İnsan Ftıratından Uzaklaştı
Prof. Dr. Hasan Onat
...
“Kendini bilen Rabbini bilir.” İşte işin zorluğu burada olmalı… Peki, İslam bu konuda bize ne söylüyor? Medeniyeti anlayacaksak, kritik yeri tamda burasıdır. İslam’ın istediği insan nasıl bir insan? Şimdi bakın bir kaç önemli noktayı öne çıkartıyorum. Herkesin anlayabileceği tarzda söylemek istiyorum. Kur’an bize diyor ki “insan ahsen-i takvim üzerine yaratıldı.” ‘Ahsen-i takvim’ ne demek? Biliyor musunuz? En güzel şekilde yaratıldı. Peki, Kur’an bize başka ne söylüyor? “İnsan topraktan yaratıldı” diyor. Evet, medeniyetle irtibatlı bir cümle hatta iki cümle… Bir, toprağı tanımayan insanı anlayamaz. İki, bugünkü modern batı medeniyetinin insana yaptığı en büyük kötülük insanın topraktan uzaklaştırılmasıdır. O zaman niçin yeni bir uygarlık sorusunun cevaplarından birisi bu işte… Çünkü insan fıtratından uzaklaştı açmazlar bu kadar fazla… İnsan topraktan uzaklaştı. Öyleyse fıtratı merkeze alan yeni bir medeniyete ihtiyaç var. Hadise bu, yani insanı yeniden toprakla buluşturacak yeniden toprağı tanıyacak fıtratı tanıyacak bir yaklaşıma ihtiyaç var. Bunlar bakın özü itibariyle insanı anlamakla alakalı süreçler… Kur’an bunu söylüyor. Başka, Kur’an diyor ki “Allah insana ruhundan üfledi.” Bu ne demek biliyor musunuz? Allah en güzel şekilde yarattığı insanı diğer varlıklardan farklı bir takım yetilerle donattı. Bu yeti nedir? Düşünebilme yetisi, bu nedir? Kelime ve kavram üretebilme yetisi, nedir bu biliyor musunuz? Daha ileri noktada yüce yaratıcı sadece ve sadece insana beşeri planda bir yaratıcılık yetisi vermiştir. Şimdi bazılarınız diyecek ki insan için yaratma kavramı kullanılır mı bende size diyeceğim ki Arapçada yaratma kavramı insan için de kullanılır. O yüzden de Cenabı Hak sadece insana bazı yaratıcı yetiler vermiştir. Peki, bu yaratıcı yeti dediğimiz şey nedir? Diğer varlıkların herhangi birisi kelime ve kavram üretebilir mi? Hayır! Diğer varlıkların herhangi birisi kültür üretebilir mi? Hayır! Bakın bunlar insani özelliklerdir. Mesela bir maymunun önüne bilgisayar klavyesini koysanız maymuna tuşlara dokunmayı da öğretseniz maymun saatlerce tuşlara bassa sizde basılanları çıktı alsanız bir tane doğru cümle çıkabilir mi? Hayır! Tesadüfen tuşlara basmakla doğru cümle çıkmaz. Doğru cümlenin o tuşlardan çıkabilmesi için sizin önce kelimelerle düşünmenin ne anlama geldiğini bilmeniz gerekir. İşte mesele burada bakın bu söylediğimin Kur’an’daki karşılığı ne diyor ki bu meşhur (Bakara 2/31). Allah Âdem’e isimleri öğretti. İsimleri öğrenmek, isimlendirmeyi öğrenmektir. İsimleri öğrenmek, soyut düşünebilmektir. Aslında meleklerin insana secde etmesinin sebebi, insanın kelime ve kavramları düşünmeye başlamasıdır. İnsanlık kelime ve kavramları öğrenmekle birlikte başladı. İşte bizim günümüz Müslümanının unuttuğu yerlerden birisi tam da burasıdır.
...
Maturidi Yesevi Otağı İlmi ve Kelami Araştırmalar Derneği maturidiyesevio...