Wszędzie ŚMIERĆ - dlaczego nie przeżyłbyś w Rzeczpospolitej Obojga Narodów?

Рет қаралды 151,877

Darek Rybacki - Encyklopedya Staropolska

4 ай бұрын

Gdybyście przenieśli się w czasie do Rzeczpospolitej Obojga Narodów, to zapewne nie mielibyście wielkich szans na przeżycie. W dobie staropolskiej, między XVI a XVIII wiekiem, śmierć była wszechobecna.
Linki do materiałów wspomnianych w filmie:
Czy polska szlachta się MYŁA? O staropolskiej HIGIENIE (i toaletach) • Czy polska szlachta si...
Urwane kończyny, wybite zęby, zgruchotane kości - o OBRAŻENIACH żołnierzy na staropolskim polu bitwy • Urwane kończyny, wybit...
Podagra, KIŁA, miażdżyca, dżuma - o sarmackich CHOROBACH i innych dolegliwościach • Podagra, KIŁA, miażdży...
***
Mój kanał powstał po to, aby szerzyć wiedzę o Rzeczpospolitej Obojga Narodów i jej obywatelach. W swoich filmach opisuje wydarzenia historyczne, sylwetki zapomnianych Sarmatów, staropolskie tradycje, zwyczaje i kulturę.
Jeżeli cenicie sobie moją działalność, możecie wesprzeć mnie finansowo na trzy sposoby:
🏹 Za pośrednictwem portalu Patronite: patronite.pl/profil/268724/da...
🏹 Za pośrednictwem opcji "Wsparcie kanału" na KZfaq
🏹 Przez dobrowolną wpłatę na konto 15 8351 0003 0017 1074 3000 0030 z dopiskiem "darowizna" (proszę o kontakt mailowy na adres darek@encyklopedya.pl)
Niezależnie od wysokości wpłaty każdy Mecenas otrzymuje dostęp do dodatkowych treści. Od marca 2024 jest to przynajmniej jeden dodatkowy odcinek miesięcznie - a zazwyczaj dwa. Do tego jesteśmy w stałym kontakcie mailowym, Mecenasów z okolic Trójmiasta (lub wybierających się w moje strony) zapraszam na wycieczki po barokowej Kalwarii Wejherowskiej.
Dziękuję za pomoc!
***
Korzystałem z:
Mariusz Markiewicz "Historia Polski 1492-1795"
Karolina Stojek-Sawicka "O zdrowiu i chorobach szlachty polskiej"
Juliusz Chrościcki "Pompa funebris. Z dziejów kultury staropolskiej"
Józef Muczkowski "Taniec śmierci w kościele OO. Bernardynów w Krakowie"
Opisy portretu Tęczyńskiego wg informacji Muzeum Narodowego w Warszawie
Józef Włodarski "Jakub Mikołaj i Ludwik Wejherowie mężowie stanu Prus Królewskich"

Пікірлер: 426

@wlomazur7779 4 ай бұрын

Najlepszym tego dowodem jest fakt, że nikt z żyjących wówczas ludzi nie przeżył.

@ghiaccio4179 3 ай бұрын

umieralność wtedy wynosiła 100%

@baster997 3 ай бұрын

Wtedy xddddd a teraz co? Są osoby które żyją i nie zdechną?? 😅😅😅

@Rogata_Dusza76 3 ай бұрын

@@baster997 Widać, że inteligencja nie jest twoją mocną stroną! Nawet tak prostych sarkazmów nie wyłapiesz... 😂

@jojohmmm 4 ай бұрын

A najgorsze, że jeśli dziecko umarło, to nowonarodzone otrzymywało imię zmarłego. Dla współczesnych domoroslych genealogów to problem 😢

@DarekRybacki 4 ай бұрын

Tego nie wiedziałem :) Dziękuję za uzupełnienie :)

@JustynaBartkowska 4 ай бұрын

W niektórych rodzinach (np. mieszczańska rodzina Wilczków ze Lwowa) było po kilkoro dzieci jednego imienia, Jan Sobieski też miał dwóch braci Stanisławów (ur. i zm. 1638 i 1641) - Teofila skrzętnie to zapisała.

@damakameliowa5712 4 ай бұрын

Tak to prawda.Amatorsko zajmuję się genealogią,poszukując dawno żyjących członków rodziny od strony mojej matki no i często mam problem z tymi imionami.Pozdrawiam.

@doomcyngiel9645 4 ай бұрын

U mnie w rodzinie mama ma imię po zmarłej starszej siostrze. Siostrzyczka zmarła nie od razu po porodzie ale kiedy miała około roku (?) Nie jestem pewny. Więc babcia z dziadkiem zrobili sobie "drugi egzemplarz" Całkiem to przerażające xD

@jolantasm2605 4 ай бұрын

Rozumowano w ten sposób, skoro śmierć zabrała jednego Frania, to po drugiego już nie przyjdzie. Spotkałam się ze zwyczajem, że dziewczynkom słabo rokującym przeżycie nadawano określone imię -ale może to było lokalne.@@doomcyngiel9645

@wieslawpawlowski9429 3 ай бұрын

Dziekuje Pan Darek za ciekawy program. Panie, wieczny odpoczynek racz dac naszym przodkom 🙏 Do pewnego stopnia odzwyczailismy sie od grozy tych bolesnych doswiadczen nagminnych smierci, nie zwalnia nas to jednnak z nieustannej czujnosci nad Bozym darem zycia zwlaszcza, ze znowu weszlismy w czasy cywilizacji smierci, o czym przestrzegal swiat sw Jan Pawel II, dzis smierc bezdusznie szerzy sie i przez aborcje dzieci, i przez eutanazje doroslych, i przez bezdzietne zwiazki tej samej plci, i przez swiadome zatruwanie zywnosci, ect... Ostatnio zapoznalem sie z przerazajaca prawda jak wspolczesne koropracje biora udzial w wyrafinowanym ludobojstwie 😒 zatem jestem przekonany, ze nasze czasy to juz duzo gorsze niz te za czasow Rzeczypospolitej Obojga Narodow...

@StrofaKata 4 ай бұрын

Jeszcze 100 lat temu życie w Polsce było walką o przetrwanie, choć niewiele łatwiejszą niż 500 lat temu

@martinidarco8441 4 ай бұрын

Wartość merytoryczna materiałów, zamieszczonych na tym kanale jest bezsprzecznie bardzo wysoka. Oprócz tego, na pochwałę zasługuje świetnie ułożony tekst. Płynie wartko, lecz dobrze kotwiczy w głowie wszelkie wiadomości. Głos prowadzącego nienachalny, a przykuwający uwagę. Znakomita dykcja. Powyższy materiał skłania do refleksji. Gratulacje.

@DarekRybacki 4 ай бұрын

Dziękuję za dobre słowo :)

@prawdakuje1152 4 ай бұрын

Podobno zrzydrzad wziol kredyt 2mild na Trumny ? Nie zajmuj w slepo pozycji wroga ? Wazne ile bedzie mniej rzolnierzy Wroga. /kzfaq.info/get/bejne/lcBldduYp7WblZ8.html

@damakameliowa5712 4 ай бұрын

@@prawdakuje1152A można prosić o tłumaczenie ?

@debil477 28 күн бұрын

Nienachalny raczej.

@martinidarco8441 28 күн бұрын

@@debil477 Dzięki za spostrzegawczość. Czasem człowiek się rypsnue i zostawi taki kwiatek. Pozdrawiam.

@ilcattivo13 4 ай бұрын

W "Z biegiem Biebrzy" (pdf dostępny za darmo) świetnie opisana jest owa śmiertelność na terenach północnego Podlasia i Doliny Biebrzy - są tereny, które po upadku Jaćwingów rekolonizowano nawet i trzy razy, gdy w wyniku epidemii, głodu czy działań wojennych wsie traciły praktycznie całą populację, a zabudowania wchłaniał las.

@prawyszlachcic5523 4 ай бұрын

Dzięki za Twoją pracę i rzetelność.Pozdrawiam, Panie Bracie.

@mf6628 3 ай бұрын

Gdybym żyła w tamtym czasie, to moje dzieci by nie przeżyły, a ja zostałabym wdową. Zresztą sama też bym nie dożyła dorosłości. Dzięki współczesnej medycynie żyjemy. A to,, że teraz śmierć jest tabu i umieramy samotnie, w szpitalach, bez bliskich, to nie jest dobre. Śmierć to bardzo ważny moment, jak narodziny. Kiedy umierał mój ukochany teść nie pozwolono mi przy nim zostać na sali, nie mogłam go trzymać za rękę i towarzyszyć. We współczesnym świecie moment umierania jest odczłowieczony, zmechanizowany i bezduszny. I w tym jesteśmy gorsi od tamtych wieków

@DarekRybacki 3 ай бұрын

Zgadzam się.

@jakubmalicki6357 22 күн бұрын

Mądre słowa... 😢

@athelgast8010 4 ай бұрын

Jak sobie kiedyś myślałem o tym, ile w wieku 2-4 lat przechodziłem angin i zatruć, to doszedłem do wniosku, że gdybym urodził się te x>90 lat wcześniej (a urodziłem się w 1985) to chyba bym nie dożył podstawówki, już nie mówiąc o pełnoletności...

@DarekRybacki 4 ай бұрын

Ze mną jest tak samo: i z moimi dziećmi, i żoną, i większością bliskich :)

@Raffi1910zg 4 ай бұрын

Wtedy bys tak nie chorował, bo nie przyjąłbyś tylu preparatów 💉

@almica-el2483 4 ай бұрын

@@Raffi1910zgxdddddd

@johnymnemonic4657 4 ай бұрын

@@Raffi1910zgNiedożywienie,wtedy dobrze to jedli od święta.Matki rodziły dzieci na zapas,bo liczono się że z 5 trzech umrze.Porody przyjmowały znachorki,szeptuchy,które rzucały uroki.Zielarstwo łączono z czarami.

@Artur1163 3 ай бұрын

@@Raffi1910zgnawet na KZfaq muszę spotykać ludzi twojego pokroju? Załóż aluminiową czapeczkę i siedź w bunkrze

@przemekcios5733 4 ай бұрын

Jacek Kowalski, "Taniec śmierci" Było to raz na balu Dama w szkarłatnym szalu Choć wcale nie proszona w gości Wzięła w śmiertelny taniec Panów i wszystkie panie I włościan z okolicznych włości A kiedy ich brała To im tak śpiewała Ref. Nad stanów stan postawił pan Majestat mój Więc biorę w tan wszelaki stan Ród płeć I strój Kim byłbyś bądź Muszę cię wziąć Zaraz po balu jedni W kryptach a w dołach biedni Spoczęli goście z włościanami A pewien malarz śmiały Bal wymalował cały Włościan i gości z szczegółami Damę też zapodał I ten napis dodał: Ref. Nad stanów stan postawił pan Majestat mój Więc biorę w tan wszelaki stan Ród płeć I strój Kim byłbyś bądź Muszę cię wziąć Było to w zeszłej dobie Malarz już dawno w grobie Lecz malowidło czci zażywa Bo chociaż z włościan z gośćmi Zostały tylko kości Śmierć nadal pozostaje żywa Bale wciąż odmienia Nucąc do znudzenia: Ref. Nad stanów stan postawił pan Majestat mój Więc biorę w tan wszelaki stan Ród płeć I strój Kim byłbyś bądź Muszę cię wziąć

@wojteklenardt2479 24 күн бұрын

@nightowl9176 4 ай бұрын

Swietny odcinek, jak zimny prysznic sprowadzajacy "romantykow" na ziemie.

@agab.2200 4 ай бұрын

Człowiek sobie skrolluje youtuba, a tu dawny kolega z pracy i super temat! 😃 coś czuję, że będę tu wracać, przedstawiasz interesujące tematy, a po powyższym filmie widzę, że poziom produkcyjny jest wysoki. Bardzo miło się Ciebie słucha.

@krzysiekstaniak 4 ай бұрын

Czołem panowie Bracia 😊 tradycyjnie już pozdrawiam serdecznie twórcę 👍🖐️

@rejmons1 4 ай бұрын

Na cmentarzu mieszkać będę A na chwilę tu pobędę Aż Chrystus Pan każe trąbić Gdy będzie miał zmarłych budzić Już tu mieszkać i przebywać A cichutko będę śpiewać Pewien tego i bezpieczny Żeby dany żywot wieczny...

@jerzysrodka3643 4 ай бұрын

Jako dziecko pamiętam w latach czterdziestych i pięćdziesiątych umierania. Najczęściej dzieci i starcy umierali. Nie byli sami, lecz w otoczeniu rodziny i sąsiadów umierali. Była modlitwa i przed śmiercią pożegnania. Dzisiaj nie ma już kultury umierania.

@DarekRybacki 4 ай бұрын

Sam jako dziecko modliłem się przy otwartych trumnach moich dziadków wystawionych w salonach ich domów. Dzisiaj to nie do pomyślenia.

@damakameliowa5712 4 ай бұрын

@@DarekRybackiTo samo ja.

@tadek2145 4 ай бұрын

Niestety racja. Dziczejemy.

@mlew71 4 ай бұрын

Teraz sie nie umiera , teraz sie odchodzi . W paskudnych czasach zyjemy .

@JustynaBartkowska 4 ай бұрын

Panie Darku, nie wiem jak na Kaszubach, ale na południowym skraju Pomorza nadal można się modlić przy otwartej trumnie członka rodziny na tzw. różańcu (ale nie sam różaniec się odmawia), jedyna różnica, że zwłoki są zwykle w kaplicy na cmentarzu ze względów praktycznych - zwykle jest tam chłodnia i zmarły zwłaszcza w upalne dni ma większe szanse dotrwania do pogrzebu w dobrym stanie tak, żeby mogli się z nim pożegnać ci, którzy tego sobie życzą. Z późnych lat osiemdziesiątych pamiętam sytuację, kiedy w lato zmarła pewna otyła kobieta, data pogrzebu przeciągnęła się na tyle, że z trumny już się "wylewało". Nie bardzo się to mieści w moim pojmowaniu godnego odejścia. I jeszcze do postu wyżej: to, czy negujemy śmierć, czy nie zależy wyłącznie od nas samych.

@zico4you 4 ай бұрын

Pamiętam, że jeszcze w pokoleniu moich dziadków właściwie każdy miał jakiegoś brata lub siostrę zmarłego we wczesnym dzieciństwie.

@MichałŻórawski-s5x 10 күн бұрын

Dzięki temu , dziadkowie i pradziadkowie żyli tak długo. Selekcja naturalna, silny przeżywa słaby umiera. Przekazywali silne geny, a teraz co ? Urodzi się słaby , to jakie on geny przekaże? Błędne koło😊

@buka_cie_szuka 4 ай бұрын

Pieknie polozone cerkwie. To straszne, kladziesz sie spac i nie wiesz czy rano oczy otworzysz....w zasadzie nic sie nie zmienilo ale kiedys to serio trauma zycia....

@DarekRybacki 4 ай бұрын

Wizytę w cerkwiach w Piątkowej i Uluczu polecam wszystkim miłośnikom dawnej drewnianej architektury :)

@lasam265 22 күн бұрын

Super, bardzo ciekawe.

@arkenaverum7792 Ай бұрын

Ludzie byli, są i będą głupi. Cierpią straszliwie, widzą jak kruche i brutalne jest życie a jednak rozmnażają się lepiej niż króliki czyli świadomie fundując swoim dzieciom przyjście na ten świat by doznawały cierpienia jak oni sami.

@johnymnemonic4657 4 ай бұрын

Brak higieny,nie było kanalizacji w miastach,wybuchały epidemie cholery,tyfusu,grużlicy z niedożywienia.Pito wodę z rzek,nie filtrowaną.Dostawały się tam nieczystości.Chłopki rodziły w polach pracując dla szlachty.Brak dobrego odżywiania,rodziły się słabe dzieci.Dobrze to jadła szlachta.Już pomijając wojny.Opieka medyczna polegała na upuszczaniu krwi,itd.Szlachta rozmnażała się między sobą,chów wsobny i choroby z tego wynikające.

@ma-wk9qw 26 күн бұрын

gdzieś ty sie takich głupot naczytał ?

@tomektuchowski85 22 күн бұрын

Chłopi wyjeżdżali w dalekie strony i tam znajdowali małżonków😀

@annanovotny4939 11 күн бұрын

Slabe jednostki to sa teraz a mlodzi chlopcy to zniewiesciale istoty

@jankedzior8199 4 ай бұрын

Chyba tylko Ty Darku potrafisz w tak obiektywny sposób przedstawić te czasy, szacuneczek

@tataniedzwiedz4706 4 ай бұрын

Wspaniały profesjonalny prowadzący ,profesjonalny materiał .

@zbigniewpajak8293 4 ай бұрын

Jak zwykle Super

@tomaszkotlicki 4 ай бұрын

Jak zwykle konkret!!!!💪

@rezydencja5714 3 ай бұрын

Najwyraźniej szczęście, geny, zdrowie, pomysłowość, uroda lub siła oraz inne cechy naszych przodków zadecydowały, że do dziś my przetrwaliśmy i oglądamy sobie ten filmik na YT.

@antesemitic8668 4 ай бұрын

Tylko większa reklama tamtych czasów. Żyjesz z dnia na dzień a potem zgon. Bez większej udręki tu na ziemii jak dziś.

@indrickboreale7381 4 ай бұрын

Tylko ta brudna woda. To już lepiej było żyć jako kmieć na wiosce

@MrRaf95 25 күн бұрын

na ziemi*

@user-yh7xn8sg8o 4 ай бұрын

Dobry odcinek. Taki przekrojowy. Podoba mi się

@mattguzik5215 4 ай бұрын

Klasa światowa. Super

@FuFureal 4 ай бұрын

Świetny odcinek, więcej tego typu : )

@audi92100 4 ай бұрын

Witam .Siedem pokoleń mojego rodu żyło i przeżyło ,dopiero życie w demokracji i uni europejskiej -złamie miecz.

@gerdarent3423 4 ай бұрын

Śmierć nadal dopada w najmniej oczekiwanym momencie😂

@barneydenstad2148 4 ай бұрын

No i trzeba wspomniec napady tatarów po jasyr... Chwilowo opustoszaly one cale okolice, i nie tylko na Rusi i Dzikich Polach - czasam nawet i w glab wlasciwej Polski...

@DarekRybacki 4 ай бұрын

Prawda!

@krystynarychlicka6727 4 ай бұрын

Dziekuje🌷🌷🌷♥️♥️♥️💥💥💥

@mf6628 3 ай бұрын

Bardzo dziękuję za Twoją pracę, bardzo ciekawe. Czołem waszmości!

@MB-hs2yc 4 ай бұрын

Komentarz dla zasiegu😊

@damianyo11 4 ай бұрын

Bardzo dobry materiał 👍

@kornelmuszynski6919 4 ай бұрын

Bardzo dobry materiał. W niedalekiej przyszłości rozważę wsparcie.

@ukaszradziszewski8830 4 ай бұрын

Dziękuję Panu, bardzo ciekawy materiał! Komentarz dla zasięgu, ponoć algorytm zażera gdy pojawia się 7 słów i więcej, także piszę z naddatkiem. :))

@7410bart 4 ай бұрын

CHWAŁA Waszmości za czynienie prawdy o historyi, sławienie ducha szlacheckiego, obyczajów innych stanów oraz przywracanie słusznej dumy (choć nie pychy) przeszłych naszych dziadów i babek łączonych dziedzictwem wolnej RzeczPospolitej Polskiej. Siła nikczemności, pogardy i fałszu jest w czasach, w których przyszło nam żyć. Prawość i cnota nierzadko opluwana przez tych którzy powołani są by jej strzec i ją rozwijać. Zatem, niech każdy z nas Panowie Bracia dokłada wszelakich starań, by dobre imię ukochanej macierzy sławić i służyć jej swym ramieniem, rozwagą, a w razie potrzeby i grosza nie żałować na wsparcie i rozwój. Przeto nasze czyny i starania nie w piach i błoto idą, a w dobra doczesne i duchowe są przekuwane, by naszym potomnym służyć i napędzać ich czyn szlachetny i wrażliwość polską. Oręż polski wielokrotnie przemawiał... Uczył i karał tych którym bliżej było do ognia piekielnego niżli do Miłosierdzia Pańskiego któremu my wszyscy służyć winniśmy. Acz, była to po wielokroć ostateczność - wynikła z naszych przywar, zaniechań i prywaty, miast dbania zawczasu o RzeczPospolitą, która daje nam schronienie i dobra wszelakie. Z tychże powodów winniśmy naszą wspólną mocą wspierać Chłopstwo nasze w dziele tworzenia jadła i napitku krzepiącego nas po znojach dnia Bożego. Nie godzi się żyć w dobrobycie, gdy w potrzebie stan wieśniaczy wyzyskiwany i siłą podatków gnębiony. Nie godzi się patrzeć na ich wyzysk i mordęgę powszechną przez możnych z zachodu czynioną. Od trzydziestu roków z nakładem, po znamiennym oswobodzeniu ojczystej ziemi od wschodniej okupacyi cieszymy się spokojem, przywilejami i życiem doczesnym. Lecz te spokojne czasy dobiegają Waszmościowie końca. Od wschodu nadciągają ciemne chmury. Chmury zawieruchy wojennej, przemocy, cierpienia ludzkiego i łkania berbeci. Wschodnia barbaria ludzkim i niewinnym cierpieniem spływa, bo moc złego się tam dzieje. Kolejny raz, Polska potrzebuje pomocy i ochrony przed zdziczeniem z nad mongolskich stepów. Panowie Bracia łączmy się, zakopujmy niezgody, gódźmy się, bo nadchodzi czas kolejnej próby... . Rycerz Klawiatury ;)

@Piekielny_Zygfryd 4 ай бұрын

Bredzisz.

@maywojownik3798 4 ай бұрын

Pięknie to napisałeś mimo że zbyt dużo wody na uszy lane, zazdroszczę znajomości naszego rodzimego języka, pozdro

@7410bart 4 ай бұрын

@@maywojownik3798 Dzięki, miało być z przymrożeniem oka i utrzymane w "duchu" filmu Darka Rybackiego - robi fajne filmy, których dobrze jest posłuchać. Pozdro.

@user-gw2og9uz8r 4 ай бұрын

Bardzo świetny, profesjonalny przekaz dziękuję

@polskapolska4218 4 ай бұрын

Arcyciekawy odcinek😊

@trinapapisten5393 3 ай бұрын

Bardzo ciekawie opowiadasz👍👍

@adrianwermutowski3191 4 ай бұрын

Zależnie od stanu, ale właściwie nie było dzieciństwa, a już na pewno czegoś takiego jak nastolatek. Niedożywienie i epidemie, bo wówczas nawet wojny nie były tak zabójcze. Były zazwyczaj szanse na ucieczkę. Kiedyś obejrzałem w tv dokument o polskiej literaturze barokowej funeralnej. Niesamowite, jak potrafili z dużą dozą dowcipu opowiadać te makabryczne szczegóły.

@tadeuszwyszomirski9328 4 ай бұрын

Ja bym nie przeżył?? Ja??? Polak potrafi!!!!! 😅😅😅

@DasStettiner 4 ай бұрын

Ja bym nie przeżył??? Potrzymaj mi piwo 😂

@Dominik-gt9sd 4 ай бұрын

@@DasStettiner Piwo to słowo klucz,picie nie przegotowanej wody mogło zabić.A alkohol w piwie zabijał drobnoustroje chorobotwórcze.

@Morhalli 4 ай бұрын

Co? Ja bym nie przeżył? No może i bym nie przezył ale za to umarłbym .

@daro7993 4 ай бұрын

Każdy kto wtedy żył i tak już umarł. Wiec raczej nie dało się przeżyć do dzisiejszych czasów

@Morhalli 4 ай бұрын

@@daro7993 Tak sie domyślałem , ale potrzebowałem potwierdzenia moich domysłów. Dzieki za info zycie w niepewności było nie do zniesienia.

@Mad_Maniac 3 ай бұрын

Pierwszy materiał, który tutaj obejrzałem, zdecydowanie nieostatni. Bardzo przyjemnie się słuchało.

@doris782 4 ай бұрын

Uwielbiam twoje gawędy, pozdrawiam LUTER

@danielborowski1717 4 ай бұрын

Fajny Ciekawy materiał więcej takch

@Norbert-Fall-asleep Ай бұрын

Przyjemnie się słucha. Dobrze zrobiony film. Dużych zasięgów ...

@DarekRybacki Ай бұрын

Dziękuję za dobre słowo :)

@kamilkramek9636 4 ай бұрын

Bardzo ciekawy podcas 👍🇵🇱

@cyganskadusza1372 27 күн бұрын

Kawał dobrej roboty👍 Rzetelny kanał, a nie romantyczne historyczne discopolo.

@OstojaTradycji 4 ай бұрын

Brawo Darku za rzeczowe ujęcie tematu!

@DarekRybacki 4 ай бұрын

Dziękuję i pozdrawiam! :)

@agarosa5651 15 күн бұрын

Nie daj Boże rodzić w tamtych czasach😱😱

@ThomasPercy 4 ай бұрын

Lubię słuchać Darka w niedzielne poranki. Poprawiają mi nastrój (nawet ten odcinek).

@ankag.7255 4 ай бұрын

Wpadłam tu przez przypadek..ciekawie opowiadasz..mogę zostać na dłużej?😉

@hansklatt6257 4 ай бұрын

Może jakiś film o systemie monetarnym w dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów kto ile zarabiał i co można było za to kupić?

@nevrom25 4 ай бұрын

Od razu wtedy wjeżdżam do króla z moją wiedzą i albo ginę na stosie, albo poznaje znaczenie słów bawić się po "królewsku".

@mariuszmichaek5586 4 ай бұрын

Doskonałe opracowanie realiów życia szlachty Rzplitej czyli ok. 6% ludności tych terenów. U chłopów przedstawiało się znacznie gorzej.

@jerzyserwata2516 4 ай бұрын

Niekoniecznie. Oczywiście była bieda ale chłop unikał jednej zasadniczej okazji do śmierci. Nie miał obowiązku obrony ojczyzny więc udzial w wojnie miał tylko incydentalny.

@niepowaznyczlowiek 4 ай бұрын

@@jerzyserwata2516 No bywała piechota wybraniecka

@jerzyserwata2516 4 ай бұрын

@@niepowaznyczlowiek tak ale to był zaciąg a nie obowiązek. Szlachta w zamian za przywileje i brak podatków miała bezwarrunkowy obowiązek obrony ojczyzny. Chłopi nie.

@mariuszmichaek5586 4 ай бұрын

@@jerzyserwata2516 w husarii, tak osławionej, w większości służyli tzw. pocztowi, którzy wywodzili się spoza szlachty, piechota to nie była szlachta, wśród pancernych także nie brakowało obsady spoza szlachty. Poza tym ciągłe najazdy tatarskie, przetaczające się wojny, głównie niszczyły wsie. Nie wspomnę już o super niskiej jakości higieny czy w ogóle życia chłopa.

@mlew71 4 ай бұрын

Chlopi tez walczyli . Sluzyli w piechocie , artylerii , dragonach . Jak byla potrzeba to tworzyli oddzialy partyzanckie .@@jerzyserwata2516

@maciekGTR 20 күн бұрын

Najlepsze jest, że dziś niemałe poparcie mają aktualnie przyczyniające się do śmierci (wtedy może nie az tak bo i tak nir było środków do walki z zarazami) postulaty dotyczące np chorób, które w owych czasach negowano, uważano za niegroźne w swoisty sposób, czy uważano za zwykły element życia codziennego. Coś mi to przypomina

@DrJekyllMrHyde-lx5jd 4 ай бұрын

Na polskich drogach czai się śmierć , i wyjeżdżając z domu , nigdy nie wiesz czy wrócisz

@pwolkowicki 4 ай бұрын

Żyjemy w chorych czasach - 30 latek często nie wie jeszcze, co chce w życiu robić i jakie jest jego miejsce na świecie. Marnujemy życie w tym dobrobycie.

@DarekRybacki 4 ай бұрын

Jest w tym sporo prawdy, ale ostatecznie - dzisiaj wybór należy do nas.

@adamczajkowski2665 4 ай бұрын

Lepiej było, gdy człowiek rodził się z przypisanym przeznaczeniem (czyli w 90% przypadków dożywociem u pługa)?

@elzbietarakusz2421 4 ай бұрын

@@DarekRybackiChory aby nie jesteś? Księdza czy doktora?

@Niktnamnieda 4 ай бұрын

Gdy masz 30 lat a w perspektywie jeszcze 40 albo i więcej a śmierć dzieci jest dosyć rzadka to co się dziwisz ? Wolisz aby było tak jak kiedyś ? Swoją drogą ja nie znam żadnego 30 latka który nie pracuje ,wszyscy pokończyli szkoły mają zawody i zazwyczaj pracują w zawodzie ,najczęściej mają już własne dzieci ,żony i ...kredyty

@elzbietarakusz2421 4 ай бұрын

@@Niktnamnieda Kredyty i głupota nie umierają

@michajaszewski6408 4 ай бұрын

Bóg dał - Bóg wziął. To jest po prostu prawda.

@siwka1095 4 ай бұрын

Kto daje i odbiera, ten się w piekle poniewiera.

@MrsMagdalenaKamila 4 ай бұрын

Twój kanał to dla mnie odkrycie miesiąca

@DarekRybacki 4 ай бұрын

Dziękuję :) Marzec to mój ulubiony miesiąc w roku, więc jest mi tym bardziej miło :)

@Patronikus 4 ай бұрын

Na cmentarzyskach sprzed kilkuset czy kilku tysięcy lat, które przyszło mi z archeologami ekshumować, to właśnie kości dziecięcych było tam najwięcej. Straszne to były czasy dla naszego gatunku.

@DarekRybacki 4 ай бұрын

A warto dodać, że kostki najmniejszych dzieci zazwyczaj nie zachowują się do naszych czasów.

@Patronikus 4 ай бұрын

@@DarekRybackiWszystko zależy od tego czy pochówek był naruszony przez wkopywanie innych zmarłych czy też nie, także od typu gleby i aktywności roślin (przerastanie korzeni) i zwierząt padlinożernych jeśli pochówek był płytki. Kości małych dzieci, niemowląt, noworodków czy płodów są z wiadomych przyczyn delikatne i podatne na uszkodzenia czy rozdrobnienie. Jednak na dawnych nekropoliach sprzed kilkuset lat odnajdywałem w dużej ilości kości nie tylko niemowląt ale nawet płodów. Problem powstaje gdy cmentarzysko było użytkowane przez kilka wieków a jego obszar był niewielki, np. w średniowiecznych albo wczesno nowożytnych miastach. Na przestrzeni lat wkopywano nowych zmarłych w stare groby, a kości poprzedników umieszczano wtedy w ossuariach albo fragmenty uszkodzonych znajdowały się po prostu w zasypisku jamy grobowej. Jeśli tak zniszczono pochówek z małym dzieckiem to jego kości zwyczajnie trafiały do gleby cmentarnej, a tam ulegały jeszcze większemu rozfragmentowaniu. Małe szkielety ekshumujemy obecnie szpachelkami i pędzelkami, ponieważ są niewielkich rozmiarów i bardzo delikatne. Jak ekshumacji dokonuje się szpadlem, to faktycznie szkielet dziecięcy "wyparowuje" ponieważ w całości mieści się czasem na sztychu i trafia na hałdę. Badałem szkielety noworodków sprzed 4 tys. lat z nienaruszonych grobów, zachowywały się całkiem nieźle. Archeolodzy odkrywali kości neandertalskich dzieci sprzed 50 tys. lat. To tyle jeśli chodzi o praktykę. Pozdrawiam, miło się Pana słucha.

@DarekRybacki 4 ай бұрын

To bardzo ciekawe spostrzeżenia, wielkie dzięki za podzielenie się nimi :)

@dariuszgaat5771 4 ай бұрын

@@Patronikus Słyszałem, że jeśli w starożytnym mieście trafi się na masowy grób niemowląt, noworodków lub płodów, to jest to wyraźny znak, że w tym miejscu znajdował się dom publiczny. Ponieważ dzieci nierządnic, zwłaszcza chłopców, z reguły zabijano.😢

@freebsd89 3 ай бұрын

@@Patronikusjesteś Ghulem?

@robertnowak1422 4 күн бұрын

Pozdrawiam Gospodarza 😊

@paweromanski8482 4 ай бұрын

Dla zasięgów.

@chrisexpert2573 4 ай бұрын

Już w "Chłopach" było takie powiedzenie starszych ludzi. Byle do przednówka wtedy już wiadomo że cały rok życia jeszcze przed nami.

@damakameliowa5712 4 ай бұрын

Chłopi są osadzeni w czasach znacznie późniejszych.

@Dominik-gt9sd 4 ай бұрын

@@damakameliowa5712 Przednówek co roku był w tym samym czasie od zawsze.

@siwka1095 4 ай бұрын

Nasz ksiądz mawia, że w marcu ma żniwa (największy zarobek z pogrzebow).

@freebsd89 3 ай бұрын

@@damakameliowa5712pytanie czy aż tyle się w ich życiu zmieniło na lepsze

@Martin46869 4 ай бұрын

Jeden z moich pra...pradziadków żył 90 lat 1666-1756.

@mlew71 4 ай бұрын

Masz pamietniki rodzinne ?

@Martin46869 4 ай бұрын

@@mlew71 Tworzę drzewo genealogiczne. Na razie maksymalnie do 1500 roku, ale mam jeden trop herbowy aż do XII wieku.

@marvju209 4 ай бұрын

Jagiełło też umarł koło dziewięćdziesiątki. Ale to zdecydowanie nie było normalne

@OstojaTradycji 4 ай бұрын

memento mori

@JoannaKlemm 2 ай бұрын

Memento vivere

@marekmarkus5273 4 ай бұрын

A co teraz się zmieniło? Nic!!! Nadal każdy człowiek który się urodził umrze nie słyszałem żeby ktoś żył wiecznie

@panpogo 4 ай бұрын

Tylko, że możemy żyć 75 lat w dostatku albo 45 jak bydło głodujące i pracujące ponad siły.

@pinxor7533 4 ай бұрын

W mojej opini kanał z jedną z najlepszych dykcji do prezentacji treści historycznych dawnej RP 😎

@janrudnicki6111 2 ай бұрын

Very good

@hubertcislo2100 3 ай бұрын

Kiedyś to było, zaraza nie szerzyła się tak szybko jak teraz, piękne czasy xD

@kamilkamil2219 4 ай бұрын

Bardzo dobry film warty komentarza dla algorytmu Wielkiego brata

@maciejgowacki4976 4 ай бұрын

komentarz dla zasięgu.

@clangac9396 27 күн бұрын

Malarię, jako chorobę zakaźną, połączono z wodą do picia🤔🤔 może coś o cyklu zarodźca malarycznego 🙄połączenie z wodą bo taki ma rozwój komar Widliszek??? Podstawówka się kłania. Reszta super. Czapki z głów.

@amonra4046 3 ай бұрын

Moja babcia ur 1901 przeszła wojny itp a zabił ją szpital w 78r Bo miała nie zdiagnozowaną cukrzyce. Zrobili jej operacje woreczka i rana się paprała.

@freebsd89 3 ай бұрын

Czyli zabił ją tak naprawdę jej stan zdrowia nie szpital. Jak miała nie zdiagnozowana to chyba za często do lekarza nie chodziła wcześniej ani zbytnio objawami się nie interesowała. Więc można powiedzieć że zabiło ja również nie dbanie o własne zdrowie

@przemekbednarski557 4 ай бұрын

👍

@staryjaszczur 4 ай бұрын

Pierwszy like:)

@januszkonkolewicz6912 4 ай бұрын

Witam i pytam czy dostal moje prosbe o >>>>>>>> zycze sukcesow

@dracov6664 4 ай бұрын

Tutaj byłem.Tony Halik, 2O24

@MestTheBest 3 ай бұрын

Piekne czasy

@tomizubi 3 ай бұрын

Sytuacja taka była na całym świecie, nie tylko w Polsce. Starsi ludzie byli rzadkością. Skąd wziął się taki szacunek dla starszych osób. Kiedyś nie było ich wielu. To nie były społeczeństwa starszych ludzi,jak dzisiaj. Ktoś nie mógł pracować to umierał.Dopiero lata późniejsze pozwoliły bardziej dbać o siebie.

@WielkaStopa-qh1rr 4 ай бұрын

tytuł brzmi jak nawiązanie do krucjaty dr napierały xD

@slawek277 4 ай бұрын

Witam serdecznie wszystkich witam serdecznie wszystkich witam serdecznie wszystkich

@Deveriell 4 ай бұрын

Ci wszyscy powielający narrację Kremla o chłopach-niewolnikach w Polsce nie wiedzą, że ciężki los chłopa wynikał również z tego, że w XVII wieku ogólnie żyło się ciężko.

@freebsd89 3 ай бұрын

To ciekawe. Niemniej jednak fakt niewolnictwa chłopa istniał więc gdzie tu "narracja Kremla"

@Deveriell 3 ай бұрын

@@freebsd89 właśnie NIE istniał, to fikcyjna, zmanipulowana prezentacja historii pod patronatem Kremla.

@matarezx5586 2 ай бұрын

Myślę, że tytuł tego odcinka jest nietrafiony. Przeżylibyśmy ale byłoby o wiele trudnej. Tak wtedy było i już. Nie znamy na 100% tamtych realiów, dzisiejsza wiedza to zapiski, przekazy, często domysły. Na pewno było ciężko ale ludzie tak żyli, byli przyzwyczajeni do takiego życia, nie znali innego. My dziś zestawiamy ze sobą tamte okresy, porównujemy nasze obecne życie z życiem w poprzednich wiekach - to nie zadziała. Pozdrawiam

@tomaszmateusz9301 4 ай бұрын

Sztos, po dopalaczach najlepiej się przyswaja.

@UlanyUlan102 4 ай бұрын

Otyły Panie! Składam wymówienie!!!

@parafiniuktv5915 23 күн бұрын

dlatego walczmy o podniesienie pomocy socjalnej żeby każdy żył w luksusie

@elzbietakozlowska6687 4 ай бұрын

Dzięki Ci Boże , ze nie muszę żyć w tamtych czasach...

@MichaPawelec-tz4ub 4 ай бұрын

Fajny odcinek. A co gdyby przenieść się w czasie do XVI w. jako dorosły człowiek. Załóżmy że dobrze przygotowany - strój, pełna sakiewka. Taki survivalowy scenariusz - co zrobić żeby zwiększyć swoje szanse na przeżycie w Rzeczpospolitej Obojga Narodów dla człowieka z XXI w, który przeniósł się w czasie.

@DarekRybacki 4 ай бұрын

Worek mocnych antybiotyków - to powinna być pierwsza rzecz na liście :)

@Zosia.B 4 ай бұрын

Przeczytaj serie książek "Outlander" Diany Gabaldon. Główna bohaterka przenosi się w czasie.

@freebsd89 3 ай бұрын

Ak47 z solidna porcja nabojów.

@user-dp2je8fq2m 4 ай бұрын

mocium panie............dzieło twe prawe

@ewawnuk939 4 ай бұрын

Lubię cię posłuchać.

@agnieszkaczerska209 17 күн бұрын

Na pewno nie dozylabym obecnych lat...💥

@kandarayun 3 ай бұрын

A wystarczyło zrobić jak w Anglii czyli przyjąć zasadę, że całość majątku dziedzyczy najblizy męski krewny:)

@therednask 4 ай бұрын

Nieskutecznie bronili się bogacze , bo panoszył się kler i zabobon.

@freebsd89 3 ай бұрын

Dzisiaj się też panoszy. Ludzie jak nawet nie wierza w katolicki zabobon to wierzą w inne zabobony. Prawda jest taka że ludzkość ledwo zeszła z drzewa.