GRONINGEN - De verkoop van busbedrijf Qbuzz aan de Franse spoorwegmaatschappij SNCF is een slechte zaak, zeggen de ondernemingsraden van Qbuzz.
De belangenorganisatie Voor Beter OV ziet juist voordelen. NS wil van Qbuzz af en behandelt haar nu als een winkeldochter, zegt Voor Beter OV.
'Wij hebben dit bedrijf opgebouwd'
Qbuzz is nu nog 100 procent Nederlands (eigendom NS) en 800 van de 2.200 werknemers werken in Drenthe en Groningen. "Het personeel heeft in het Noorden Qbuzz uit de klei getrokken en er een gezond bedrijf van gemaakt, met innovaties en een klanttevredenheidscijfer van 7,4. Daar zijn de opdrachtgevers bij de provincie trots op", zegt voorzitter Willem van der Werf van de ondernemingsraad van Qbuzz Groningen-Drenthe. "Wij willen niet de dupe worden van de aanbestedingsfraude die de Qbuzz-directie heeft gepleegd bij de aanbesteding van het regionale openbaar vervoer in Limburg."
Bij verkoop verdwijnt winst naar buitenland
Van der Werf is bang dat bij verkoop van het busbedrijf aan een buitenlandse partner, goede uitvoering van het openbaar vervoer en goede arbeidsvoorwaarden minder prioriteit krijgen.
"SNCF is voor 70 procent eigenaar van Keolis, waar ook het Nederlandse Syntus onder valt. De andere 30 procent is in handen van een Canadese investeringsmaatschappij. Een investeringsbedrijf wil winst maken en die winst komt niet ten goede van investeringen in het OV in Nederland, maar verdwijnt naar het buitenland. Het verschil met Qbuzz nu is dat wat we verdienen, we ook weer terug stoppen in het OV zoals in Drenthe en Groningen", aldus Van der Werf.
Petitie onder personeel tegen verkoop massaal getekend
De voorzitter van de landelijke ondernemingsraad van Qbuzz, Jan Sipma, denkt er net zo over. Beide ondernemingsraden zijn een petitie gestart, waarin het personeel via handtekeningen kan aangeven tegen de verkoop van het bedrijf te zijn. Met de petitie in de hand willen de ondernemingsraden via de Tweede Kamer en het kabinet druk uit gaan oefenen op de NS.
Vakbondsbestuurder Ed van Eibergen van FNV Streekvervoer vreest dat als Qbuzz aan het buitenland verkocht wordt, er gemorreld gaat worden aan arbeidsvoorwaarden. Als de verkoop zou leiden tot een samenvoeging van Qbuzz en Syntus, dan vreest Van Eibergen voor banen.
'NS wil van Qbuzz af'
Rikus Spithorst van de belangenorganisatie Voor Beter OV weet wel waarom NS van Qbuzz af wil. De fraude die oud-directeuren van het busbedrijf samen met een CEO van vervoerder Veolia pleegden bij de aanbesteding van openbaar vervoer in Limburg, ligt de spoorvervoerder zwaar op de maag. Ook al wist de top van de NS er van. "De NS behandelt Qbuzz nu als een winkeldochter", zegt Spithorst.
Spithorst denkt wel te weten waarom het Franse SNCF in beeld is. NS wil in ruil aandelen Thalys. De Franse spoorvervoerder is de eigenaar van de grote vervoersmaatschappij Keolis, waar maatschappij Syntus onder valt, dat grote busconcessies in Nederland rijdt. Volgens bronnen van de Telegraaf zou NS met Syntus om tafel zitten.
'Qbuzz is beter af bij de Fransen dan bij de NS'
Volgens Spithorst is Qbuzz bij een nieuwe moedermaatschappij die veel kennis heeft van busvervoer in betere handen dan bij de NS. "Een paar jaar geleden wilde NS nog de regionale busmarkt veroveren en nu geven ze het allemaal op. Het is kenmerkend voor het zwalkende beleid van de NS-top." Spithorst denkt dat zowel de bedrijfsvoering als het personeel van Qbuzz beter af is bij een nieuwe eigenaar die serieus interesse heeft in het verbeteren van regionaal OV.
Syntus-directeur Cees Anker wil niet zeggen of hij met de NS in gesprek is over de verkoop van Qbuzz aan de Fransen. Ook de NS wil niet reageren, het spoorbedrijf laat via een woordvoerder alleen weten dat het bezig is met een "heroriëntatie op de regionale vervoersmarkt".
De provincie Drenthe is de opdrachtgever van Qbuzz. Gedeputeerde Henk Brink wil ook niet reageren op een mogelijke verkoop van Qbuzz.
Kamervragen
Tweede Kamerlid Duco Hoogland (PvdA) heeft Kamervragen gesteld aan minister van Financiën Dijsselbloem en staatssecretaris Mansveld van Infrastructuur en Milieu over de mogelijke verkoop van Qbuzz aan SNCF. Hoogland wil weten of de verkoop wel in het belang is van de Nederlandse reiziger en of verkoop niet juist een een concurrent sterker maakt in de thuismarkt van de NS, omdat Syntus ook regionale treinen rijdt.
Hoogland wil ook weten waarom NS volgens de geruchten aandelen Thalys wil hebben in plaats van geld bij verkoop aan SNCF. De NS kan volgens het Kamerlid beter geld vragen en dat investeren in haar eigen treindiensten in Nederland.