๐ ว่านเพชรหึง กล้วยไม้เพชรหึง ว่านหางช้าง
๐ ชื่อวิทยาศาสตร์ (Scientific name): Grammatophyllum speciosum
ชื่อสกุล มาจากคำในภาษากรีก “Gramma” หมายถึง เส้นหรือลายหรือเครื่องหมาย และ “phyllon” หมายถึง ใบไม้ แสดงถึงสันฐานที่สำคัญคือ เนื้อใบมีลายสีเหลืองอ่อน ๆ
ชื่อชนิดพันธุ์ “speciosum” เป็นคำภาษาละติน หมายถึง ฉูดฉาด สะดุดตา หรืองดงาม
๐ ชื่อสามัญ (Common Name): Tiger Orchid, Bunga Bidadari, Ekor Gajah
สันนิษฐานว่าชื่อสามัญ กล้วยไม้เสือ มาจากสีและลายของดอกที่คล้ายกับเสือโคร่ง
๐ ชนิด (Type): กล้วยไม้อิงอาศัย (Epiphytic orchids) ส่วนใหญ่กล้วยไม้ในสกุลนี้เป็นไม้อิงอาศัย ซึ่งในธรรมชาติเติบโตขึ้นโดยเกาะบนกิ่งไม้และลำต้นของต้นไม้
๐ วงศ์ (Family): Orchidaceae
๐ ถิ่นกำเนิด (Native Range) : ขึ้นอยู่ในพื้นที่ป่าฝน พื้นที่ชุ่มน้ำ ป่าพรุในเอเชียตะวันออกเชียงใต้ จรด ปาปัวนิวกินี ถือเป็นไม้อนุรักษ์ในสิงคโปร์
๐ ความสูงของทรงพุ่ม (Height) : 3-5 เมตร (ในธรรมชาติพบต้นที่มีขนาดใหญ่มีน้ำหนักมากกว่า 2 ตัน)
๐ ความกว้างของทรงพุ่ม: 3-5 เมตร
๐ ระยะเวลาดอกบาน (Bloom Time): ออกดอกช่วงเดือนมกราคมถึงกรกฎาคม เพราะว่าเป็นต้นไม้ที่ไม่ได้ออกดอกทุกปี อาจมีเว้นช่วงห่างกันเป็นระยะเวลาหลายปีได้ ช่อดอกไม้แบบที่มีก้านดอกเล็กๆ แยกจากก้านใหญ่ ซึ่งสามารถมีดอกได้มากถึง 20 ดอก ก้านดอกหากมีความยาวได้ถึง 40 เซนติเมตร ดอกไม้มีกลีบเลี้ยงและกลีบดอกหลากสีตามชนิดพันธุ์ กลีบดอกทับซ้อนกับกลีบเลี้ยง สามารถควบคุมเลี้ยงดูต้นให้สมบูรณ์ให้ออกดอกได้ทั้งนี้ ดอกย่อยมีสีเหลืองสลับด้วยลายจุดสีน้ำตาลแดงคล้ายลายของเสือโคร่ง
๐ ความต้องการแสง (Sun): แดดเต็มวัน จนถึงแดดบางส่วนของวัน อย่างไรก็ตามต้นไม้ที่คุ้นเคยกับพื้นที่ร่มรำไรควรมีการปรับสภาพให้ปรับตัวกับการรับแสงแดดเพิ่มเติมทีละน้อย
๐ ความต้องการน้ำ (Water): ปานกลาง ต้องการเครื่องปลูกที่เก็บรักษาความชื้นและระบายน้ำได้ดี
๐ การดูแลรักษา (Maintenance): ต้องการการดูแลรักษาสูง
๐ การใช้งานที่แนะนำ (Suggested Use): ใช้เป็นไม้ตกแต่งสวนร้อนชื้นเพราะให้ทรงพุ่มสีเขียวขนาดใหญ่ หากมีความสมบูรณ์ของต้นสามารถดอกตลอดทั้งปี สร้างความสดใสให้กับสวนได้ดี ใช้เป็นไม้แขวน ไม้กระถาง หรือเกาะยึดกับต้นไม้ยืนต้น
๐ ใบไม้ (Leaf): มีลำต้นเทียม (Pseudobulbs) หรือส่วนก้านใบบวมเต่งขึ้นทำหน้าที่สะสมอาหาร มีระบบรากเป็นรากกึ่งดินและรากกึ่งอากาศ มีการเรียงตัวของใบเรียงสลับคนละฝั่ง ใบรูปแถบ (linear) ขึ้นเรียงสลับในแนวระนาบเดียว แผ่นใบยาวและแคบ เนื่องจากช่วงแผ่นใบยาวมากหากปลูกเลี้ยงในพื้นที่ได้รับแสงน้อย ตั้งแต่ช่วงกึ่งกลางใบจะโค้งงอลง เนื้อใบมีสีเขียว ขอบของแผ่นใบเรียบทั้งสองข้างเกือบขนานกันตลอด ความยาวของใบยาวมากกว่าความกว้างของใบหลายเท่า ปลายใบแหลม
๐ การเพาะปลูก (Culture)
กล้วยไม้เพชรหึงจัดเป็นกล้วยไม้ประเภทแตกกอ (Sympodial) มีรูปทรงและการเจริญเติบโตที่คล้ายกับพืชที่แตกกอโดยทั่วไป กล่าวคือ ในต้นหนึ่ง ๆ หรือกอหนึ่ง ๆ นั้นจะมีต้นย่อยหลาย ๆ ต้น ประกอบเข้าด้วยกัน จะงอกต้นใหม่ออกไปทางด้านข้างนอกกอไปเรื่อย ๆ โดยลำต้นที่แท้จริงจมอยู่ในเครื่องปลูกหรือวัสดุปลูก โดยมีลำต้นเทียม (Pseudobulbs) หรือส่วนก้านใบที่เปลี่ยนแปลงรูปร่าง บวมเต่งขึ้นทำหน้าที่สะสมอาหาร โดยลำต้นเหล่านี้ยื่นออกมาจากเครื่องปลูก เรียกลำต้นส่วนนี้ว่า “ลำลูกกล้วย” มีระบบรากเป็นรากกึ่งดินและรากกึ่งอากาศ กล้วยไม้เพชรหึงมีความหลากหลายในชนิดพันธุ์อย่างมาก รวมถึงมีความต้องการสิ่งแวดล้อมและการดูแลรักษาที่แตกต่างกันอย่างมากอีกด้วย สามารถเพาะปลูกและดูแลรักษาเลียนแบบการเติบโตในธรรมชาติ โดยให้น้ำตลอดช่วงฤดูฝน และให้น้ำประปรายในช่วงฤดูแล้ว การกระทำเช่นนี้ กล้วยไม้จะออกดอกในช่วงที่มีอาหารสะสมเพียงพอและมีความชื้นเหมาะสมเท่านั้น จึงเหมาะในการปลูกเลี้ยงตามคาคบไม้ หรือตั้งใต้ร่มเงาต้นไม้ในสวนธรรมชาติ ก็จะสามารถให้ดอกในบางฤดูกาลสร้างความสดใสให้กับสวนที่จัดเลียนแบบธรรมชาตินั้นได้เป็นอย่างดี สถานที่การปลูกเลี้ยงควรวางในพื้นที่มีอากาศถ่ายเทดี สามารถรักษาความชื้นได้ดี หรือรักษาระดับความชื้นสัมพัทธ์ (Relative humidity) อย่างน้อยร้อยละ 50 ขึ้นไป การขยายพันธุ์ ทำได้หลายวิธีการ อาทิ แยกลำ แยกหน่อ ปักชำต้นและยอด และการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ
๐ ปัญหา (Problems)
มักพบการเข้าทำลายของทาก เพลี้ยไฟ ไรแดง บั่ว เป็นต้น สำหรับการปลูกเลี้ยงโดยการซื้อต้นพันธุ์จากการผลิตเพื่อการค้าจำนวนมาก ๆ มีโอกาสที่จะมีโรคจากแหล่งผลิต อาทิ โรคเน่าดำ โรคปื้นเหลือง โรคใบจุด โรคเหี่ยว (ฟิวซาเรี่ยม) โรคแอนแทรคโนส เป็นต้น
๐ คติความเชื่อแต่โบราณนานมาเรียกขานคนที่ปลูกอะไรก็งาม ปลูกอะไรก็ขึ้นว่าเป็นคน “มือเย็น” ตรงกับภาษาอังกฤษคำว่า “Green Thumb” หรือพวกหัวแม่โป้งเขียว ก็คือคนมือเย็นน้่นเอง
๐ Muuyehn Studio หรือ มือเย็น สตูดิโอ เป็นช่องที่จัดทำขึ้นเพื่อเป็นกำลังใจให้คนทั้งมือเย็น มือไม่เย็น มืออุ่น มือร้อน มือไหนๆ ก็ปลูกต้นไม้ได้งอกงามดี ขอแค่ทำความรู้จักและรักที่จะปลูก
ถึงปลูกแล้วตาย ปลูกแล้วโตช้าก็อย่าได้แคร์ ขอให้ปลูกกันต่อไปนะครับผม