In 2020 is de nieuwe Wet verplichte ggz in werking getreden. Deze wet regelt de rechten van mensen met psychiatrische problemen die te maken hebben met verplichte zorg. GGz Centraal laat in deze animatiefilm zien wat de zorgmachtiging inhoudt. Deze animatiefilm is speciaal ontwikkeld voor cliënten die te maken krijgen met de Wet verplichte zorg.
De zorgmachtiging in beeld gebracht:
Sjors is opgemerkt door de gemeente; zijn gedrag leidt tot ernstig nadeel. Dit betekent dat hij een gevaar vormt voor zichzelf of zijn omgeving. Als Sjors een bekende is van de ggz, wordt er eerst met behulp van zijn behandelaar, ‘de zorgverantwoordelijke’, alles aan gedaan om verplichte zorg voor Sjors te voorkomen. Is Sjors nog niet bekend bij de ggz? Dan start een verkennend onderzoek.
De gemeente bekijkt de situatie en legt deze voor aan de Officier van Justitie. Vinden de gemeente en de Officier van Justitie het nodig dat Sjors verplichte zorg krijgt, dan kan de Officier van Justitie de voorbereidingen treffen voor een procedure die leidt tot verplichte zorg. In dat geval belt de Officier van Justitie de geneesheer-directeur en start de voorbereiding van een verzoek ‘Zorgmachtiging’.
Zodra de geneesheer-directeur van de officier van justitie heeft gehoord dat een verzoek voor een zorgmachtiging wordt voorbereid, laat zij dit Sjors en de advocaat schriftelijk weten. Daarnaast moet Sjors toestemming geven tot informatieverstrekking aan de Patiëntenvertrouwenspersoon. Eventueel kan Sjors ook zijn hulp inroepen.
Wil Sjors verplichte zorg voorkomen, dan kan hij een plan van aanpak schrijven. Sjors moet dit dan binnen 3 dagen schriftelijk laten weten aan de geneesheer-directeur. Wil Sjors een plan van aanpak schrijven, dan neemt de geneesheer-directeur na overleg met de Officier van Justitie een besluit of Sjors een plan van aanpak mág schrijven. Mag Sjors een plan van aanpak schrijven, dan heeft hij daarvoor twee weken de tijd. Hij kan daarbij familie en naasten om hulp vragen. Als de geneesheer-directeur voldoende vertrouwen heeft dat met het plan het ernstig nadeel wordt afgewend, dan mag Sjors het plan uitvoeren. Kan verplichte zorg niet voorkomen worden of wil Sjors geen plan schrijven? Dan gaat de ‘Voorbereiding verzoekschrift Zorgmachtiging’ verder.
Sjors krijgt nu te maken met twee mensen... De onafhankelijk psychiater. Deze schrijft een medische verklaring. Daarin staat met welke vormen van verplichte zorg het ernstig nadeel afgewend kan worden. Ook krijgt Sjors te maken met een behandelaar. Deze wordt zorgverantwoordelijke genoemd. Hij stelt in overleg met Sjors het zorgplan op en haalt informatie op bij familie, naasten, sociale instanties, de psychiater en andere zorgverleners. Op basis van alle informatie bekijkt de zorgverantwoordelijke wat Sjors nodig heeft. Dat kan alleen medisch zijn, maar dat hoeft niet altijd. Ook stelt hij samen met Sjors de zorgkaart op. Op de zorgkaart kan Sjors zijn voorkeuren aangeven. Hiermee kan rekening gehouden worden bij de keuze voor verplichte zorg. Wil Sjors geen voorkeuren aangeven, dan staat dit ook op de zorgkaart.
Als alles gereed is, wordt dit beoordeeld door de geneesheer-directeur. Deze stuurt alles samen met haar advies door naar de Officier van Justitie die een verzoek tot zorgmachtiging doet bij de rechter. De rechter beslist vervolgens of Sjors verplichte zorg moet krijgen en welke vormen van verplichte zorg dat zijn. Als Sjors daartoe in staat is en dat wil, wordt hij gehoord. Ook andere mensen kunnen worden gehoord.
De zorgverantwoordelijke is vervolgens de persoon die Sjors inlicht over het besluit van de rechter en over de vormen van verplichte zorg die zullen worden toegepast. De verplichte zorg kan thuis plaatsvinden en in een accommodatie. 'Accommodatie' is in de wet het nieuwe woord voor kliniek. In het hele proces kan Sjors een beroep doen op de patiëntvertrouwenspersoon. Die kan hem adviseren, ondersteunen en helpen bij het opstellen van klachten. Ook kan Sjors zelf een klacht indienen.
Dat is de zorgmachtiging in de Wet verplichte ggz in een notendop.