گفت و گوی دیدار در برنامه اصل 27 با دکتر محمد فاضلی، جامعه شناس و پژوهشگر/ قسمت اول
قائل به یک حکومت یکپارچه در جمهوری اسلامی نیستم/حوادث 1401 رهبر نداشت
برنامه اصل 27 این بار در یکی دیگر از سلسله گفت و گوهای خود میزبان دکتر محمد فاضلی جامعه شناس و پژوهشگر بود؛ با او دلایل اتفاق‌های 88 تا 98 و 1401 را بررسی کردیم که می‌بینید.
این گفت و گو در دو قسمت منتشر خواهد شد.
از دکتر محمد فاضلی دلایل اتفاق 1401 و این موضوع پرسیده شده که چرا مردم می‌گویند دیگر هیچ چیز به قبل از شهریور سال پیش برنمی‌گردد.
"من معتقدم جامعه تغییر کرده بود بعد اتفاق‌های سال 1401 رخ داد نه اینکه تصور کنید اتفاق های 1401 افتاد بعد همه چیز تغییر کرد. این تغییراتی که از آن صحبت می‌شود انباشت نارضایتی بود و حل نشدن مساله های ایران که نتیجه آن ناراحتی و سرخوردگی شد."
او می‌گوید: علاوه بر همه نکات گفته شده فشار آوردن روی نقاطی بود که آن نقاط اتفاقا تغییرات جامعه ایرانی را شکل داده بود که مستقیم به حوزه زنان ربط داشت؛ زنان دارای تحصیلات عالیه شدند، به جامعه مدرن ورود کردند دارای شغل شدند و خواستار رفع نابرابری جنسیتی شدند.
فاضلی این را هم اضافه می کند که به این همه مطالبه انباشته شده فشارهایی که از سال 90 با موضوع تحریم ها شروع شد هم اضافه کنید آن وقت بروز این انباشت ها مشخص می شود هر چند که اتفاق های سال 96، آبان 98 بعد ماجرای هواپیمای اکراینی هم باید در نظر گرفت.
به گفته این جامعه شناس مردم در دهه 90 فقیرتر شدند، مردمی که امید پیدا کرده بودند برجام امضاءشده و اتفاق های خوبی می افتد با خروج ترامپ از برجام جامعه دچار نارضایتی جدید و سرخوردگی شد.
او در پاسخ به این سوال که آیا می توان سرآغاز این نارضایتی ها و انباشت خواسته را سال 88 دید، می گوید: نقطه آغاز این نارضایتی ها از همان سال شروع شد، تحریم ها و مشکلات درون جامعه ایران همراه با فشارهای اقتصادی مردم را اذیت کرد.
این استاد دانشگاه تاکید می کند: سال 92 تنها یک نقطه امید بروز می کند آن هم برجام است، این روزنه باز می شود تحولی اتفاق می افتد اما تنش های داخلی حول برجام شکل می‌گیرد و همه مقابله دولت حسن روحانی می ایستند تا شکستش دهند.
فاضلی ادامه می‌دهد: در حالیکه دعواهای جناحی و سیاسی روزنه امید را بسته ماجرای دی 96 اتفاق می افتد و فشار سیلندر در جامعه روز به روز بیشتر می شود، سیلندر فشاری که آغاز همان سال 88 و در نهایت 98 بود و درست در همین دوران خشک شدن دریاچه ارومیه اتفاق می افتد آبخوان ها خالی می شود و با پدیده فرونشست روبرو می شویم و همه اینها جامعه را به شدت عصبانی می کند زیرا هم در سرمایه سیاسی باخته هم در حوزه های دیگر.
این پژوهشگر معتقد است: مشکلی از سال 88 شروع شد و تا به امروز یعنی نزدیک به 15 سال ادامه داشته است را حاکمیت در سال 1400 و در زمان انتخابات می دانست اما به جای کاهش فشار سیلندر یک رفتار دیگری نشان داد و با حضور گشت ارشاد و فشار روی زنان، ماجرای 1401 را رقم زد.
به عقیده این جامعه شناس حاکمیت جمهوری اسلامی یکپارچه نیست و بسیاری از کشورها هم با این ماجرا درگیر هستند و هر دولتی و حکومتی مجموعه میدان‌هایی است که برای رسیدن به شرایط بهتر سلاح های جدید رو می کنند تا بازی قدرت و توازن قدرت را به نفع خود تعریف کنند.
او ادامه می دهد: جمهوری اسلامی درونش هسته مرکزی و یک جایی دارد که گروه‌های مختلفی در آن فعالیت می‌کنند با گذشته و آینده متفاوت که می‌خواهند روی مساله حجاب فشار بیاورند.
فاضلی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا برای رسیدن به نتیجه مطلوب می توان از ابزار گفت و گو استفاده کرد، می گوید: ماجراهای 1401 رهبری نداشت که بخواهد برای گفت و گو پیش قدم شود، گفت و گو یک سازمانی می خواهد اما این سازمان در جامعه ایران از بین رفته است.
⭐️ Timestamps ⭐️
00:00 | مقدمه و معرفی
00:49 | اتفاقات ۱۴۰۱؛ سال ۸۸ تا ۱۴۰۱
15:35 | توسعه‌نیافتگی و انباشت مسائل حل نشده
21:16 | حاکمیت‌ها یکپارچه نیستند و مسئله حجاب
29:18 | جامعه ایران و گفتگو با حاکمیت
37:11 | مشارکت در انتخابات
47:06 | سال ۵۷