Hương Lan tên thật là Trần Ngọc Ánh, sinh ngày 9 tháng 5 năm 1956 tại Sài Gòn , là con cả trong gia đình có 5 người con, ngoài một người con riêng của thân phụ cô là nghệ sĩ Hữu Phước với người vợ không chính thức trước đó, khi ông còn là một giáo viên tiểu học.
Năm 1961, khi chỉ mới 5 tuổi, cha cô đã đưa cô lên sân khấu và cùng diễn trong vở cải lương Thiếu phụ Nam Xương, lần đầu tiên ghi dấu ấn trong cuộc đời ca hát của cô .Nghệ danh Hương Lan được ghép từ chữ Hương trong Thanh Hương và chữ Lan trong Út Bạch Lan
10 tuổi, nhạc sĩ Trúc Phương đề nghị thân phụ cô cho cô theo học nhạc. năm 1966, Hương Lan bắt đầu hát tân nhạc với hai nhạc phẩm Những Đồi Hoa Sim và Ai Ra Xứ Huế . một thời gian dài, Hương Lan vắng bóng trên sân khấu cải lương vì cô ở trong lứa tuổi lỡ cỡ, "không đóng được vai đào và cũng không đóng được vai con nít", Hương Lan trở lại với cải lương vào năm 73, khi được 17 tuổi. Cuối năm 1974, nhạc sĩ Ngọc Chánh chuẩn bị thực hiện băng nhạc đầu tiên mang tên "Tiếng Hát Hương Lan" Nhưng rất tiếc việc thực hiện đã không thành do biến cố tháng 4 năm 75.
Năm 1975, cô tiếp tục sự nghiệp ca hát trong đoàn cải lương Văn Công với các vở Tình yêu và Bạo chúa, Cây sầu riêng trổ bông, v.v. Năm 1976, cô gặp và lập gia đình với nghệ sĩ Chí Tâm
Nghệ sĩ Hữu Phước và Gia đình sang Pháp năm 1977. Hương Lan phải ở lại chờ Chí Tâm đi cùng .Năm 1978 hai người cùng con trai đầu lòng xuất cảnh .ở đây Hương Lan phải làm đủ thứ nghề như cuốn chả giò, làm cho một hãng kẹo chỉ hoạt động theo từng mùa trong năm, vv…làm thu ngân cho một siêu thị tại Paris. Thời gian này, hoạt động văn nghệ tại Pháp còn yếu kém
Song song với những công việc sinh nhai, Hương Lan bắt đầu đi hát vào những ngày cuối tuần từ năm 79 tại những phòng trà và nhà hàng ca nhạc ở Paris. Năm 1980 Hương Lan - Chí Tâm đi đến đổ vỡ sau khi có thêm một con trai, nhưng sau khi chia tay, cả hai vẫn giữ cho nhau những cảm tình tốt đẹp trong tình đồng nghiệp. Bây giờ nghĩ lại, Hương Lan cho rằng sự đổ vỡ đó đến từ sự thiếu chín chắn của cả hai trong lứa tuổi còn quá trẻ .
Năm 1984, Hương Lan xuất hiện lần đầu tiên trên chương trình video Paris By Night với nhạc phẩm Ngày về của Hoàng Giác và nhanh chóng trở thành một giọng ca trụ cột của trung tâm Thúy Nga.
Năm 1985, Hương Lan đưa hai con sang Mỹ để tiến hành thủ tục cư trú do Mẹ cô sang đây từ năm 75 bảo lãnh. Và đến năm sau, cô được chính thức cư ngụ tại Hoa Kỳ cùng với 2 con trai. Cũng trong năm 86, cô quen biết với người chồng hiện nay là Đặng Quốc Toản trong buổi tiệc mừng sinh nhật của Elvis Phương . Ho đăng ký kết hôn vào tháng 12 năm 1988. Sau đó Hương Lan theo học đạo đến năm 89, cô cùng với Đặng Quốc Toản tổ chức lễ cưới tại nhà thờ thuộc thành phố Anaheim, miền nam California. Chồng cô người miền Bắc, sinh năm 1946, từng phục vụ trong quân đội Việt Nam Cộng Hoà
Trong một số bài phỏng vấn, Hương Lan vẫn thường cho biết rằng cuộc đời cô chỉ phụng sự cho nghệ thuật và mơ ước của cô là được trở về hát trên chính quê hương của mình
Hương Lan trở về Việt Nam lần đầu tiên vào năm 1994 cùng với những nghệ sĩ hải ngoại Quốc Anh, Đức Huy và Thảo My, theo lời mời của một công ty điện toán Úc nhằm tổ quảng cáo sản phẫm vào Việt nam. Mãi đến năm 1996, Hương Lan mới được cấp phép trình diễn trong nước
Tháng 5 năm 2009, Hương Lan tổ chức liveshow của mình tại Việt Nam với tên: "Ơn đời một khúc dân ca"
Hiện nay, Hương Lan vẫn hoạt động tích cực trên sân khấu vn và hải ngoại, tiếng hát của Hương Lan vẫn có sức sống vượt thời gian trong lòng thính giả