Бәріңізге Ассалаумағалейкум!
Кемпір вернулись. Дегендей Көп жылдан бері, қайда, немен айналысып жатқаны белгісіз болып келген Сара Назарбаева, Қазақстанда «Адамның үйлесімді дамуы институтын» ашпақшы екен. Әрине, не ашсада, қоғам мен халықтың игілігіне жарап, іске асып жатса, қуанышымыздың еселенгені емес пе? Ел апасы дейміз бе, жоқ әлде, Ел анасы дейміз бе? Ол кісінің қай жағынан болсада, төрт құбыласы сай келеді. Институт ашам десе, ашсын. Кімге шектеу бар, бізде? Ол кісінің жағдайы, мемлекетке алақан жаймай-ақ, бюджеттен ақша бөлдірмей-ақ жетеді ғой. Әркім шамасына қарай іс қылады. Ел апасының мына тірлігі, қалың елді рухани жаңғыртып, байытып тастаса екен дейміз? “Ресейдің вакцинасын салатындай, Украина халқы тәжірибе жасайтын қоян емес қой» депті, Украина президенті Зеленский.
Сонда тәжірибе жасайтын қоян, кім болғаны? Егер Қазақстан халқын, ресейлік вакцинамен егу басталып кеткен болса, «біздің қоян болғанымыз» емес пе? Мынау Елапасының да, ашпақшы болып отырған институты да, сол қояндарға жасайтын тәжірибеханадан аспай қалмаса болды, әйтеуір?
Осы біздікілер, үнсіз жүреді де, аяқ астынан аспаннан түскендей, бір мәлімдемелер мен ұсыныстарын жасап тастайды. Соны қаншама жылдан бері жасамай, саясатқа қайта оралатын кезде немесе саяси ұпай жинау үшін осындай бастамаларды айтуы, кімге керек осы?
Былтырғы қордайдың, Масаншы ауылындағы, дұнғандардың оқиғасына бір жыл толып жатыр. Үкімет айтқандай, «бұл жеке бұзақылардың, полиция қызметкерлеріне бағынбай, төбелес шығаруынан болған қақтығыс» па? Жоқ әлде, өзге халықтардың, Қазақ елін сыйламайтын тамыры тереңде жатқан кеудемсоқтығы ма? Сол күнгі оқиғаны өз көзімен көрген, Ұлжалғас Жақсылыққызы әлеуметтік желіде жазбасымен бөлісті. Масаншы ауылындағы ұлттар арасындағы қақтығыс қалай шықты? Осы сұраққа жауап беретін сол жазбаның толық мәтінін назарларыңызға ұсынамыз.
«Мен - Ұлжалғас Жақсылыққызы, Жамбыл облысы, Қордай ауданы, Қарасай батыр ауылының тұрғынымын. Интернетті қарасам, екі ұлт арасында болған қақтығысты әркім әр-түрлі саққа жүгіртіп таратып жатыр. Құдды бір, бәрі өз көздерімен көріп, қолдарымен ұстағандай-ақ.
Ия рас, өте қорқынышты, қауіпті жағдай болды. Сол күні үрейден таңға дейін ұйықтаған жоқпыз. Жастарымыз тұрмақ, үлкен ел ағалары да өре түрегелді. Еркек кіндіктілер, үйлерінде тыныш жайбарақат отыра алмады. Себебі: бұл бірінші рет болып отырған қақтығыс емес. Жылдар бойы, айлар бойы жиналған ерегес, қақтығыстың шиеленісі болатын. Қазақ ешқашан ешкімнің ала жібін аттап, бөтендерді сыртқа теуіп, теріс қабақ танытқан халық емес. Қашанда қабағы жылы, жатқа құшағы ашық, дастарханы мол жаны жайсаң елміз. Тарихқа сүйенсек, Ата-бабаларымыз 19-шы ғасырда, осы дұнғандар жер аударылып қуылғанда ешкім, ешқандай ұлт құшағын ашпай, еліне, жеріне кіргізбей қойғанда жандары ашып, бауырларына басып, жер беріп, тамақ беріп, аман алып қалған екен. Сол кезде, осы Сортөбе аты айтып тұрғандай соры, тұзы бетіне шыққан адам баспақ түгілі мал жайылмайтын жер болған деседі.
Бабаларымыз өзара ақылдаса келіп, осы жерді беріпті-мыс. Не үшін, тек осы жерді берген деген сұрақ туындайды. Себебі бабаларымыз, сол кезде-ақ білген. Бұл дұнғандардың пасық, қара ниетті екенін. Ауқат қылып кете алмас, соры шыққан жерде, өздері-ақ құрып жоқ болар деп ойлаған шығар, кім білсін. Кейін олар өсе келе, жерді кеңейтіп ұлғайтқан. Қазіргі Масаншы деген, ауылға кейін берілген атауы. Бұрындары қазақтар, ол ауылды "Қарақоңыз" деп атаған. Ауылдың аты айтып тұрғандай, олар қара қоңызша қаптап соры шыққан жерге малдың тезегін төгіп, қиын тасып, тырмалап көкөніс егіп, өсіріп күн кешкен. Еңбекқор екендері рас. Ол жағына ешкім таласпайды. Әйтеуір көктем басталғаннан, бір қар түскенше жандары тынбай жер шұқылайды.
Кейінгі 15-20 жылда, бұлардың өкпесіне артық жел бітті. Көбейген сайын құтырды. Қазақтарды «адам құрлы көрмеуге» кірісті. Жандарында бір шақырымда отырған, Қаракемер ауылының тұрғындарымен талай жанжал болды. Одан басқа екі жыл бұрын дұнғанның баласы, осы Қаракемердің кішкентай баласын зорлады. Екі ай бұрын, мектепте мұғалім болып жүрген екі жігітімізді, дұнғандар жабылып тепкілеп кетті. Енді міне жастарды қойып, ақсақал қарияларымызға да қолдары тиіп, қорлады. Тағы басқа естілмей жатқан сорақылықтары қаншама.
Бұлар есірді. «Балақтағы бит басқа шықты» деген осы. Күшік кезінде сүт беріп асыраған күшігіміз, өз еркімен сүйек мұжығанға шамасы келгенде, өзімізді қапты.
Осыларды естіп, анық-қанығына жететін билік бар ма бізде?! Өкінішке қарай, жоқ! Әділдік жоқ бізде. Керісінше, қазақ қазақты көрге сүйрейді. Соны көріп отырған басқа ұлттар, не істемейді сосын?! Көздеріңізді ашыңыздар, ояныңыздар! толығырақ видеода...
Қолданылған дереккөздер
adyrna.kz/index.php/post/59737
adyrna.kz/post/59806
paryz.kz/obshchestvo/3752-alm...
paryz.kz/obshchestvo/3759-mug...