در این ویدیو با انواع طرحواره های ناسازگار اولیه آشنا می‌شیم که به ما آسیب می‌زنند و زندگی رو برای ما و اطرافیان ما دشوار می‌کنند. قبلاً در ویدیویی مجزا به مفهوم طرحواره پرداختیم. در این ویدیو چندتا از طرحواره های رایج رو بررسی می‌کنیم.
انیمیشن: فرزاد بیان ►
/ farzadbayan
طرحواره درمانی - اشتباهات تکراری ما از کجا می‌آیند؟
• طرحواره درمانی - اشتبا...
اینستاگرام روزنک:
/ rozanakedu
توییتر روزنک:
/ rozanakedu
طرحواره به الگوهای خود به خودی در شخصیت و رفتار ما گفته میشه که آنها را در کودکی آموختیم و تا الان به صورت ناهشیار رفتارهای ما را در موقعیت های پر تنش کنترل می کنند.
ما در ویدیوئی مجزا با مفهوم طرحواره های ناسازگار اولیه آشنا شدیم، حالا در این ویدیو می خواهیم با مفهوم چند تا از طرحواره های رایج آشنا بشیم و به شیوه عملکرد آنها در ذهن خودمون پی ببریم
قبل از هر چیز باید دقت کنیم زمانیکه صحبت از طرحواره های ناسازگار اولیه میشه مفهوم دیگری به نام سبک مقابله‌ای در کنارش وجود داره که اون طرحواره رو معنادار میکنه. سبک مقابله‌ای به رفتارهایی که باعث می‌شوند طرح‌واره‌های ناسازگار در ما پایدار بمانند و همچنان ما را آزار دهند؛ مثلاً اگر ما دارای طرحواره رهاشدگی باشیم ممکن است رفتارهای نامناسبی کنیم که دیگران ما را ترک کنند و باعث بشه بیشتر مطمئن بشیم که همه دیر یا زود مارو رها میکنند. برای هر طرحواره ناسازگار اولیه سه سبک مقابله ای وجود داره که عبارتند از : تسلیم، جبران افراطی و اجتناب.
تسلیم به زمانی گفته می‌شود که طرحواره ناسازگار اولیه به طور کامل در ذهن ما جای گرفته و رفتارهای ما مطابق معیارهای اون طرح واره هست
جبران افراطی به حالتی گفته میشه که رفتارهای ما در جهت مخالفت با اون طرحواره به کار میره ولی بجای اینکه طرحواره رو از بین ببره، بدتر باعث میشه قوی تر بشه و فقط انرژی مارو هدر میده
مفهوم بعدی یعنی اجتناب به معنای کناره‌گیری و دوری کردن از شرایطی است که باعث فعال شدن طرحواره ما می‌شود و باعث تداوم طرحواره و اصلاح نشدن آن می‌شود
در این ویدیو به معرفی ۵ طرحواره‌ی ناسازگار اولیه و سبک‌های مقابله‌ای اون‌ها می‌پردازیم.
طرحواره رهاشدگی
در طرحواره رهاشدگی افراد احساس می‌کنند تمام اشخاص مهم زندگی‌شان روزی آنها را ترک خواهند کرد و باورشون اینه که هیچکس از ته دل اونها رو دوست نداره. اگر سبک مقابله ای شون تسلیم باشه به این معناست که علاقه دارند با افراد سرد و بی عاطفه دوست بشن و خودشون زمینه‌ای را فراهم کنند تا دیگران تنها رهاشون کنند.
اگر سبک مقابله ای شون جبران افراطی باشه به شدت به آنها میچسبند و انرژی زیادی می ذارند تا دیگران را در کنار خودشون نگه دارند، همچنین رفتارهای سلطه گرانه و کنترل نسبت به دیگران از خودش نشون میدند تا جایی که مزاحم استقلال دیگران میشند.
در سبک مقابله ای اجتناب هم با کوچک‌ترین بی‌مهری از اطرافیان جایگزین جدیدی پیدا می‌کنند و سعی می‌کنند دیگر به افراد قبلی فکر نکنند انگار گه هیچوقت در زندگی شان وجود نداشته‌اند، از طرفی برای ایجاد رابطه جدید با دیگران هم تلاش زیادی نمی‌کنند.
افرادی که این طرحواره را دارند به دوستی‌ها و ابراز محبت دیگران بدبین هستند و آدم‌های مهربون رو ریاکار می‌دونند در نتیجه هیچ محبتی را از دیگران باور نمی‌کنند چون باورشون اینه که به هیچکس نمی‌شه دل بست و دیر یا زود توسط دیگران رها خواهند شد.
طرحواره نقص و شرم
در این طرح واره باور افراد بر این هست که نسبت به دیگران دارای نقایص و ضعف‌های فراوانی هستند در نتیجه حساسیت زیادی نسبت به انتقاد و سرزنش پیدا می کنند. در سبک مقابله ای تسلیم خودشون باعث می شند دیگران اونهارو شرمنده و تحقیر کنند و اتفاقاً افرادی که برای زندگی یا معاشرت انتخاب می کنند همگی دارای روحیه های سرزنشگر هستند.
در سبک جبران تلاش می کنند با دستاوردهای چشمگیری که برای خودشان ایجاد می‌کنند توجه دیگران رو به این برجستگی ها جلب کنند، همچنین ممکنه دیگران‌رو تحقیر کنند و مورد انتقاد قرار بدهند تا هیچ کس متوجه نقاط ضعف خودشون نشه.
در حالت اجتناب هم سعی می‌کنند زیاد شناخته نشند تا مبادا مجبور بشند از خودشون و ناکامی ها شون با دیگران صحبت کنند.
از اونجایی که این افراد همیشه خودشون رو ناقص میدونند، از هیچ رابطه عاطفی لذت نمی برند و به شدت می ترسند از اینکه دیگران از اعماق وجود آن ها باخبر باشند. رابطه شون هم بر پایه سرزنش هست یا خودشون باید دیگران را سرزنش کنند یا دیگران آنها را.
طرحواره فدا کردن خود
در این طرحواره افراد باور دارند که قربانی خواسته های دیگران شده اند و چاره‌ای جز از خود گذشتگی و ایثار برای دیگران ندارند. اگر سبک مقابله ای شون تسلیم باشه معمولاً با رفتارهای مختلف تلاش میکنند قربانی شدن خودشون رو به دیگران یادآوری کنند و بخاطر لطفی که به دیگران میکنند به اصطلاح سر اون ها منت بذارند.
در حالت جبران افراطی، با رفتارهایی مثل لجبازی یا غرغر کردن تلاش میکنند تا به دیگران بقبولانند که اونها هم باید خودشون رو قربانی خواسته‌های اون شخص کنند و متوجه باشند که باید از او حمایت و مراقبت کنند.
در حالت اجتناب هم وارد هیچ رابطه ای با کسی نمیشن تا مجبور نشوند به خاطر اون فرد از خود گذشتگی داشته باشند.
زندگی از دید این افراد چیزی جز ایثار و فدا کردن خواسته‌ها و عواطف‌شان نیست. در نتیجه هیچ حق خاصی را برای خودشان در نظر نمی‌گیرند و بجاش تلاش می‌کنند تا دیگران همیشه راضی باشند.