Рет қаралды 506,505
Бәріңізге ассалаумағаликум. Отанды, елді қорғайды деп сенген әскери бөлім мен қару-жарақ өз-өзінен жанып, жарыла берсе бізді кім қорғайды? Біздің билік Арыс оқиғасынан мүлдем , мүлдем тағы айтам мүлдем, мүлдем сабақ алмаған сияқты. Тараз маңындағы жойқын жарылыс одан еш кем болмады. Айдың-күннің аманында бостан-босқа жарақат алған, өліп кеткен азаматтардың обалы кімге? Министр Ермекбаев ақыры отставкаға кетемін дейді. Ол осылай жай ғана кете сала ма? Осы жарылыс болған әскери бөлім командирінің бұрынғы орынбасары парамен ұсталғанын біліппе едіңі? Әскери қоймалар қашанғы апат ошағына айнала береді? Бізде Совет заманынан қалған қару-жарақтардың әлі қаншасы бар? Апаттың шынайы көрінісі, себебі мен салдары, өткір пікірлер. Мұны сізге білген дұрыс.
Тәліптер бүйтіпті-сүйтіпті, ана жерді жағыпты, мына жерді өртпеті деп жүрген шақта өз-өзімізбен жарылып жатырмыз. Әлде біздің елдегі оқ-дәрілердің жүйкесі жұқарған ба? Соғыспай ақ жарылып жатырмыз. Қандай өкінішті. Алпыстан астам адамның бет-аузы, қол-аяғы күйіп бостан-босқа жараланды. Шұғыл түрде ауруханаға жеткізілгендегі хәлдері адам шошытады. Жарылыстың күшті болғаны сонша тас жолда кетіп бара жатқан көліктерге зақым келген. Жарылыстың аты жарылыс. Жақын маңда орналасқан үй мен дүкен өзгеде нысандардың есіктері мен терезелері қирап қалған. Бұл шақта жақын маңдағы бірнеше ауылдың тұрғындарында зәре қалмаған. Тоқтаусыз жарылыс пен дүмпуден дүрліккен ел құжаттары мен қажетті заттарын жинап ауылдан қаша бастаған. Артынша ауыл тұрғындары түгел қауіпсіз жерге көшірлді. Үлкен жолдар жабылды. Азан-қазан болған ағайын. Тараз жұрты түнімен көз ілмеген.
Қоймада Арыстан әкелінген оқ-дәрілер сақталған. Қорғаныс министрлігі онда алысқа ұшатын снарядттар жоқ екенін мәлімдеді. Ал өрттің тоқтамау себебі - сол жерде сақталған тротилдың жануы екенін атап өтті. Әрі түрлі жарылғыш заттардың жанып, жарылуы салдарынан ауқымды жалын мен қатты дүмпулер болуы мүмкін екенін жоққа шығармады.
Осының бәріне кінәлі бір адам болса ол қорғаныс министрі Ермекбаев. Мұны біз емес жұрт айтып жатыр. Мәселен, журналист Нұргелді Әбдіғани былай дейді. Арыстағы жарылыстан соң-ақ, қызметтен кетуі тиіс еді. Ел: "кет",-деді. Ермекбаев: "кетпеймін",-деді. Кетпеді. Мақұл дедік. Арыста елдімекеннің ішіндегі қойма жарылып, қараша халық бейбіт күнде баспанасыз қалды. Босып кетті. Үй-жайсыз қалды. Білесіздер. Осы жағдайдан кейін бірінші орындалуы тиіс жұмыс - қару-жарақ қоймаларын елдімекеннен жырақ жерге көшіру еді ғой. Ендеше неге оқ-дәрі, қару-жарақ қоймалары елдімекеннен алыс жерге көшірілмеген?.. Өкінішті. Бұл сіз бен біздің өкінішіміз. Бірақ, бұл өкінішті жауапты шенділер сезіне ме екен? Әй, қайдам.
Ал қорғаныс министрінің сәл де болса ұяты бар екен. Апат бола сала ойына бірден түскені отставкаға кету болыпты. Алдымен жағдайды реттеп, міндетімді атқарып алайын деп отыр.
Астанадағы ақ жағалылар Арыс апатынан мүлдем сабақ алмаған. Журналист Ришат Асқарбек мұның салдары ауыр болады, ал себебі жемқорлық дейді. Осыны мойындамай, халықтың ақшасына тағы да үй салып, одан жырымдап ақша жеу. деп жазды ол парақшасында.
Нұрлыбек Рахманов деген жігіттің айтқанын тыңдаңызшы. Кәдімгідей ойландырып тастайды. Ол айтады... Жағдайымыз әлі де тап сол орта ғасырды көрсеткен өзіміздің көп киномыздағыдай. Қай киномызды қарасаң да жоңғар кеп қалғанда мінетін ат таппай, қаруының қайда қалғанын білмей далақтап шапқан еркектер, етегіне сүрініп зарлай жылаған әйелдер, шырылдап жылап өртенген киіз үйден шыға алмай тұрған балалар ғой. Әлі де сондаймыз, ащы болса да шындық. Әлемдегі күрделі жағдай мынау, жан-жақтан аларған, сылтау іздеп отырған дұшпан анау. 32 миллион халқы бар елді екі күнде алған тәліптер мұрнымыздың астында жүр...
Арыстағы жарлыстан соң ресейлік сарапшылар Қазақстанда Совет заманынан қалған ескірген қару-жарақтың көп екенін айтып дабыл қаққан болатын. «Ресей сол қаруларды Кавказдағы, Сириядағы соғыстарда қолданды. Ал Қазақстан ешкіммен соғысқан жоқ. Сондықтан миллиондаған тонна қару-жарақ қалды. Ескі қаруды жойып жатыр. Бірақ әлі бар.