#nhacsilehuuha #tiểusửnhạcsĩlêhựuhà #nhạcsĩlêhựuhà
Tiểu sử nhạc sĩ LÊ HỰU HÀ || Một đời tài hoa 5 đời vợ và cuộc sống cô độc
Trong làng nhạc Sài Gòn trước 1975, nhạc sĩ Lê Hựu Hà là người đã có nhiều đóng góp cho nhạc Việt nói chung và nhạc trẻ nói riêng, với những bước đi tiên phong mang tính khai phá. Ông là một trong những người Việt hoá nhạc trẻ Âu - Mỹ đầu tiên ở Việt Nam, ban đầu là soạn lời Việt cho nhạc ngoại, sau đó là tự sáng tác hoàn toàn nhạc Việt theo phong cách pop-rock. Khi mà làng nhạc trẻ Sài Gòn thập niên 1970 hầu hết là các ban hát nhạc nước ngoài, hoặc hát lời Việt của các nhạc nước ngoài nổi tiếng, thì nhạc sĩ Lê Hựu Hà kiên định theo con đường sáng tác nhạc trẻ Việt, với nhiều ca khúc tiêu biểu: Tôi Muốn, Yêu Em, Yêu Đời Yêu Người, Hãy Vui Lên Bạn Ơi, Hãy Ngước Mặt Nhìn Đời…
Có thể xem Lê Hựu Hà cùng những người bạn trong ban Phượng Hoàng đã đặt nền móng cho loại nhạc rock Việt sau này, và ban Phượng Hoàng (với 2 nhân vật chủ chốt là Lê Hựu Hà và Nguyễn Trung Cang) cũng được xem là ban nhạc rock Việt đầu tiên. Theo quan điểm của nhạc sĩ Tuấn Khanh thì Lê Hựu Hà là một trong những nhạc sĩ bị “underrated” (bị đánh giá thấp hơn giá trị đóng góp) nhất trong làng nhạc Việt từ xưa đến nay, khi giá trị mang tính tiền phong và khai phá của ông vẫn đang xuất hiện ở mọi nẻo của âm nhạc hiện đại, nhưng công lao đó lại bị phủ lấp vì nhiều lý do.
Nhạc sĩ Lê Hựu Hà sinh ngày 5 tháng 6 năm 1946 tại Sài Gòn trong một gia đình Phật giáo, với Pháp danh là Đồng Thành. Ông là con thứ 2 trong gia đình, cha mẹ đều là công chức và nhà giáo, hoàn toàn không có ai yêu thích và theo đuổi nghệ thuật, vì vậy dù yêu thích âm nhạc ngay từ nhỏ nhưng Lê Hựu Hà luôn bị cha cấm đoán và ngăn cản. Theo lời kể của những người em trong gia đình, ngay từ thời trung học, Lê Hựu Hà thường phải nói dối cha là đi học văn hoá nhưng thực chất là lén đi tập đàn. Chính vì hoàn cảnh éo le này mà Lê Hựu Hà không được học hành bài bản, chủ yếu là tự học.
Vì giỏi Tiếng Anh nên nhạc sĩ Lê Hựu Hà thường nghe rất nhiều các loại nhạc Âu - Mỹ, đến năm 17 tuổi bắt đầu tập tành sáng tác những ca khúc đầu tay theo phong cách trẻ trung, nhưng gia đình vẫn không hay biết. Gia đình chỉ biết chuyện Lê Hựu Hà chơi đàn và sáng tác nhạc trong một lần tình cờ nhìn thấy ông xuất hiện trên truyền hình, đang trình diễn cùng ban nhạc Hải Âu ông thành lập.
Nhạc sĩ Lê Hựu Hà gặp gỡ ca sĩ Nhã Phương lần đầu tiên vào năm 1979 khi Nhã Phương chuyển về công tác tại Ban Văn Nghệ, Đài truyền hình Tp. HCM. Hai người cộng tác với nhau trong một số chương trình văn nghệ của đài, người đàn kẻ hát. Vốn yêu thích nhạc Lê Hựu Hà từ lâu nên sau khi gặp gỡ, cô ca sĩ trẻ nhanh chóng có cảm tình với chàng nhạc sĩ tài danh dù ông đã trải qua tới 4 đời vợ trước đó và lớn hơn cô tới 14 tuổi. Hai người bắt đầu yêu nhau khi Lê Hựu Hà thành lập ban nhạc Hy Vọng, rồi mời Nhã Phương và Bảo Yến cùng tham gia. Trong mắt nhiều nghệ sĩ đồng nghiệp, dù chênh lệch tuổi tác khá lớn, Nhã Phương và Lê Hựu Hà là một cặp đôi đẹp, tài năng tương xứng. Họ đến với nhau không chỉ vì tình yêu mà còn vì mê đắm tài năng của nhau. Ca sĩ Nhã Phương sau này thừa nhận tình cảm cô dành cho chồng khi đó không chỉ là tình yêu mà còn là sự ngưỡng mộ và thần tượng đối với một tài năng âm nhạc. Cô tâm sự: “Anh ấy rất tài năng. Tôi yêu anh lúc nào không hay!” Hai người chính thức kết hôn vào năm 1985 khi Nhã Phương vừa tròn 25 tuổi, rồi dọn về sống chung trong căn nhà của cha mẹ Lê Hựu Hà tại số 89 Hồ Hảo Hớn, P. Cô Giang, Q.1 (trước năm 1985 là đường Huỳnh Quang Tiên). Thời gian đầu mới kết hôn, họ sống rất vui vẻ và hạnh phúc. Nhã Phương lần lượt sinh được hai cô con gái Phương Uyên và Phương Khánh. Theo lời kể của danh ca Bảo Yến, sau 10 năm chung sống, cô đã thấy em gái khổ sở, không hạnh phúc. Lê Hựu Hà dù chung thuỷ với vợ nhưng có phần bảo thủ, gia trưởng và ghen tuông vô lý. Cô đã khuyên Nhã Phương nên chia tay nếu không còn yêu. Nhưng Nhã Phương tâm sự: “Sống với nhau, anh Hà cứ o ép em nhưng anh ấy có quá nhiều kinh nghiệm. Mỗi lần càm ràm, la mắng em xong, anh ấy lại vuốt ve, để em yêu thương anh ấy trở lại. Sau đó, anh ấy lại hành em, cứ lặp đi lặp lại. Anh ấy cao cơ quá”. Năm 1995, trong một lần đi diễn về, Nhã Phương phát hiện Lê Hựu Hà mắc bệnh tim mạch và huyết áp, bị lịm đi trong nhà không thể ra mở cửa cho cô. Căn bệnh khiến Lê Hựu Hà nhiều lần bị đứng tim, hơi thở rất khó khăn. Lo sợ căn nhà cũ ngột ngạt không tốt cho sức khoẻ của Lê Hựu Hà, Nhã Phương bàn với chồng chuyển về căn nhà số 349 Nguyễn Thượng Hiền của cha mẹ cô.