Salomon Birenbaum urodził się w 1926 roku w Radomiu jako pierwsze dziecko Sary i Mordechaja. Miał dwóch braci: Dawid zginął w Auschwitz, drugi urodził się po wojnie w Szwecji. Ich rodzice byli niereligijni, o lewicowych poglądach; oboje przeżyli wojnę.
Po wybuchu wojny Salomon Birenbaum uciekł razem z ojcem do Rosji, ale wrócił do Radomia, do matki i brata, a jego ojciec za próbę przekroczenia granicy został skazany na pobyt w gułagu. W Radomiu Salomon Birenbaum pracował początkowo w gabinecie dentystycznym, następnie w zakładzie naprawiającym mundury. Został wywieziony wraz z matką i bratem do obozu pracy pod Radomiem, następnie przetransportowany do Oświęcimia. Kolejne obozy w których przebywał to Oranienburg, Sachsenhausen, Ohrdruf, ponownie Sachsenhausen, Neustadtin, kolejny raz Sachsenhausen, Ravensbrück i Werbellin. 1 maja 1945 uciekł wraz z kolegą z ostatniego obozu w Niemczech, dzień przed jego wyzwoleniem. Po wojnie przebywał w domu dziecka w Zatrzewiu, gdzie pracowała jego matka. Następnie wraz z rodzicami wyjechał najpierw do Szwecji, gdzie urodził się jego brat, a stamtąd do USA, gdzie mieszkała ich dalsza rodzina. Służył w amerykańskim wojsku, pracował jako inżynier; w Stanach mieszka do dziś, ma dwie córki.
NAZWISKO ROZMÓWCY: Salomon Birenbaum
WYWIAD PRZEPROWADZIŁ: Julia Popławska
NAGRANIE: Joanna Król-Komła
DATA NAGRANIA: 14 maja 2014
PRAWA AUTORSKIE DO NAGRANIA: Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
00:00:20 - Informacje o rodzinie rozmówcy.
00:06:52 - Początek drugiej wojny światowej.
00:10:41 - Zdanie sobie sprawy z zagrożenia; ucieczka i powrót do Radomia.
00:16:03 - Praca w gabinecie dentystycznym; praca matki rozmówcy przy naprawie 00:19:15 - mundurów, zatrudnienie w tym samym zakładzie rozmówcy i jego brata.
Pobyt w obozie pracy pod Radomiem.
00:28:19 - Krótki pobyt w Auschwitz-Birkenau; przeniesienie do Oranienburga i Sachsenhausen, następnie do Buchenwaldu.
00:32:16 - Brak rozmów o przeżyciach wojennych.
00:33:49 - Ucieczka z obozu; pierwsze dni po wyzwoleniu.
00:37:77 - Wspomnienia z Oświęcimia: zagłada Romów, powstanie, transport Żydów z Węgier i z Rodos.
00:40:03 - Wspomnienia pierwszych dni po wyzwoleniu.
00:41:25 - Powrót do Radomia po wojnie; wyjazd do Falenicy.
00:44:11 - Spotkanie z Blumem; przyjazd do Warszawy i spotkanie z matką.
00:45:53 - Pobyt w domu dziecka w Zatrzewiu po wojnie.
00:47:32 - Wyjazd z rodzicami do Szwecji, następnie do USA; służba w amerykańskim wojsku i praca.
00:50:23 - Przybycie do USA.
00:55:24 - Refleksja na temat tożsamości żydowskiej; znajomość z Markiem Schneidermanem.
00:58:20 - Brak doświadczeń antysemityzmu ze strony Polaków.
00:59:45 - Spotkanie kolegi rozmówcy z żołnierzem AK; próba zdobycia zdjęć rodziny kolegi rozmówcy po wojnie.
01:03:15 - Refleksja na temat uprzedzeń i pomocy Żydom.
01:06:18 - Propozycja ukrywania brata rozmówcy, Dawida, na początku wojny.
01:07:20 - Brak rozważania wyjazdu do Izraela.
01:08:21 - Ocalali członkowie rodziny rozmówcy.
01:09:53 - Obozy, w których przebywał rozmówca.
01:14:49 - Przekształcenia imienia rozmówcy.
01:17:30 - Zdjęcia z archiwum rozmówcy.
Poznaj kolekcję historii mówionej Muzeum POLIN: sztetl.org.pl/pl/historia-mow...
Subskrybuj nasz kanał: / @historiamowionapolin
Oglądaj kanały Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN:
POLIN (zapowiedzi i relacje z wydarzeń w Muzeum): / mhzp2013
Wirtualny Sztetl (historia i kultura polskich Żydów): / wirtualnysztetl
Polscy Sprawiedliwi (historie pomocy udzielanej Żydom podczas Zagłady): / polscysprawiedliwi
Kontakt w sprawie udostępnienia wywiadu: digital@polin.pl
#MuzeumPolin #HistoriaMówiona #holocaustsurvivor