Nghịch lý máy điều hoà là gì?
Cách đây gần 70 năm, tại một khu phố ở Austin, Texas, Mỹ, một thử nghiệm táo bạo về kiến trúc nhà ở đã được triển khai. Trọng tâm của thử nghiệm này chính là việc lắp đặt điều hòa không khí trong mỗi căn nhà. Vào thời điểm đó, khái niệm về điều hòa không khí trung tâm vẫn còn xa lạ với các hộ gia đình, chỉ xuất hiện trong các công trình công cộng quy mô lớn như văn phòng, khách sạn hay rạp chiếu phim. Nhận thức được tiềm năng to lớn của công nghệ này, các nhà thầu xây dựng, đồng thời là những nhà sản xuất điều hòa không khí, đã ấp ủ kế hoạch đưa điều hòa không khí trung tâm đến gần hơn với người tiêu dùng thuộc tầng lớp trung lưu.
22 ngôi nhà được xây dựng, tạo thành một khu vực thử nghiệm độc đáo, nơi các nhà nghiên cứu có thể theo dõi sát sao ảnh hưởng của không khí được làm mát đến sức khỏe và hiệu suất làm việc của con người. Họ đặt tên cho khu vực này là Làng Máy Lạnh.
Khu phố đặc biệt này và thí nghiệm xã hội độc đáo được thực hiện tại đây đã vô tình khơi mào cho một phong trào có sức ảnh hưởng vượt xa trí tưởng tượng của những người khai sinh ra nó. Ngày nay, điều hòa không khí được xem là một trong những yếu tố góp phần đáng kể nhất vào biến đổi khí hậu. Ước tính, 10% lượng điện tiêu thụ trên toàn cầu được sử dụng để làm mát các tòa nhà.
Điều đáng lo ngại hơn là dự báo cho thấy năng lượng chúng ta sử dụng cho mục đích làm mát có thể tăng gấp ba vào năm 2050. Hoạt động của các hệ thống làm mát hiện nay đang thải ra hàng triệu tấn khí thải nhà kính, phát sinh từ cả quá trình vận hành máy móc và các hóa chất độc hại chứa trong đó. Chúng ta đang tự đẩy mình vào một cuộc khủng hoảng môi trường do chính mình tạo ra.
Nghịch lý của điều hòa không khí nằm ở chỗ, trong bối cảnh Trái Đất ngày càng nóng lên, con người càng cần đến sự hỗ trợ của công nghệ làm mát để duy trì sức khỏe và hiệu suất làm việc. Tuy nhiên, cách thức chúng ta sử dụng điều hòa không khí hiện nay lại đang góp phần đẩy nhanh quá trình nóng lên toàn cầu.
Vấn đề đặt ra là làm thế nào để dung hòa giữa nhu cầu làm mát với trách nhiệm bảo vệ môi trường. Rõ ràng, việc ngừng sử dụng điều hòa không khí là điều bất khả thi, nhưng chúng ta cần tìm ra một phương pháp hiệu quả và bền vững hơn. Và có lẽ giải pháp đang nằm trong tầm tay.