#demədidemə #yuxu #yuxusuzluq
Yuxusuzluq dövrümüzün geniş yayılmış problemlərindəndir. Bəsit dildə desək, insanlar yuxuya gedə bilmir. Yuxusuzluqdan əziyyət çəkənlər həmişə dalğın, yorğun olurlar, gündəlik işlərini yerinə yetirməkçün belə, gücləri qalmır. Sutkada lazımi qədər yuxu yatmasaq, yaddaşımız zəifləyir, qərar vermək bacarığımız azalır. Yaradıcılıqdan isə söhbət etmək yersiz olur. Yuxusuzluğun müalicə üsulları müxtəlifdir. Təbii üsullar vasitəsilə və ya həkim nəzarətində dərmanlar qəbul etməklə yuxusuzluq problemi həll oluna bilər. Lakin təbii üsulları da qeyri-şüuri şəkildə tətbiq etmək düzgün deyil. Mütləq mütəxəssis məsləhəti alınmalıdır.
Ağciyərlər, mədə, bağırsaqlar kimi bir çox orqan yuxu zamanı dincəlmə durumuna keçirlər. Beynimiz də dincəlir, amma tam yox. Beyin dalğalarının hərəkətləri sayəsində yuxunun mərhələləri müşahidə edilə bilir.
Yuxusuzluğun səbəbləri bunlardır:
• Stress, depressiya, əndişə;
• Tibbi xəstəliklər;
• Dərmanlar;
• Qəzəb, kədər, nigaranlıq;
• Ruhi pozğunluqlar və travmalar;
Yuxusuzluğun təbii yolla müalicəsi varmı?
 Melatonin. Yuxusuzluq üçün təbii müalicə üsullarından biri melatonin hormonu qəbul etməkdir. Melatonin orqanizm tərəfindən istehsal olunur və orqanizmin yuxuya ehtiyacı olduğunu göstərir. Hormonun istehsal səviyyəsi səhərlər azalır, gecələr isə yüksəlir. Melatonin istehsalının dövriyyəsi pozulduqda insanlar həkim nəzarəti altında bu hormonu qəbul edirlər. Nəticədə, yuxu rejimi bərpa olunur;
 Maqnezium. İnsan orqanizmi üçün vacib mineraldır. Orqanizmdə yüzlərlə vəzifə yerinə yetirən maqnezium zehni və fiziki sakitləşdirici kimi də çıxış edir. Araşdırmalar göstərir ki, maqneziumun sakitləşdirici təsiri melatonin istehsalı dövriyyəsini nizamlayır. Nəticədə, yuxu rejimi normallaşır;
Yuxusuzluq çəkən insan nə etsə yaxşı olar?
 İdman eləmək. Fiziki baxımdan aktiv bir günün sonunda yuxuya getmək asan olur. Bunu bir neçə elmi araşdırmanın nəticələrinə əsaslanan mütəxəssislər deyirlər. Onların fikrincə, 60 dəqiqə idman edən insanlar digərlərinə nəzərən daha rahat yatırlar, növbəti günə daha gümrah şəkildə başlayırlar;
 Gün işığını qaçırmamaq. Melatonin hormonunun qəbulu üçün gün işığından istifadə edin. Səhər oyandığınızda gün işığına nifrət edə bilərsiniz, lakin unutmaq olmaz ki, gün işığı gecə rahat yatmaqçün bir vəsilədir. Gün işığı orqanizmə öz bioloji saatını xatırladır. Beləcə, orqanizmdə melatonin istehsalının dövriyyəsi nizama düşür. Başqa sözlə, gün işığı bioloji saatımızı qurur- orqanizmin özünü nə vaxt gümrah, nə vaxt yorğun hiss etməsini anlamasına kömək edir;
 Stresslə mübarizə aparın. Bəli, bu istiqamətdə addım atmaqdan çəkinməyin. Başınızı yastığa qoyanda problemləri deyil, gözəl xəyalları düşünün. Fikrinizi problemlərə təslim etsəniz, stress yuxuya getməyinizə imkan verməyəcək. Ertəsi gün isə bugünkündən daha da yorğun, halsız, qəmgin olacaqsınız. Buna görə də, stresslə mübarizə aparın, rahat yuxuya gedin, həyat keyfiyyətinizi yüksəldin;
 Yuxuya getməkçün təbii həll yolları tapın. Bayaqdan bəri, sadaladıqlarımla bərabər, bəzi bitkilərə və çaylara da üz tuta bilərsiniz. Onlar da rahat yatmağınıza kömək edəcək;
 Həkim məsləhəti alın. Əgər bütün üsulları təkrar-təkrar tətbiq etdikdən sonra belə, çarə tapmadınızsa, həkimə getməyi təxirə salmayın. Əvvəlcə, yuxusuzluğun səbəbini bilin ki, sonra bu səbəblə mübarizə yolları haqda fikirləşəsiniz;
Yuxugətirən bitkilər
 Dərman pişikotu. Fərqli araşdırmaların gəldiyi ortaq nəticəyə əsasən, dərman pişikotunun kökü yuxuya getməyə kömək edir. Onun müntəzəm istifadəsi olduqca müsbət nəticələrə aparıb çıxarır. Uzunmüddətli istifadəsi haqqında geniş araşdırmalar aparılmasa da, yuxusuzluq zamanı məsələni yoluna qoyduğu isbatlanıb. Dərman pişikotu kapsul şəklində də qəbul edilə bilər. Yatmamışdan 30 dəqiqə əvvəl bu kapsulu içmək olar. Kapsullara alternativ olaraq, dərman pişikotunun kökündən çay hazırlayıb içmək mümkündür;
 Qonaqotu ( passiflora subpeltata). Digər adı çərxifələk çiçəyi olan bitki xəfif yuxu gətirmək qabiliyyətinə malikdir. Hazırda yuxu dərmanlarının əksəriyyətinin tərkibində qonaqotu var. Dadının cəlbedici olması da bu bitkinin seçilmə səbəblərindəndir;
 Lavanda. Sakitləşdirici qoxuya malik lavanda yuxuya getməyə kömək edir. Araşdırmalar zamanı məlum olub ki, yatmazdan 30 dəqiqə əvvəl lavanda çiçəyini qoxlamaq yuxunun keyfiyyətini yüksəldir;
 Ginkqo biloba. Faydalarını saymaqla bitməz. Bitki yuxuya getməyi asanlaşdırır, stressi azaldır. Bununla belə, uzunmüddətli istifadəsi tövsiyə olunmur;
 Çobanyastığı. Sakitləşdirici qabiliyyəti olan çobanyastığı stressi azaldır, əndişəni yox edir, yuxuya getməyə qoymayan psixoloji təsirləri üstələyir. Nəticədə, insan yuxuya getməkdə çətinlik çəkmir. Heç bir əks təsiri və zərəri olmayan çobanyastığı hər yaşda olan insan üçün faydalıdır;