Kent Gezgini kanalına abone olmak için: 👉 / @kentgezgini
Ayas Paşa Mezarlığı’nın Ünlü Apartmanları
Geçmişte İstanbul Taksim'den başlayarak Dolmabahçe ve Fındıklı'ya kadar devam eden bölgede Ayas Paşa Mezarlığı bulunmaktaydı. Bu mezarlık adını, Kanuni Sultan Süleyman’ın vezîr-i âzamı olan Ayas Paşa'dan almaktadır. Yıllar içinde mezarlık, kendi haline terk edildi ve tahrip oldu. 1933'te ise İstanbul Belediyesi'ne devredildi. İstanbul'un en merkezi bölgesinde yer alan bu değerli arazinin mezarlık olarak bırakılamayacağı görüşü galip gelerek, arazi parsellenip satışa çıkarıldı. Bazı kabirlerin başka yere taşındığı, bazılarının ise mezarlıkta kaldığı bilinmektedir. Tarihçi Reşat Ekrem Koçu'ya göre, taşınan mezarların taşları bu apartmanların temellerinde kullanılmıştır
Ayaspaşa Palas
Mimar: Hrant Apraham
Mezarlık Üzerindeki İlk Bina!
Ayaspaşa Palas, Ayas Paşa Mezarlığı üzerinde yapılan ilk bina olarak biliniyor. Yapımı, 1928’de tamamlanan binanın temelinde ünlü şair İbrahim Şinasi’nin kabrinin bulunduğu rivayet edilmektedir. 2 ayrı bloktan yapılan bina, daha sonra tek bir kapıyla birbirine bağlandı. Dönemine göre sade bir yapı olarak öne çıkıyor. Neo-klasik özellikler taşımasına rağmen eklektik de denebilir.
İndigo Apartmanı
Mimar: Bilinmiyor
Adını İndigofera Bitkisinden Alan Apartman
Gümüşsuyu’nda bulunan İndigo Apartmanı’nın adının nereden geldiği tam olarak bilinmiyor. Ancak bir rivayete göre, ismini mavi rengin ana kaynağı olan indigofera bitkisinde alıyor. Yapım tarihi ve mimarı maalesef kayıtlarda yer almıyor.
Kunt Apartmanı
Artdeco ve modernist öğeler taşıyan Kunt Apartmanı, 1930’lu yıllarda inşa edildi. Ünlü sinema sanatçısı Cahide Sonku’nun bir dönem ikamet ettiği bina, sanatçının hatıralarında geniş bir yer tutar. Sonku, ilk taşındığı yıllarda binayı sevmez. İhsan Bey ile boşanır ancak iki yıl sonra tekrar bir araya gelince Kunt Palas’a geri döner. Bu kez, ‘Burayı daha önce nasıl sevmedim?’ diyerek daha güzel anılar biriktirir. Kunt Apartmanı’nın mimari açıdan en çok dikkat çeken özellikleri, yalın ve modern giriş kapısı ile üçgen biçimdeki balkonlarıdır.
Ankara Palas Apartmanı
Mimarı: Macaroğlu Sami
Bülent Ecevit’in Evlenme Teklif Ettiği Mekan
Ankara Palas Apartmanı, İstanbul’un iyi korunmuş artdeco binalarından biri. 1920’li yılların sonralarında inşa edilen binanın mimarı tam olarak bilinmiyor ancak Macaroğlu Sami adı bina ile sık sık yan yana geliyor. Ayaspaşa Palas’tan sonra Ayas Paşa Mezarlığı üzerinde yapılan ikinci bina olarak öne çıkıyor. Zemin üzeri yedi kattan meydana gelen binanın birinci katından sonraki altı katı, dikdörtgen bir çıkma formunda tasarlanmıştır. Apartmanın alt katında, 1943 yılından beri Ayaspaşa Rus Lokantası hizmet veriyor. Lokanta, Bülent Ecevit’in Rahşan Ecevit’e evlenme teklif ettiği mekan olarak da biliniyor.
Bosfor Apartmanı
Mimar: Macaroğlu Sami, Mühendis Livas
Yapımı 1932’ye dayanan Bosfor Apartmanı, artdeco mimarinin iyi bir örneğidir. Macaroğlu Sami ve Mühendis Livas tarafından inşa edildi. Betonarme iskelete sahip apartman, geniş giriş alanı ve asansörü ile dikkat çekiyor. Bodrum ve zemin katının cephesi mermer ile kaplanmıştır. Cephenin geri kalanı ise piyer artifisiyel ve iki renkte sıvanmıştır. Kapı ise som mermerden kademeli, bindirme olarak inşa edilmiştir.
Hayırlı Apartmanı
Mimar: Mühendis Salih Bey
Çinilerle Süslenen Özgün Apartman
1931 yılında Mühendis Salih Bey tarafından inşa edilen Hayırlı Apatmanı, Fransız balkonlu, kabartma bitkisel süslemeleri ile art-nouveau stilinde inşa edilmiştir. İçerisinde çini süsleme sanatının apartman içi uygulamasının özgün örneklerinden birini barındırır. Mühendis Salih Bey, apartmanın dairelerinden birini kendisi için tasarlamıştır. Daireyi Kütahya çinileri ile donatmıştır. Apartman, özgün yapısını büyük ölçüde günümüze kadar korumuştur.
Gümüşsuyu Palas
Mimar: Léon Gurekian
Kadın Figürlerinin Süslediği Şık Apartman
1900 yılında Mimar Léon Gurekian tarafından yapılan Gümüşsuyu Palas, art-nouveau ve barok özellikler taşıyor. Dış cephesindeki kadın figürleriyle dikkat çekiyor. Balkon korkuluklarının altında ve üzerinde birleşen kıvrık uçlu eğrisel motifler, dönemin tarzını yansıtmaktadır.
Tüten Apartmanı
Mimar: Adil Denktaş
Şehrin Dokusunu Bozan Apartman!
Mimar Adil Denktaş tarafından 1936 yılında tasarlanan Tüten Apartmanı hem modern hem de art-nouveau özellikler taşıyor. Yapıldığı yıllarda, yanında bulunan Gümüşsuyu Palas ile zıt bir görüntü oluşturduğu için bina, ‘şehri bozuyor’ yorumları almıştır. Bu kontrast mimari ilişki, günümüzde de göze çarpmaktadır.
#kentgezgini #gümüşsuyu #istanbul #mimari