๐ ฤาษีผสม
๐ ชื่อวิทยาศาสตร์ (Scientific name): Plectranthus scutellarioides
ชื่อสกุล Plectranthus มาจากภาษากรีก “plectron” หมายถึง “เดือย” และ “anthos” หมายถึง “ดอกไม้” ซึ่งแสดงสำคัญของต้นไม้ในสกุลนี้มีดอกไม้ที่มีรูปร่างแบบเดือย
ชื่อชนิดพันธุ์ scutellarioides มาจากภาษาละติน “Scutella” หมายถึง “จานเล็ก ๆ หรือจานรอง” อ้างอิงถึงรูปร่างของกลีบเลี้ยงจะยังคงอยู่ถาวรหลังจากดอกไม้โรยไป
ชื่อพ้อง Solenostemon scutellarioides และ Coleus blumei
๐ ชื่อสามัญ (Common Name): Coleus
๐ ชนิด (Type): ไม้ล้มลุกที่มีอายุหลายปี (Herbaceous perennial)
๐ วงศ์ (Family): Lamiaceae
๐ ถิ่นกำเนิด (Native Range) : เขตร้อนชื้นและกึ่งเขตร้อนชื้นในทวีปเอเชีย เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มาเลเซีย และตอนเหนือของออสเตรเลีย
๐ ความสูงของทรงพุ่ม (Height) : 20-90 เซนติเมตร
๐ ความกว้างของทรงพุ่ม: 20-90 เซนติเมตร
๐ ระยะเวลาดอกบาน (Bloom Time): ออกดอกบริเวณปลายยอดของกิ่งเป็นช่อ แบบช่อแยกแขนง (Panicle หรือ Compound raceme) เป็นช่อดอกที่มีช่อกระจะหลายช่อมาซ้อนกัน ดอกย่อยมีสีขาวหรือดอกสีม่วง โคนกลีบดอกเชื่อมติดกัน กลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นรูปปากเปิด 5 แฉก มีใบประดับรองรับที่ฐานช่อดอก
๐ ความต้องการแสง (Sun): แดดครึ่งวัน ถึงร่มรำไร รับแสงแดดอ่อนโดยตรงได้ดี ในพื้นที่ร่มมากพึงหลีกเลี่ยง เนื่องจากทรงต้นจะยืดย้วย ใบบางลง มีความแตกต่างของสีน้อยลง ในทางกลับกันหากโดนแสงแดดมากเกินไป ใบไหม้แห้งกรอบและร่วงโรยในที่สุด
๐ ความต้องการน้ำ (Water): ปานกลาง
๐ การดูแลรักษา (Maintenance): น้อย
๐ การใช้งานที่แนะนำ (Suggested Use): ปลูกเป็นไม้คลุมดินในพื้นที่สวนกึ่งร่ม พื้นที่ริมหน้าต่างด้านทิศตะวันออก ปลูกในกระถางแขวน
๐ ใบไม้ (Leaf): ใบเดี่ยว ออกเรียงตรงข้ามบนลำต้นและกิ่งเป็นเหลี่ยม ใบรูปไข่ (Ovate) มีส่วนกว้างที่สุดของแผ่นใบค่อนมาทางฐานใบแล้วเรียวไปทางปลายใบ มีปลายใบแหลม ปลายใบจะค่อย ๆ เรียวเข้าบรรจบกัน ขอบใบหยักมน (Crenate) ขอบใบหยักตื้นปลายมน แผ่นใบหยิกย่น มีขนอ่อนขึ้นปกคลุม ลวดลายและสีใบนั้นแตกต่างกันไปตามสายพันธุ์
๐ การเพาะปลูก (Culture)
ฤาษีผสม เป็นต้นไม้ในเขตร้อนชื้นซึ่งชอบความชื้นสูง ชอบดินที่มีส่วนประกอบของอินทรีย์วัตถุสูง ดินสามารถระบายน้ได้ำดี และถ่ายเทอากาศดี สำหรับการให้ปุ๋ยเพื่อสร้างการเจริญเติบโตที่ดีควรใช้ปุ๋ยละลายช้าสูตร 13-13-13 เติมลงไปในดินอย่างน้อยเดือนละหนึ่งครั้ง ปริมาณประมาณหนึ่งหยิบมือต่อต้น สนับสนุนมีการเจริญเติบโตอย่างสม่ำเสมอ เมื่อทรงพุ่มมีแนวโน้มขนาดใหญ่กว่ากระถางเป็นอย่างมากควรจะมีการเปลี่ยนกระถางเพื่อป้องกันการโค่นล้มและสร้างความเสียหายให้กับใบ ทุกครั้งควรมีการเปลี่ยนกระถางให้มีขนาดใหญ่กว่าเดิมอย่างน้อยสองเท่า ทั้งนี้มีแนวโน้มที่จะมีการทิ้งใบล่างของทรงพุ่มจึงควรมีการตัดแต่งกิ่งโดยตัดเอาใบเหลืองบริเวณใบล่างออกบ้าง และตัดแต่งกิ่งไปขยายพันธุ์ต่อบ้าง สามารถขยายพันธุ์ได้ด้วยวิธีการปักชำ เพาะเมล็ด อย่างไรก็ตามหากปล่อยให้ฤาษีผสมจนแก่จัด จะเริ่มทิ้งต้นและตายไปในที่สุด หากต้องการปลูกต้นไม้ที่มีอายุยาวต่อเนื่องหลายปีควรตัดดอกก่อนที่จะให้ติดเมล็ด
๐ ปัญหา (Problems)
ไม่มีปัญหาแมลงหรือโรคร้ายแรง ระวังเพลี้ย เพลี้ยไฟและเพลี้ยหอย ทากและหอยทาก สำหรับอาการเน่าอาจเกิดขึ้นได้จากการรดน้ำมากจนดินชื้นเกินไป
๐ คติความเชื่อแต่โบราณนานมาเรียกขานคนที่ปลูกอะไรก็งาม ปลูกอะไรก็ขึ้นว่าเป็นคน “มือเย็น” ตรงกับภาษาอังกฤษคำว่า “Green Thumb” หรือพวกหัวแม่โป้งเขียว ก็คือคนมือเย็นน้่นเอง
๐ Muuyehn Studio หรือ มือเย็นสตูดิโอ เป็นช่องที่จัดทำขึ้นเพื่อเป็นกำลังใจให้คนทั้งมือเย็น มือไม่เย็น มืออุ่น มือร้อน มือไหนๆ ก็ปลูกต้นไม้ได้งอกงามดี ขอแค่ทำความรู้จักและรักที่จะปลูก
ถึงปลูกแล้วตาย ปลูกแล้วโตช้าก็อย่าได้แคร์ ขอให้ปลูกกันต่อไปนะจ๊ะ