İlkokula giden oğlum bile anladı. Bir imparatorluğu diğerine galip gelmesini sağlayan şey bazen çok basit bir teknolojik üstünlüklerdi. Birinin sahip olup diğerinin sahip olmadığı *tool 'ler* hayati fark doğurabiliyordu. Mesela kadırga ile savaşan bir devlete karşı küpeştesi yüksek gemi ile karşısına çıkman onu mahvetmen için yeterli olabiliyor. Demir kılıçla savaşan bir ordunun karşısına çelik kılıçla savaşan bir ordu çıkardığında oradaki neticeyi belirleyen şey o basit kelime (çelik) olabiliyor. → Hangi imparatorluğun hangi basit teknolojik üstünlüğe sahip olduğunu *tespit etmek ise* işte o doktora seviyesindekilerin tespit edeceği bir şey. Ne oldu da Osmanlı 25 sene boyunca Giriti alamadı; bunu benim oğlum tespit edemez ama doktoralı tespit edip anlatırsa anlar. (1) Tarih ilerledikçe bu basit teknolojik üstünlüğü basit tool 'lara indirgemek gittikçe zorlaşacaktır. (2) Teknoloji derken, kölelik bile bir teknolojidir.