Κτισμένος σε χαμηλό λόφο, ο ναός της Παρηγορήτισσας αφιερώθηκε στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και αποτέλεσε το καθολικό μεγάλου μοναστηριού. H σημερινή του μορφή οφείλεται στις επισκευαστικές εργασίες που έγιναν από το Νικηφόρο Α΄ Κομνηνό Δούκα και τη σύζυγό του Άννα Παλαιολογίνα, στα τέλη του 13ου αιώνα, σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή, που σώζεται στο υπέρθυρο της εισόδου. Το ογκώδες κυβικό σχήμα εξωτερικά και η στήριξη του τρούλου εσωτερικά καθιστούν την Παρηγορήτισσα unicum της βυζαντινής αρχιτεκτονικής.
Στον αρχικό διάκοσμο του ναού ανήκουν οι μνημειακές ψηφιδωτές παραστάσεις στον τρούλο και στις καμάρες, έργα τεχνιτών μεγάλου καλλιτεχνικού κέντρου της εποχής. Ενδιαφέρον για την πολυμορφία και την πρωτοτυπία του παρουσιάζει ο γλυπτός διάκοσμος. Στη δυτική πλευρά του κυρίως ναού διατηρούνται δείγματα της πολύχρωμης ορθομαρμάρωσης, που κάλυπτε τους τοίχους έως το ύψος του γυναικωνίτη. Τη θέση της κατέλαβαν τοιχογραφίες, φιλοτεχνημένες σε διαφορετικές περιόδους (αρχές 15ου-20ος αιώνας), που δεν ακολουθούν ενιαίο εικονογραφικό πρόγραμμα. Στο βόρειο παρεκκλήσιο σώζονται οι παλαιότερες τοιχογραφίες (αρχές 15ου αιώνα).
The Byzantine church of Paregoritissa, built in a prominent position on a low hill, was the katholikon of a great monastery. According to an inscription that is preserved on the lintel of the main entrance it was constructed by Nikephoros Angelos, Komnenos Doukas, and his wife Anna Palaeologina at the end of the 13th century, over the remains of a much smaller temple. The massive cubic shape, the support of the dome and the interior decoration make Paregoritissa one of the most important monuments of Byzantine Art and a unicum of Byzantine architecture.