Burhanettin hocam ben nasıl sizi bu zamana kadar keşfedememişim. Öyle güzel ve sistematik anlattınız ki kitap gibiydi. Siz anlatırken benim zihnimde de misaller oluştu. Örneğin putların ( heykel olarak) ikinci sembolik düzlemdeki anlamı yok olduysa bizim onunla ( şekil,heykel) birinci sembolik düzlemde savaşmamızın bir anlamı yok.

Çok değerli Hocalarım, ben hariçten gazel okuyan bir takipçi olarak, mevcut ilmi zeminden inanılmaz haz alıyorum ve akademik gayretler karşısında şapka çıkartıyorum. Hazirun içinde bazı hocalarımız anlatılanı anlamadan, bütünü takip edip hocanın ortaya ne koyduğunu kavramadan kendi kabullerini hocaya giydirerek sorular soruyorlar, bu lakayt tavrı şu güzide ortama yakıştıramıyorum. Avamın neşteri nacaktır, ama men gibi avama da gollük pas çıkartılmasın, kimseye yahşilik çekecek hal yok zira hakkın hatırı aalidir. Katılımcı hocalarımdan bu havzın başına tüm varlıklarıyla gelmelerini istirham ediyorum, zira o zaman men de nasipleniyorum. Burhanettin Hocama da gurbet yaşatılmış oldu biraz, hali ve dili anlaşılmadı. İzledikçe de yorumumu genişletiyorum. Lütfen önce katılımcı Hocamlarım meclislerine saygı duyup, onu da bize göstersinler inşAllah.

Kuran; İnsan aklıyla, İnsan diliyle, İnsan aracılığıyla, İnsana hitabıdır.

Selam Sembol farklı unsurları bir araya getirmek, bir bütünü oluşturmaktır. Sembol aynı zamanda iletişim kurmamızı sağlayan tanınmak tanımak işlevini yerine getirmek. Dil en temel sembolik sistemdir. Dil literal kelimesi ile referansta bulunuruz. Gösteren ve gösterilen şeklinde ifade edilir. Bir şeye ağaç yaprak dediğimizde o şeyle sembolik bir ilişki kurulur. Muhammed kelimesi literal birinci düzeyde ilişki kurmaktır. Muhammed kelimesi diğer insanlardan ayıran bir düzeydir. Muhammed resullullah dediğimizde birinci literal sembollik düzey üstüne ikinci sembollik düzeyden bahsediyoruz. Çirkin, güzel, sevap günah ikinci sembolik düzeye aittir. Örneğin cahiliye arabı ağaca kutsal bir atıf yaptığı zaman ikinci sembollik düzeyde bir şey demiş olur. Bütün dini sistemler birinci ve ikinci yapılar içinde var olur. Birinci katman daima fiziktir, dünyevidir. Bu düzey yataydır. İkinci sembolik düzlem yani din dili hem yatay hem dikeydir. Kabe birinci sembolik düzeydir. Kabe küp demektir. Bir yapıdır. Ama ona beytullah dediğimiz zaman bu ikinci sembolik düzlemdir. Birinci düzlemde bir inanç gerekmezken ikinci düzlemde bir inanç, dini düşünce ve bir hikayesi olması gerekir. Kabaca din dediğimiz şeyde hem fizik alem, ilahiyat , beşeri dünyadır. Sembolik yapı içinde bütün bu parçalı yapıyı bir araya getirmektir. İnanmak sembolik sisteme dahil olmaktır. Dinin olması için iman gereklidir ama dinin ortaya çıkması için sembolik bir sistemin olması demektir. İman etmek demek aynı zamanda sembolik sistemi yorumlamak bir yorum cemaatine dahil olmak demektir. Tevhit sembolik yapının merkezidir. Tevhit kendisi bizzati bir semboldir. Allah bir dediğimiz zaman sembolik düzlemde olmaktır. Din dediğimiz yapı fizik beşeri ilaiyattın bir bütünlüklü yapı içinde olmaktır. Dinin hakim olduğu yerde çok çeşitli yorumlar meydana gelir. Çünkü dinin olduğu yerde birçok yapının bir araya gelmesinden oluşur. İslam veya din literal düzlemin sembolik düzlemin organize etmesidir. İslam putları birinci sembolik düzleme indirerek onları fizik dünyanın bir yerinde olduğunu söyler ve onları ikinci sembolik alanda olmasını istemez. İslam putların temsil ettiği otoriteyi ortadan kaldırmak ister. Güneş toplumsal bir otoritedir. İslam Ay ve Güneşi Allah'ın ayeti olarak ele alınca onları kendi otoritesine almakta, İslam nihai otorite olarak kendini ortaya koymaktadır. "Allah yolunda öldürülenlere ölü demeyiniz" Hem birinci düzlemi hem ikinci düzlemi bir arada söyleyerek bir bütünlükle anlaşıldığı zaman rasyonel bir anlama gelir. Burada kişi namus, vatan, Allah yolunda mücadele etmesi bu uğurda can vermesi rasyonel bir anlamı vardır. Din dili hem fiziki birinci düzlemi hem ikinci ilahi düzlemi bir araya getirir. Tarih, sembolik düzlemde işlemez. Din daima sembolik düzlemde daima başa dönüş en masum hale dönme imkanı sunar. Hacca giden doğduğu gün gibi günahsız olması namazın abdestin insanı temizlemesi de böyle sembolik din dilinin sonucudur. Günah asılda, başlangıçtan sapmak tevbe etmek başlanıgıca geri dönmektir. Dinde en büyük imge Anne karnında doğduğu gibi olmak denir. İnanmak farklı zaman düzlemlerinde aynı anda var olmak demektir. Din dili sosyolojik anlamda bir toplumun bağışıklık sisteminin inşası anlamına gelir. Bu sembolik yapı en başa en saf hale dönmeye izin verdiği için bir bağışıklık sistemidir. Otoinmün kelimesi dokunulmazlık anlamına gelen, siyasi bir kavramdır. Bağışıklık sistemi nasıl beden virüslere karşı bir istina halini bir dokunulmazlık halini oluşturan sistem gibi din de bu anlamda kendisine ait olan inanlar açısından otoinmün sistemine yol açar. Din çoğu zaman toplumu ahlaksızlıktan adaletsizlikten korur. Bu çoğu zaman bu sistem çalışır. Bağışıklık sistemi vücudun organları tanıyan vucüda yabancı olanları ayırt eden sistemdir. Bu şekilde rasyonel olarak çalışır. Din dediğimiz şey kendi rasyonelitesini korursa yani farklı unsurları bir araya getirir onların çalışmasını sağlarsa orada otoinmün sistemi doğru çalışıyor demektir. Zararlı unsurlar olması lazım ki bağışıklık sistemi çalışır. Salt bir inananlar sistemini oluşturmak sağlıklı değildir. Bağışıklık sisteminin doğru çalışması için sistem karşıtı şeyler olması gerekir. Otoinmün sistem rasyonelite kaybettiği zaman bedenin organlarına saldırır. Dini semboller işlev açısından rasyonelitesini yitirdiği zaman islam toplumu kendini yok etmeye başlar. Bir takım çıkar gurupları, bir takım ekonomik guruplar toplumda egemenlik kurmaya başladığı zaman din topluma zarar vermeye başlar. İslam toplumu oluşturan her fırka kendini fırkai naciye görmeye başlarsa artık orada sistem tıkanır. Farklıları bir araya getirmeyi bırakıp birbirini yok etmeye başlarsa burada din sistemi birbirine saldırmaya başlamış demektir. Bu neden meydana gelmektedir. Her grup dinin sembolü kendisi olarak görmektedir. Halbuki her parça kendini bütünün tamamı olarak görmektedir. Bu şekilde bağışıklık sistemin bünyeye zarar vermesi demektir. İnsanların biribirini tekfir etmesi dini sembolizmin çökmesi demektir. Seküler hayat ve dini hayat sembolizm açısından ne anlama gelir. Sekülerlik birinci katmanda yaşamak demektir. ikinci katmandaki hayatın işlevsiz hale gelmesi demektir. Seküler düşüncenin ilgisini din çekmez. Din seküler bir toplumda otoritesini yitirir. Otoritesi yitirinci artık bağışıklık rolünü din yitirir. Sekülerlik dini sembolik yapının işlevsizleştirilmesi anlamına gelir. Laiklik din haline gelmeye başlarsa veya bilim din gibi ikinci sembolik düzlemde yer alırsa ikinci sembolik düzlem inşa etmeye başlarsa İslam ile mücadele etmeye başlar. Bir toplumda laiklik ikinc bir katman oluşturmaya başlarsa burada islam ile mücadele etmeye başlar. Din dediğimiz husus nihai sembolik düzlemdir. Din kendisinden başka bir otorite inşasını istemez.

Din ve Dini Bilgi farklı şeylerdir. Herşeyin en doğrusunu Allah bilir demek benimki yorum demektir.

Not : Din dilinde işlevine bakmak gerekir demistiniz. Örneğin; cennet ve cehennem kavramları bu işlevselliği yerine getiren ikincil düzlemdeki sembolik kavramlar olarak kabul edilebilir.

Laikliğin / bilimin ikincil düzleme çıkarak bir inanc meselesi haline gelmesi gayet de olgusal olarak gerçekleşmiş degil midir Ali Bardakoğlu hocam.