Пайғамбарымыз Мұхаммедке (с.а.у.) Құранның ең алғаш аяттары түскен Хира үңгірі, Нұр тауының ең үстіне шығу керек, өте әдемі, Ислам тарихына маңыздылығы өте жоғары жер!
Хира үңгірінде Әл-Алақ сүресінің әуелгі бес аяты ең алғаш түскен уахи аяттар. Ал, қалған аяттары Құрайыш арасында дін насихаттала бастап, мүшріктер мұсылмандарға қысым көрсеткенде түсті.
«Алақ» сүресі «Иқра» сүресі деп те аталады.
1. Оқы, жаратқан Раббыңның атымен.
Мұхаммед! Құранды Раббың атымен бастап оқы! Ол барлық нәрсені Жаратушы. Адам баласына берілген ең бірінші нығмет оның жаратылуы. Адам ұйыған қаннан жаратылған.
Бұл пайғамбарға (с.ғ.с.)бағытталған ең алғашқы иләһи үн еді. Уахиде оқу мен жазуға және білімге шақыру бар. Өйткені, білім іздеу - Исламның талабы. Уа, Мұхаммед! Ұлық Раббыңның атымен бастап һәм жәрдем сұрап оқы. Ол күллі жаратылыстың Иесі, барлық әлемді жоқтан Жаратушы.
خَلَقَ الْإِنْسَانَ مِنْ عَلَقٍ
2. (Ол) адамды ұйыған қаннан жаратқан.
Ол адамды көркем бейнеде жаратқан Алла. Алла Тағала барлық тіршілік атаулының төресі адам баласын ұйыған қаннан жаратты.
اقْرَأْ وَرَبُّكَ الْأَكْرَمُ
3. Оқы! Сенің Раббың аса Жомарт.
Ей, Мұхаммед, оқы! Сенің Раббың ешкім тең келмейтін жомарт. Раббың ең жомарт екеніне сеніп оқы! Сен хат танымасаң да оқуды үйретуі Оның жомарттығының бір көрінісі ғана.
الَّذِي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ
4. (Ол) қалам арқылы үйретті.
Ол адам баласына қаламмен жазуды үйретті. Бұл Алла Тағаланың ұлық нығметі. Қалам - білім мен ғылымның құралы. Қаламды айта отырып, адамзатқа білмеген дүниесін үйреткенін жеткізуде.
عَلَّمَ الْإِنْسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْ
5. Адамға білмеген нәрсесін үйретті.
Құртуби: «Алла Тағала жазу ілімінің артықшылығын ескертуде. Оның адам білмейтін пайдалары көп. Біздің күнімізге ілімдер мен даналықтар, тарих пен деректер және иләһи кітаптар хатқа түсіру арқылы жеткені мәлім. Жазусыз дүние мен дін істері толық емес, тіпті шолақ болар еді»,-дейді.
Бұл ең алғаш түскен бес аят. Сахих хадисте: «Пайғамбар (с.ғ.с.)Хира үңгірінде құлшылық етіп отырғанда періште түседі. Періште: «Оқы», - деді. Пайғамбар (с.ғ.с.): «Мен оқу білмеймін», - дейді...
Ибн Касир: «Құраннан ең алғаш түскен осы құтты аяттар. Бұл Алла Тағаланың пенделеріне жіберген ең алғашқы мейірімділігі және нығметі еді. Бұл аяттарда адамның жаратылуы ұйыған қаннан екендігі, Алла Тағаланың кеңшілігі адам баласына ілім үйретуі, ілім адамды періштеден де биік ететін қасиет», - дейді.
كَلَّا إِنَّ الْإِنْسَانَ لَيَطْغَى