ΦΡΟΣΩ ΧΑΡΙΣΗ - η πολυαγαπημένη και αξέχαστη κυρά Φρόσω.
Εμβληματική μορφή του ηπειρώτικου μοιρολογιού και του πολυφωνικού τραγουδιού του Παρακάλαμου. Συναντήθηκε με το Πολυφωνικό Καραβάνι πρώτη φορά στο "Παλλάς", το 2000, στην 1η Μεγάλη Συναυλία Πολυφωνικού Τραγουδιού. Bγαίνοντας στη σκηνή ψιθύρισε στον κυραντζή του Καραβανιού που παρουσίαζε την εκδήλωση "να τους πεις ότι εγώ έκλεισα τα πρόβατα για να ρθω να τραγουδήσω"! Και αυτός τόπε και σε λίγο, όταν η κυρά Φρόσω έπαιρνε τη "Λενίτσα" με το πολυφωνικό του Παρακάλαμου, το "Παλλάς" σειόταν από το χειροκρότημα 2220 θεατών.
Από τότε η κυρά Φρόσω έγινε αχώριστη συνταξιδιώτισσα με το Πολυφωνικό Καραβάνι. Η εικόνα της, να τραγουδάει με πανσέληνο στον Άνω Παρακάλαμο, έγινε μια από τις πιο εμβληματικές του μεγάλου ταξιδιού των φωνών. Το ίδιο και τα χέρια της, με τον τρόπο που κρατιόταν με τις συγχωριανές της, έγινε σύμβολο. Τραγούδησε σε πολλά χωριά, άλλοτε με τον όμιλο του Παρακάλαμου, άλλοτε μονάχα με την αδερφή της, την ¨Ολγα Μπίκα που είχε δισκογραφήσει άλλοτε πολυφωνικά τραγούδια και μοιρολόι από τον Παρακάλαμο στην εξαίρετη έκδοση "Ηπειρώτικη Moυσική Παράδοση", έκδοση του Πνευματικού Κέντρου Δήμου Ιωαννιτών, σε επιμέλεια Βασίλη Νιτσιάκου και Λάμπρου Λιάβα. Οι δυό αδελφές παλαιότερα, ήταν περιζήτητες μοιρολογίστρες σε όλη την Ήπειρο, μοιρολογώντας και ανθρώπους που δεν είχαν γνωρίσει εν ζωή, μετά από επιθυμία των συγγενών τους.
H κυρά Φρόσω έχασε τον γιό της, μετά από επέμβαση που πραγματοποίησε το Γενάρη του 2007. Tη βραδιά της επέμβασης ο κυραντζής είχε ταξιδέψει ειδικά για να της κρατήσει συντροφιά. Ο θάνατος του γιου της επιβάρυνε την κατάσταση της υγείας της και, δύο χρόνια μετά, Φεβρουάριο του 2010, "έφυγε" κι εκείνη. Στα σαράντα, το μνημόσυνό της ανέλαβε το Πολυφωνικό Καραβάνι, προβάλοντας στους συγχωριανούς της καταγραφές που έκανε κοντά της και προσκαλώντας τις κυράδες της Άνω Δερόπολης να τραγουδήσουν στη μνήμη της.
Ετούτο το βίντεο προέρχεται από καταγραφή στο δωμάτιο της κυρά Φρόσως που πραγματοποιήθηκε στο πλαισιο του Χειμερινού Πολυφωνικού Καραβανιού 2009. Μπορεί να είναι ελάχιστο σε διάρκεια, μόλις δύο λεπτά, αλλά η αξία του είναι τεράστια. Η έννοια του πρέπους στην πιο αυθεντική της έκφραση! Κληρονομιά της κυρά Φρόσως, όπως και η αλήθεια των τραγουδιών της, το σπάραγμα των μοιρολογιών της.
Το απόσπασμα αυτό προβλήθηκε για πρώτη φορά στο πλαίσιο της τηλεοπτικής εκπομπής του Αλέξανδρου Λαμπρίδη "Φωταψίες της Άλλης ¨Οχθης", όπως και πολλά άλλα υλικά του Αρχείου Πολυφωνικού Τραγουδιού. Τώρα, δημοσιοποιείται αυτοτελώς όχι μόνο για την μεγάλη αξία του αλλά και στη μνήμη της πολυαγαπημένης κυρά Φρόσως, δέκα χρόνια μετά τον αποχωρισμό μας.. Ο θανατός της άνοιξε ένα ιδιότυπο χορό "αναχώρησης" εξαίρετων βιωματικών ερμηνευτών του πολυφωνικού τραγουδιού. Μένει πάντα ζωντανή στη μνήμη και την καρδιά μας!
'¨Απειρος" Πολυφωνικό Καραβάνι
ΑΡΧΕΙΟ ΠΟΛΥΦΩΝΙΚΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ
"ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΟΛΗ-ΦΩΝΙΑ" 2020