Film powstał w 2011 roku w ramach projektu Serwisu Informacyjnego Watra Maciej Stasiński współfinansowanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. "Taniec górali podhalańskich" jest brakującym ogniwem w cyklu poświęconym kulturze Skalnego Podhala obejmującym filmy „Podhalańskie instrumenty pasterskie”, „Muzyka Skalnego Podhala”, „Śpiew górali podhalańskich”.
Jego celem jest dokumentowanie i ochrona dziedzictwa kultury Podhala, a zwłaszcza ginących umiejętności tradycyjnego tańca oraz zaspokojenie potrzeb edukacyjnych w tym zakresie.
- Dotychczas nie nagrywano wybitnych tancerzy w formie audio-wizualnej. Ten film ma tę lukę wypełnić. Znajomość tradycyjnego tańca jest przecież podstawą do zachowania innych elementów kultury góralskiej: muzyki w tradycyjnym kontekście i obyczajowości związanej z tradycyjnymi obrzędami i zabawą. Mamy nadzieje, że nowoczesne techniki multimedialne pozwolą w interesujący i atrakcyjny sposób zapoznać wszystkich chętnych, w tym także dzieci i młodzież, z tym ciekawym zagadnienie. Chcemy także, aby nasz projekt przyczynił się do popularyzacji kultury regionu Podhala w różnych środowiskach i rejonach Polski - wyjaśniają twórcy filmu.
Za część merytoryczną projektu odpowiedzialny był Krzysztof Trebunia-Tutka - znany instrumentalista, instruktor i nauczyciel muzyki góralskiej. Do projektu zostali zaproszeni wybitni tancerze podhalańscy na czele z laureatem ogólnopolskich konkursów tańca, wieloletnim kierownikiem Zespołu Regionalnego im. Klimka Bachledy i jurorem konkursów tańca, odznaczonym Złotym Krzyżem Zasługi - Józefem Pitoniem.
- Muzyka góralska i taniec od ponad stu lat wzbudza szerokie zainteresowanie. Zwłaszcza dzieła klasyczne, tworzone z inspiracji tańcem i muzyką Podhala, na czele z baletem „Harnasie” Karola Szymanowskiego, zapewniły jej należne miejsce w kulturze narodowej. Pomimo tzw. „mody na góralszczyznę”, tradycyjna kultura Podhala jest dziś w wielkim niebezpieczeństwie utracenia swych najcenniejszych cech. Udokumentowanie najbardziej wartościowych wykonań tańca podhalańskiego w formie audiowizualnej ma więc wielkie znaczenie dla współczesnych i przyszłych pokoleń górali i ludzi zainteresowanych kulturą Podhala - przekonuje Krzysztof Trebunia-Tutka, autor scenariusza filmu.
Film "Taniec górali podhalańskich" składa się z dwóch części: 1 cz. - „Taniec zbójnicki i taniec góralski” (1h 10 min.) - to część ogólna wprowadzająca w zagadnienie, prezentująca historię tańca góralskiego, kontekst kulturowy i obyczajowość z nim związaną, a także oryginalne cechy tworzące jego niepowtarzalny charakter; cz. 2 - „Warsztaty tańca góralskiego Józefa Pitonia” (50 min.) - pokazują szczegóły techniczne tańca górali podhalańskich, pomocne w nauce poszczególnych jego kroków, motywów i figur.
Filmowi wydanemu na płycie DVD towarzyszy niewielka publikacja popularno-naukowa ilustrowana unikatowymi zdjęciami archiwalnymi, opracowana przez Krzysztofa Trebunię-Tutkę. Całość ukaże sie wraz z jednym z najbliższych numerów kwartalnika "Tatry".
Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Partnerzy projektu:
Tatrzański Park Narodowy
Biuro Promocji Zakopanego
Urząd Miasta Zakopane - Wydział Kultury i Popularyzacji Zakopanego
Urząd Gminy Bukowina Tatrzańska
Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem
Patronat medialny:
Dziennik Polski
Podhalański Serwis Informacyjny WATRA
Kwartalnik TPN "Tatry"
Realizacja filmu:
Maciej Stasiński
Scenariusz:
Krzysztof Trebunia-Tutka
Prowadzenie:
Franciszek Bachleda Księdzularz
Bolesław Karpiel Bułecka
Jan Karpiel Bułecka
Józef Koszarek Benkowy
Bartłomiej Koszarek Benkowy
Józef Pitoń
Agata Pitoń
Władysław Trebunia-Tutka
Krzysztof Trebunia-Tutka
Koordynacja projektu:
Anna Karpiel-Semberecka
Grafika:
Janusz Tycner