👍👍👍

Бір жағында орыс бір қытай екі жақпен бірдей соғысқан ғо жолда атын ауыстырып екі жақпен бірдей соғысқан ғо сонда дұшпандар оңтүстікде де деп жүрсе солтүстікте жүрген ғо аттың үстінде ұйықтаған ғо бабамыз жаны жұмақта болсын. 👍✊🤲

Жасасын қазақ елі .Қазақтың ұстанған жері, яғни ҚАЗАҚ ҰСТАН- Қазақстан.Қырғыздың ұстанған жері , яғни ҚЫРҒЫЗ ҰСТАН - Қырғызстан.

👍🏻👍🏻👍🏻👍🏻

РАХМЕТ. ТАМАША БАЯНДАУ.

Шыңғысханның заңы бойынша билік Төре тұқымында, жер, байлық халықтікі болды. Кенесары ханға қарсы соғысқан Жәңгір хан, және 8 дана Төре полковниктер Ресейдің көмегімен ЖЕР , БИЛІК екеуін толықтай алғысы келді. Сатқын Құнанбай - Хорунжий шенінде қажының 95% ұрпағы 1932 жылы аштан өлді, Сатқын генерал Жәңгір ханның ұрпақтары 1937 жылы түрмеде өлді. Тобықты-Құнанбай қажының жаз жайлауы Кемерево облысында болған, сол жайлаудан Тобықтыларды қуып жіберді. Хан Кенесары ғана Шыңғысхан бабасының тура жолымен жүрді.

Бесікті неге нағашылары әкеледі? Дүние есігін ашқан сәби осы әулеттің ұрпағы емес пе? Неге оның алтын ұясын, киелі мекенін дайындау нағашыларына жүктеледі? Сәби дүниеге келгенде жарияға жар салып сүйінші сұраймыз, 40 күн өткен соң бесік той жасаймыз деп тағы шабыламыз. Бірақ бесік тойдағы шығынның бәрін нағашы жұрты көтереді. Бесікті жабуымен, төсегімен, шашуымен, "тыштымасымен" нағашы әже әкеледі. Одан бөлек, велосипед, әткеншек, бесікарбасы тағы бар. Екінші бір сөмкеде сәбидің 7 жасқа келгенше киетін киімі болса, үшінші сөмкеде құда-құдағиларға арналған сый-сияпат болады. Әрине, соңғылары кейін қосылған үрдіс. Ал ұрпағының саны өсіп, немерелерінің қатары бір адамға толыққан ата-әже ас та төк дастархан жайып, ел-жұртты, ағайын-туманы, құда-жекжатты тойға шақырады. Сосын әлі буыны қатпаған сәбиге салтанатты киім кигізеді де, қолдан-қолға өткізіп, бесікке салу рәсімін бастайды. Бесік тойда жасалатын әрбір ырым мен салтты өзі тарқатып жазсаң бір-бір тақырып. Жалпы, бесікке салу дәстүрін осылай жасау дұрыс па? Асылында «бесік» деген ұғым қайдан шыққан? Бесіктің балаға пайдасы мен зиянды қандай? Осы және басқа да мәліметтерді дәстүр жайындағы кітаптар мен ғаламтордан іздеп көрген едік. ✅Бесікті кім дайындауы тиіс? Бесік - киелі мүлік. Бесікпен сенің ұрпағың, әулетің өседі. Біздің қазақта бесік әкелу деген салт бар. Сәбилі болып жатқан қызының нәрестесіне бесік әкелу - қыз төркінінің, жас ананың анасының яғни нағашы әжесінің парызы. Қазірдің өзінде бесік әкеліп жатқан, тіпті болмағанда баланың арнайы төсегі (манеж), арбасы, үстелі дегендей, балаға қажет жабдықты әкеліп жатқан аналар баршылық. Бұл - бір жағынан, құда-жекжат арасындағы үлкен сыйластық. «Бие құлындамаса, ат болады, ағайын-туыс алысып-беріспесе, жат болады» дегендей, бұл - екі жаққа дәнекер ғана. Әйтпесе ешкім алғаннан - бай, бергеннен - кедей болмайды. Бесік әкелу құда-құдағи арасындағы көңіл сыйлау болса, екіншіден, жас босанған келіннің көңілі көтеріліп, сағынышы басылады әрі енесіне айта алмағанын анасымен бөліседі, көңілі өседі. Бесік әкелудің өзі керемет бір сән-салтанат десек те болады. Келіннің төркіні «іздеушісі, сұраушысы бар екен» дегізіп, бір топ болып келетін болған және де жай келмей, баланың бесік жабдығын түгелімен, түбек-шүмегіне дейін жасап әкелген. Бесіктің жабдықтарын барынша әдемілеп жасаған. Түбегі мен шүмегінен басқа, қолтық жастық, тізе жастық дегені болады және олар ешқашан сүреңсіз сұр түсті маталардан тігілмеген. Кішкентай көрпешелері де мүмкіндігінше ашық түсті маталардан тігіледі. Бесіктің басына үкі тағады. Өйткені бала әсемдікке, әдемілікке бесікте жатқан кезден бастап үйренуі керек, - дейді салт-дәстүрді насихаттап, дұрыс-бұрыстығын насихаттап жүрген Зәйнеп Ахметова. ✅Бесіктің сәбиге пайдасы Біріншіден - қол-аяғын ербеңдетіп бос жатқан сәбидің ұйқысы тыныш болмайды. Ұйқысы қанбаған баланың зердесі толық жетілмейді. Екіншіден - баланың мазасыздығы ананың психологиясына әсер етеді. Бұндай жайсыздық сүт арқылы сәбиге беріледі. Сондықтан бесікке жатпаған бала болашақта сабырсыздау болады. Үшіншіден - сәбидің тұлабойы таза болып, тазалыққа бойы үйренеді. Денесіне дымқыл, сыз дарымайды. Құрғақ болады. Сырттан келетін кері энергия мен шаң-тозаңнан сақтайды. Төртіншіден - бесік белгілі бір ырғақпен ғана тербетілгендіктен баланың жүйкесі бір жүйе, тәртіпке түседі. Бесіншіден - бесіктегі балаға бесік жыры, ана әлдиі айтылады. Өнегемен, тәрбиемен, өрілген өлең жолдары сәбидің бойына көркем мінез, ұлттық қасиет, жомарттық пен жанашырлық сынды жақсы қасиеттерді дарытады. ✅Бесік қалай пайда болды? Ұлттың ұясы, қазақы тәлім-тәрбиенің қайнар көзі, бабамыздан қалған киелі мүлік болып танылған бесіктің пайда болуы өте ертеде екен. Аңызға сүйенсек, ең алғашқы бесік Жетісу мен Алтайдың бойын мекен еткен Айдархан бидің кезінде пайда болған деседі. Айдархан бидің әкесі, төңірекке белгілі Мизам баба, қазақ даласына ағаш отырғызумен, орманды көбейтумен айналысса керек. Елге сыйлы Мизам баба 150 жыл өмір сүріпті. Өзі сүрген ғұмырында еккен көшет-талдардан үлкен бау-бақшалар өсіп шығыпты. Мизам бабаның о дүниеге сапар шеккенінен хабардар болған қытайлар, бақилық бабаның еңбегін көреалмаушылықпен өртеп жіберіпті. Сол уақытта Мизам бабаның баласы, Айдархан би, алыс ауылға сапар шегіп кеткен екен. Би түсінде әкесін көреді, лезде бір сұмдықтың болғанын сезген ол, үйге қарай аттың басын бұрады. Ауылға асығыс жетіп, ну орманның орнында шөл далаға айналған ауылын көріп қатты қапаланады… Бірақ жылдар өте береді… Айдархан би үйленіп, тұңғышы туылады. Бірақ туыла сап, сәби тоқтамай жылай береді. Оған шартарапқа аты шыққан емшілер де көмектесе алмайды. Күндердің күнінде тынымсыз жылайтын бала жылауын тоқтатады. Әкесі қуанып кетіп, жүгіріп үйге кірсе, оны ақ шапан киген бір қария өрттен аман қалған сынық бұтақтарға жатқызып, сәбиді тербетіп отырады. Айдархан би жақын келгенде, ақсақал ғайып болады. Оның орнында қалған ағаш бұтағымен Айдархан, қазіргі «бесік» деп айтылып жүрген бұйымды жасайды. Иә, бесікке бөленген баланың ұйқысы тыныш, төсегі жайлы болады. Бір ырғақпен тербелген бесік баланың денсаулығының мықты болуына, миының дамуына, қол-аяғының дұрыс жетілуіне, тіпті тәлім-тәрбиесі мен мінез-құлқына керемет әсер етеді. «Бесік баласы бек баласы» деп бекер айтылмаған. Бесік жас нәрестенің салмақты да ұстамды болып өсуіне ықпал етеді.

Біздің базарда бір сопы кісі жүретін. Екі иығына жайнамаз,екі қолына тұмар, тәспі іліп алып, базар аралап сауда қылатын. Онымен қоса саудагер уахабтар да көп. Уахап саудагерлер шоғырланған орындардан әлгі кісі "тәспі аламыз, жайнамаз аламыз" деп өтіп бара жатса, "әй, көке, сенің мына тірлігің нағыз ширк қой, тәспі, тұмарды неге сатасың?" деп дүрсе қояды. сопы үндемей, тіл қатпай, естімегенсіп өте шығады. сосын базардың жалғыз намазханасына кіріп, құлшылығын орындайын десе, жаңағы бір топ уахабтар қоршап алып, күтіп отыр екен."сен неге тыңдамайсың? тірлігің адасқандардың тірлігі, үлкен күнә жасап жүрсің, мұндай тауар сатқанды қой" дейді.Сонда әлгі сопы саспастан: "әй, қарағым, сен намазда қайда қарап оқисың өзі?" деп сұрайды. "ҚҰбылаға" деп жауап береді уахаб. "Сен неге құбылаға қарап намаз оқисың, неге Аллаға қарап намаз оқымайсың? бұл ширк емес пе?" деп әлгілердің аузына құм құйған екен. **** ****

🇰🇿🇰🇿✊️🌳💰📚☀️💙⚘️🕌👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊👊

Өтегем Жырау: Кене-Сары Ханымыз, Құдай берген бағымыз. Болмағанда Сары Хан, не істер едік бәріміз. Деген сөзді мен емес, айтып жүрген Қырғыздар. Қырғыз, Қазақ бір туған, Ит-шошқаны кім туған. Ит-шошқалар жау шауып, қырғын салды көрдіңдер. Орыс-Орман әулеті, жерін зорға қорғады. Әу-Пірім деп жерлерін, зорға-зорға қорғады. Күдер үзіп Ит-шошқа, Орыс-Орман әулетін, тастай салып бұрылды. Бұрылғанда бұрылды, Бура-Байға бұрылды. Бура-Байды тартып ап, Ит-шошқалар құтырды. Құтырғанда құтырды, түгел бәрі құтырды. Сары-Арқада отырған, Ит-шошқа да құтырды. Құтырғаннан құтырып, Самарханды алам деп, Бұхараны алам деп, шыға келді бір күні. Біріктік қой амал жоқ, Қырғыз, Қай-САҚ әулеті. Жалғыз Қаз-Ақ, жау шапсақ, жеңілеміз дедік қой. Жеңілсек біз Қаз-Ақтар, не боламыз, дедік қой. Енді отырмыз бәріміз, Қырғыз, Қай-САҚ атанып. Қаз-Ақ деген ағайын, Хан Жәнібек әулеті. Қаз-Ақ деген Қаз-Ақ қой, САҚ-тан туған Қаз-Ақ қой. Қай-САҚ деген ағайын, САҚ тайпасы ішінде, отырғанның барлығы, Қай-САҚ болып тынды ғой, Сартта кетті ішінде. Азар-Байжан, Ноғайлар, Татар менен Хазарлар, Қай-САҚ болып тынбаңдар. Тектеріңді біліп жүр , Алты Алаштың баласы. Соғыс бітті ағайын, енді бәрің тарқаңдар. Сары Ханды аман-сау, алып қалдық ағайын. Басын шауып сатқынның, бере салдық Қырғызға. Қырғыздар да құтылды, жазалаушы жасақтан. Жазалаушы жасақтар, кетті енді ағайын. Енді қайтып келмейді, Сары Ханды ағайын, біреуі де білмейді. Танымайды біреуі, жазалаушы жасақтың. Енді ағайын амал жоқ, Сары Ханды тығамыз. Тыққан кезде тығамыз, Үрме құмға тығамыз. Үрме құмда Төрт-Таған, Төрт-Тағанға тығамыз. Тыққан кезде тығамыз, Аманат деп тығамыз. Аманатқа ағайын жасамаңдар қиянат. Мәңгілік ел келгенше, жан адам да білмесін. Білетіндер ағайын, білгенменен айтпасын. Айтатын адам, Жыршы Адам. Өтегемнің ұрпағы, мен болам деп шығады. Соны бәрі тыңдаса, Хандарыңның Моласын көрсетеді ағайын. Қандай Ханның болса да, көрсетеді Моласын. Енді ағайын тарқаңдар, кеш болады бір пәсте. Түнделетіп өтеміз, Сыр өзеннен ағайын. Таң атқанда жетеміз, Үрме құмға ағайын. Ары қарай жан нәсіп, бір Құдайдың қолында. Жасы келіп қартайып, өліп кетсе Сары Хан. Қызыл құмға жерлейміз. Жерін өзім көрсетем, Тұралбекке ағайын. Тұралбектің ұрпағы, Тектеріңді түзейтін. Бұрмаланған Шежіре, түбімізге жетті ғой. Түземесең Тегіңді, көрген күнің осы ғой. Көрінгеннен тығылып, жүресіңдер ит болып. Көшіп кетсе Жыршы Адам, ит боп үріп қалмаңдар. Сары Ханның Моласын, көрсеткенде Жыршы Адам, түгел бәрің келіңдер. Мал садақа беріңдер, Жыршы Адамға ағайын. Мал садақа деген сөз, жан садақа біліңдер. Менің айтқан Жырымды, айтып енді жүріңдер. Ұмытылып кетпесін. Ұмытсаңдар ағайын, Жыршы Адамнан сұраңдар. Менің атым Өтегем, ұмытпаңдар ағайын. Өтеуімді өтеп мен, атым шықты Өтеген. Енді ағайын іс бітті, түгел бәрің тарқаңдар.

Қазақтың басы бірікпейді себебі :Қазақ бір -біріне жуық арада сене қоймайтын халық ,іштері тар,бір -бірін күндеумен өмір сүруге қалыптасқан.Бас- басына би болғысы келетін жағымпаз елміз. Бірлік болғанда қазір басқаша өмір сүрер едік.Кенесары да жауымен жалғыз айқасқан .

Кенесары КазактынХанынын. УлыИстерди бастап, аяктауына керитартпалар кедерги болып, Улылыктан адирем калдык,Елимизде сол керитартпалар барда бизде береке узагынан болмас.

Кенесары согыскан кезде Кунанбай орыстан медаль алган. Сонда кунанбай саткын болганыма? Онын баласын абайды совет кезинде пиарит етип казактын бас акыны кылды. Абай негизи онбаган адам болган