Türkiye eskiden nelere gülüyordu? Cumhuriyetin ilk yıllarından bu yana karikatürler nasıl değişti? Türkiye'de siyaset ve ifade özgürlüğü denildiğinde aklına ne geliyor? Sadece demeçler ya da tweetler mi, yoksa çizgilerin de bu denklemde bir yeri var mı? Karikatür hem bir sanat hem de düşünce ve duyguları geniş kitlelere ulaştırabilen önemli bir iletişim aracı. Karikatürler mizah yoluyla toplumsal olayları konu ederken aynı zamanda dönemin panoramasını da çiziyor. Peki Türkiye'de karikatür ve siyaset ilişkisi nasıl şekilleniyor?
Türkiye'de karikatüre olan ilgi yıllar içinde değişime uğradı. Artık karikatürlerden eski tadı alamadığını söyleyen de var, mizah dergileriyle bağını kesen de. Bu değişime yol açan etkenler çeşitli. Sosyal medya araçlarının öne çıkmasıyla gazete gibi dergilerin de tirajı düştü, kimi mizah dergileri politik baskılar sonucu genişleyen sansür ve otosansür nedeniyle kapanmak zorunda kaldı.
Araştırmacı yazar Levent Cantek, "Türkiye'deki karikatür geçmişi cinsiyetçi, ırkçı ve homofobik sayfalarla dolu" diyor ve karikatür dergilerine duyulan nostaljinin gerçekçi olmadığını söylüyor. Genç karikatüristlerden Büşra Kılıç karikatürlerinde toplumsal cinsiyet hassasiyetini karikatürlerine taşımaya çalıştığını söyleyip, gündelik olanın da politik olduğunun altını çiziyor ve "Bir kadının ped alışı da politik" diyor. Çizgilerine Uykusuz'da devam eden Cem Dinlenmiş, zannedildiği gibi siyasi meselelerle ilgili çizim yapmanın eğlenceli olmadığı görüşünde.
Yıllardır gerek siyasi gerek toplumsal meseleleri daha iyi anlayabilmemiz için çizgileriyle emek veren Tan Oral ise karikatür-siyaset ilişkisinde gelinen noktayı iç açıcı bulmuyor: Bir dönemler "Karikatür demek, Demirel'i çizebilmek demekti" diyen Oral, bugün karikatürde varılan yerin siyasi iktidarın işine gelmediğini söylüyor.
+90, Cumhuriyetin kuruluşundan günümüze Türkiye'de karikatür ve siyaset ilişkisini mercek altına aldı.
#Karikatür #Siyaset #Mizah #TürkiyedeKarikatürveSiyaset