Рет қаралды 18,195
کتێبی دەنگی گوڵستانی سەعدی شیرازی
ktebi dangi gwlstani sa3di
نوسینی سەعدی شیرازی
وەرگێڕانی مامۆستا مەلا ساڵح سەفوەت
خوێندنەوەی سیا
جێبەجێکاری دەنگ ڕۆژگار شادی
سەدان ساڵە ( گوڵستان ) بۆ پەندو ئامۆژگاری، لە کۆڕو دانیشتنی حوجرەو دیوەخانی کوردەواری دەخوێنرێتەوە، بە کوردی بۆ خەڵک ڕوون دەکرێتەوە، یان لەکاتی قسەکردندا، حیکایەت و شیعرەکانی وەکو ئامۆژگاری بۆ خەڵک باس دەکرا. شێخی سەعدی، وەکو شێخێکی خواناس و، وەکو ڕێنیشاندەرێک لە سەرانسەری کوردستان و، لای هەموو ڕۆشنبیرو کۆڕنشینان ناسراوە. ( گوڵستان ) هەمیشە نوسخەی لە حوجرەی مزگەوت و دیوەخان و ماڵی خوێندەواران هەبووە، کە زۆر بەڕێزەوە لە بەرگیان گرتووەو پاراستوویانە. بۆ زانیاری شێخ سەعدی شیرازی لە سەردەمی شێخ عبدالقادری گەیلانی دا ژیاوەو یەکیان بینیوە " ڕەحمەتی خوایان لێبێت "
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ھەر لە کۆنەوە لە ناوچەی کوردەواری لە حوجرەکان، بە دوا قوڕئانێدا، گوڵستانی سەعدی کە تەفسیری ئەخلاقیەتی، وەک دەرسێکی ئەدەبی و پەروەردەی فەقێی لاو، یەک لە ماددە ھەوەڵینە گرینگەکان بووە، تاوەکو لە ھەڕەتی لاویدا ئینسانێکی دەرون ساغ و ڕۆحێکی باڵاو خۆڕسکیی ناوچەی ئەدەبیات و ڕۆحانیەت بێ.
وێڕای بەخشینی ھزر و ڕوانینێکی تەندروست و نەرم، زمان و ڕاوێژێکی شیرین بە خوێنەر دەبەخشێ. لێرەوەیە نھێنی سادەیی و سپیەتی خوێندەوار و پیر و مەلای کۆن و دینداریی خۆماڵی و مزگەوت و منارەی مەعنەوی کورد. ئەدەبیات و ماریفەتە مێژووی ئاینی و ئینسان دۆستی ئێمەی خوڵقاندووە.
گوڵستان و میراتی سەعدی لێوڕێژە لە تاوو تینی عیشقی ئیلاھی و پەروەردەیەکی ئیمانی و ئەوجی خودا ناسی و مرۆڤ دۆستی، سەرشارە لە عیشق و پێکەوە ژین و فرەیی بێ قڕەی شاری و ژیاری، بونیادی بەرزە مرۆڤە، دەرونسازێکی ئەخلاقی باڵای کامڵە. وێڕای بوێژی ڕەوان، ھێز و پێزی ناسکی وشە و شێعر و پەخشانی سەعدی، تەژی لە مەعریفە و عیرفانە، ئەوجی خودا ناسی و مرۆڤ دۆستی لە خۆ گرتووە.. ئەو پیرە کۆنە ساڵە ئەوێستاش لە پشت سەدەکانەوە دەنگی شیرینی دێ.
ئاڵو گۆڕی دەورانی ژین و ڕوداو گەلی ھەشتسەد ساڵی ڕابردوو نەیتوانیوە باخی دڵاوێزی سەعدی ھەڵپڕوکێنێ، ڕەنگە ڕۆژگارێک لە سەر دەلاقە تەپوتۆزی لێ نیشتبێ، وەلێ ھیچ وەخت بەرگی خەزانی نەچووەتە بەرێ، تازەیی و شلکی و بۆنخۆشی ئەو باخی ھەمیشە بەھارییە، ھەروەک شێخی ئەجەل لە ستایشی گوڵستانێدا دەڵێ:
بە کەڵکی چـــــی دێ داوێنە گــــوڵێ
لـــە گـوڵستانی من ببە چـــەند چڵێ
گــوڵ ھەر پێنچ شەش ڕۆژان دەمێنێ
گــــوڵستانی من دایم خــۆش دەمێنێ
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ