “Kap Krio - ana karaya bir köprü veya bir tür geçit ile bağlı ada” olarak isimlendirilen küçük adadan meydana gelen iki bölümlü bir kent Knidos. İki limanı olan “Liman Kenti” olarak konumlanmış. Ege tarafındaki liman “askeri”, Akdeniz tarafındaki ise “ticari” liman olarak işlev görmüş. MÖ 400’lerin ortalarında Knidos’lular bu iki limanın merkezi konumunu kent planına yansıtmışlar. Amasyalı tarihçi Strabon da buna göre Knidos’un çifte kent olduğunu söylemiş.
Antik dönemde bir Anadolu-Karya kenti olan Knidos, Miletli Hippodamos ’un, Çatalhöyük’ten (MÖ 7.000) bu yana Anadolu’da uygulanan ızgara plan düzenine göre kurulmuştur. Bundan dolayı doğu-batı doğrultusunda birbirine paralel dört geniş cadde, kuzey-güney doğrultusundaki dik bir cadde ile kesişmiştir. Arazi konumuna uygun biçimde cadde ve sokaklar bazen merdiven, bazen de dik birbirlerini kesmişler.
Knidoslular sağlık, sanat ve bilim de dönemin oldukça ilerisine geçmiş bir Anadolu uygarlığıydı.
Doktor Örif (Euriphon-MÖ 500’ler): Öğrencileri ile birlikte dönemin en ünlü tıp okullarından birini kurdu. İstanköy’lü Hipokrat ile aynı dönemde bu kadim birlikte mesleğe katkı vermiş Anadolu hekimleridir. İstanköy günümüzde Kos Adası olarak anılır ve Türkiye’ye uzaklığı yalnızca 20 km cıvarındadır 😊
Astronom Ödok (Edoksus-MÖ 400’ler): Antik Anadolu uygarlığının en önemli bilim insanı, gök bilimci ve tarihçisiydi. Batı Anadolu uygarlığının ilk güneş saati uygulamasını geliştirmiştir.
Mimar Sostrat (Sostratos-MÖ 300’ler): Anadolu Knidoslu mimarın en ünlü eseri dünyanın 7 harikasından biri olarak görülen Mısır’daki İskenderiye Feneri’dir. Doğu yeri Knidos’ta bir tapınak ta yapmış.
Diğer yazılarımız için www.gunesinsan.com linkini ziyaret edebilirsiniz.