Ιερά Μονή Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, Βράχα Ευρυτανίας
Βρίσκεται φωλιασμένο μέσα στην αγκαλιά της άγριας ευρυτανικής φύσης, περιτριγυρισμένο από γάργαρες πηγές, βελανιδιές και καστανιές εκατοντάδων ετών και με τον θηριώδη ψηλόβραχο της Τσούκας να στέκει ακοίμητος φρουρός από πάνω του. Πιθανολογείται μάλιστα ότι το όνομα Βράχα έλκει την καταγωγή του από αυτόν ακριβώς τον επιβλητικό βράχο.
Η κτητορική επιγραφή μας πληροφορεί ότι ο ναός κατασκευάστηκε το 1745, ενώ η τοιχογράφησή του ολοκληρώθηκε το 1753. Το μοναστήρι όμως χρονολογείται πολλούς αιώνες πριν, αλλά είναι άγνωστη η ακριβής χρονολογία της ίδρυσης του.
Έχει, όμως, επιβεβαιωθεί η “εκ βάθρου και θεμελίου” ανακαίνιση της μονής στα 1745 - 1753.
Το προγενέστερο της ανακαίνισης κτίσμα, που υπήρχε εκεί, καταστράφηκε, στο μεγαλύτερο μέρος του, από επιδρομές, ενώ γίνεται λόγος και για μία θανατηφόρα επιδημία που έπληξε, στις αρχές του 18ου αιώνα τον τόπο και ερήμωσε και τη μονή για παραπάνω από δυόμιση δεκαετίες.
Τοιχογραφίες, μια μικρή καμπάνα της μονής (1585), μια παλιά δεσποτική εικόνα “Ο Σωτήρ” (1664), τμήματα τέμπλου, καθώς και χειρόγραφα κι άλλα αξιολογημένα κειμήλια που χρονολογήθηκαν από το 16ο αιώνα, μαρτυρούν ως πιθανότερη χρονολογία ίδρυσης της μονής της Βράχας περίπου το 1600.
Πρόκειται για αγιορείτικο τρίκογχο ναό, με στοιχεία παρόμοια με αυτά των παλιών μοναστηριών της Στάνας Επινιανών και της Σωτήρας στην Α. Φραγκίστα.
Εντυπωσιάζει το μικρό καθολικό με το επίχρυσο τέμπλο, την εξαιρετική διακόσμηση, τις σπάνιες τοιχογραφίες και τις περίτεχνες εικονογραφήσεις με πλήθος θεμάτων από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη.
Εικονογραφικά αναπτύσσονται και οι τρεις κύκλοι, ο Λειτουργικός, ο Χριστολογικός και ο Αγιολογικός, με εμβόλιμα παράλληλα θέματα, που αποδίδονται στην επίδραση του Διονυσίου και στη βορειοδυτική γωνία ιστορούνται οι δύο δωρητές κρατώντας το ομοίωμα της εκκλησίας, ο ηγούμενος της μονής Δαμασκηνός και ο Δημήτριος ο προσκυνητής.
Ως ζωγράφοι πιθανολογούνται οι αγιογράφοι Γεώργιος Γεωργίου και Γεώργιος Αναγνώστου, μαθητές του Διονυσίου εκ Φουρνάς.
Επίσης λέγεται ότι σε κάποιους τοίχους του ναού υπήρχαν και υπογραφές σημαντικών αγωνιστών της επανάστασης, μαζί και αυτή του Καραϊσκάκη, οι οποίες όμως σκεπάστηκαν με χρώμα κατά τη δεκαετία του 1930, όπως δυστυχώς χαράχτηκε με τα ονόματα κάποιων άμυαλων επισκεπτών και ο διακοσμημένος εξωνάρθηκας του ιστορικού μοναστηριού.
Η Μονή γιορτάζει στις 6 Αυγούστου.
====================================
Επιτρέπεται η ενσωμάτωση των βίντεο σε blogs και ιστοσελίδες με αναφορά στην πηγή.
Απαγορεύεται το κατέβασμα και η χρήση αποσπασμάτων ή ολόκληρων βίντεο για οποιαδήποτε λόγο.