Son dönemde binlerce insanın ilgisini çekmeyi başaran süs taşları ile ilgili yasal boşluğu doldurması beklenen kanun taslağı çalışmasında sona gelindi. 38 yılını süs taşlarına veren duayen isim, 9 Eylül Üniversitesi Gemoloji ve Mücevher Bölüm Başkanı Prof Dr Murat Hatipoğlu hazırladığı kanun taslağı ile ilgili Kuyum Haber'e bilgi verdi. Sayın Hatipoğlu, mevcut yasaların süs taşları ile ilgili yetersiz kaldığını, yeni bir düzenlemenin hayata geçmesi gerektiğine dikkat çekti.
SÜS TAŞLARI KANUN TASLAĞI HAZIR
9 Eylül Üniversitesi Gemoloji ve Mücevher Bölüm Başkanı Prof Dr Murat Hatipoğlu
Bizim ülkemizin maden kanunu dünya ile kıyaslandığında çok yeni sayılır. 1985 yılında 3213 sayılı kanunla çıkmıştır. Şimdi bu tabi yılların verdiği Osmanlı’dan gelen nizamnamelerin, Etibank’ın bölük pörçük şeylerin toparlanıp, hazırlanıp bir maden kanununun 1985 yılında çıkmasıdır. Ama kanunun çıkması ile beraber yürütmedeki eksiklikler, çağın gereklerine göre zaman zaman değişik düzenlemeler yapıldı. En önemli düzenleme 2004 yılında yapılan düzenleme. Bütün Türkiye’deki madenler 5 kategori içerisine toplandı. Bizi ilgilendiren 5. Grup. Madenler süs taşları adı altında toplandı. Genel anlamda maden kanununda bunların bulunması, bunların ruhsatlandırılması, işletme ruhsatının verilmesi bunların hepsi bir bütün olduğundan bunlar süs taşlarına uymadı. Bu tarihten beri bir çok saha arama ruhsatı, işletme ruhsatı şeklinde, prosedür işletilemedi. Olanlar da 2017 yılına kadar 4. Gruptan yürütüldü. Maden kanununda normal bir mermer madeninde olduğu gibi çok büyük yatırımlar ve çevre düzenlemeleri ve çevre ile ilgili raporlar isteniyor.
''PEK ÇOK KİŞİ CEZAİ MÜEYYEDE İLE KARŞI KARŞIYA KALIYOR''
9 Eylül Üniversitesi Gemoloji ve Mücevher Bölüm Başkanı Prof Dr Murat Hatipoğlu
Oysa süs taşları çok az bir alanda hatta 10 metrekarelik bir alanda yapılacak basit kazılarla çıkarılacak çok küçük ürünlerin satılması ile elde ediliyor. Dolayısı ile bunlar için çok büyük yatırımlara veya büyük bir hizmete gerek duyulmuyor. Sonra bu bir hobi işi. Madencilik profesyonel bir iştir. Ama süs taşları insanların ilgisini çeken bir nevi dağda gezen, yürüyüş yapan insanların hoşuna giden renkli bir objeyi alıp bunları koleksiyon yapması, kesip bunları yüzük yapması. Dolayısı ile bu insanların bir ruhsat alıp büyük masraflara girip saha açmasına gerek yok. Ama bunu yapan insanlarda maden kanunundaki cezai müeyyidelere maruz kalıyor. Bu iş o kadar büyüdü ki on binlerce, yüz binlerce insan dağlarda aş topluyor. Ama bir yandan da kolluk kuvvetlerinin bunların dağda gezerken acaba bir kötü niyetli mi veya defineci mi, kaçak avcı mı, orman talancısı mı, bunu bilemez. Bunlarla ilgili işlem yapmaya başlıyor. Kötü niyetli insanlar yüzünden iyi niyetliler de gidiyor. O halde bu süs taşları ile ilgili özel bir kanun gerekiyor. Maden kanunu tabiri caizse mızrak çuvala sığmıyor. Bu konuda çok insan muzdarip oldu. Ben de 38 yıldır bu işin duayeni ve hocası olarak ömrüm dağlarda bu süs taşları ile geçti.