Nhân quả là một truyện ngắn buồn của Bùi Ngọc Phúc. Câu chuyện xoay quanh số phận bi đát của tiểu Hân, một đứa trẻ bị bỏ rơi ở cổng chùa làng khi còn chưa rụng rốn.
Câu chuyện được Bùi Ngọc Phúc bắt đầu với bối cảnh của một sới bạc ở cuối làng của lão Kha lé, nơi các con bạc quanh vùng hàng đêm sát phạt nhau. Thỉnh thoảng có một khách sộp quen đi ô tô từ Hà Nội xuống tham gia. Vị khách này rất mạnh tay và lì lợm trên chiếu bạc. Gà gáy sáng, trong lúc các con bạc khác đã cháy túi, đang húp cháo gà chống đói, thì trên chiếu vẫn còn một cặp đang ganh đua quyết liệt: vị khách từ Hà Nội và chú tiểu Hân. Cuối cùng thì Hân thua nhưng không có tiền chung cho ông khách Hà Nội. Cãi vã xảy ra, Hân biết sai nên im lìm chịu mắng, nhưng khi ông khách mắng "đồ con hoang" thì Hân móc lưỡi lê đang thủ trong người đâm ngập vào ngực của đối thủ. Cả chiếu bạc sững sờ không ai nói câu nào, trong lúc Hân lầm lì vơ hết tiền trên chiếu bạc rồi bỏ đi.
Hân được sư ông nuôi từ nhỏ nhưng càng lớn càng không nghe lời, tụ bạ với lũ thanh niên học đòi điều xấu, trộm tiền công đức của khách thập phương đi đánh bạc... Sư ông, thức giấc thì không thấy tiểu Hân; biết Hân lại la cà không về chùa đêm qua. Sư ông lấy chổi quét sân chùa rồi vào chính điện để thỉnh chuông đọc kinh sớm thì bắt gặp Hân đang quì trước bàn thờ Phật. Nhìn qua sư ông biết Hân đã phạm lỗi lớn. Ông nói với Hân, quay đầu là bờ, hãy sám hối để thấy được minh triết. Hân nói không thể quay đầu, vì vô minh. Công an xã và huyện về chùa bắt giải Hân nhưng không tìm thấy số tiền y đã cướp. Trước khi bị kéo đi, dù đang bị còng tay, Hân đã quỳ xuống lạy sư ông như để tạ lỗi...
Vốn tiểu Hân có tên khai sinh là Nguyễn Đức Thiện; là con của Cúc, cô sinh viên Cao đẳng Sư phạm và Thuận, anh cán bộ trẻ của tòa án huyện. Cả hai đi quá giới hạn khiến Cúc có bầu. Tuy nhiên khi Cúc báo tin cho Thuận thì anh chàng lộ rõ bản chất Sở Khanh mang danh trí thức của mình. Dù yêu Cúc, nhưng do khác biệt giữa hai gia đình nên Thuận ruồng rẫy Cúc, và yêu cầu Cúc bỏ cái thai. Khi nhìn rõ bộ mặt thật của Thuận, trong lúc quẫn trí và tuyệt vọng, Cúc quyết định trầm mình xuống con sông quê để kết thúc mối tình không có hậu của mình và tránh cho bố mẹ khỏi nỗi tủi hổ với xóm làng.
Khi gieo mình xuống sông, giữa ranh giới của sự sống chết, Cúc lại dừng lại vì cô thấy mình không có quyền cướp đi sự sống của đứa trẻ còn chưa ra đời. Nó không thể chết vì tội lỗi của người lớn. Cô tránh tới nhà người quen, chờ sinh con rồi bỏ lại nó cùng bức thư xin nhà chùa nuôi dạy đứa trẻ giúp...
Thời gian trôi đi, rồi cũng dần xóa nhòa mọi vết thương. Cô sinh viên Cúc ngày nào đã thành bà giáo Cúc, cũng lập gia đình. Còn anh Thuận, sau khi bỏ cô Cúc cũng đã lấy một con gái một vị lãnh đạo trên thành phố, vẫn công tác tại tòa án và giờ đã lên tới chánh án. Ông Thuận dù chưa đủ tuổi, nhưng xét tới năm công tác thì cũng có thể xin về nghỉ sớm vì lý do sức khỏe. Vụ xử tiểu Hân là vụ cuối cùng của ông trên cương vị chánh án trước khi bàn giao lại mọi thứ để nghỉ hưu sớm.
Tiểu Hân nhận tội, ông Thuận phán Hân tử hình vì nhận thấy Hân là mối nguy cơ cho xã hội.
Tới đây chúng ta lờ mờ nhận thấy dấu vết mà Bùi Ngọc Phúc đang dẫn dắt người đọc, người nghe.
Chồng bà Cúc chính là tay bạc Hà Nội về và bị tiểu Hân đâm chết. Bà Cúc đã ngợ khi biết tin chồng bị đâm chết, và khi tìm hiểu bà xác định chính chồng mình bị con trai mình đâm chết. Đau đớn, oan nghiệt, bà xin cho Hân một cơ hội sống để làm lại vì nó còn quá trẻ nhưng ông Thuận đã phán nó tử hình.
Bà Cúc xin gặp ông Thuận, nói cho ông biết đứa trẻ ngày nào vẫn còn sống. Ông Thuận mừng như bắt được vì vợ chồng ông không có con. Nhưng sau đó ông choáng váng khi bà Cúc cho biết đứa trẻ chính là tiểu Hân, người mà ông đã tuyên án tử hình.
Ông, hai lần từ chối đứa con: lần đầu muốn bỏ thai, không nhận con; lần thứ hai kết án con... bà Cúc ra khỏi phòng, để lại ông Thuận lên cơn nhồi máu cơ tim...
Vĩ thanh: khi sư ông hạ giải ngôi chùa cũ dột nát thì mở hòm công đức đề lấy tiền trả thợ. Trong hòm có những đồng tiền dính máu mà Hân đã đem về chùa với mong muốn góp một phần vào việc tôn tạo lại ngôi chùa đã nuôi lớn nó....