Bu gün Yerebatan Sarnıcı Müzesini geziyoruz. Tarihi yarımada da bulunan ve İstanbulun en değerli Kültür varlıklarından olan bu yapı yaşına göre hala iyi durumda.
Doğu Roma İmparatoru I. Justinyen tarafından (527-565)yılları arasında yaptırılan büyük yer altı sarnıcı,şehrin birinci ve ikinci tepeleri arasındaki bölgelerin su ihtiyacını karşılayan Hadrianus su yollarına bağlanmıştı.
Suyun içinden yükselen ve sayısız gibi görülen mermer sütunlar sebebiyle halk arasında “Yerebatan Sarayı” olarak adlandırılmıştır.
80.000 ile 100.000 ton arasında su depolama kapasitesiyle şehrin en büyük kapalı sarnıcı olan ve diğer kapalı sarnıçlardan daha fazla devşirme taşıyıcı elemana sahip olmasıyla dikkat çeken Yerebatan Sarnıcı; yaklaşık 10.000 m2 alanı kaplayan; uzunluğu 140, genişliği yaklaşık 70 metre olan dikdörtgen biçimli devasa bir yapıdır.
Sarnıcın içerisinde her biri 9 metre yüksekliğinde 336 sütun bulunmaktadır.
Birbirine 4.8 metre aralıklarla dikilen bu sütunlar, 28 sütun içeren 12 sıra meydana getirmektedir.
Çeşitli mermer cinslerinden yontulmuş sütunların büyük bir kısmı tek parçadan, bir kısmı da iki parçadan oluşmaktadır.
Sütunların başlıkları ise farklı özellikler göstermektedir.
Bazıları “Korint” üslubunu yansıtırken bazılarında bezemesiz sade başlıklar öne çıkar.
Sarnıçtaki sütunların köşeli veya yivli biçimde olan birkaçı hariç çoğunun silindir biçimli olduğu gözlemlenmektedir.
Sarnıcın tuğladan örülmüş yaklaşık 5 metre kalınlığındaki duvarları ve tuğla döşeli zemini, Horasan harcından kalın bir tabakayla sıvanarak su geçmez hale getirilmiştir.
1453 yılında İstanbul’un fethinden sonra Topkapı Sarayı’nın ihtiyaçları için bir müddet daha kullanılan tarihi sarnıcın, bölgede yavaş yavaş konutlaşmanın başlamasıyla halk tarafından kullanıldığı da bilinmektedir.
1985-87 yılları arasında yapılan kapsamlı onarım ve temizlik çalışmalarında, Yerebatan’ın en önemli simgesi olan Medusa başı kabartmalı bloklar keşfedilmiştir.
Sütun kaidesi olarak kullanılan Medusa başlarından yapının batısında konumlanmış olanı ters, doğusundaki ise yatay olarak durmaktadır.
Roma heykel sanatının en özel örneklerinden biri olan ve ziyaretçilerin yoğun ilgisiyle karşılaşan Medusa başları, birçok efsaneye de konu olmuştur.
Ayrıca ünlü Gözyaşı Sütunu da burada bulunmaktadır.
Son Onarım ve temizlik Çalışmalarından sonra aktif ışıklandırma sistemi kurulmuş ve Günümüz sanatçılarının eşerlerine de yer verilmiştir.
Daha önceden ziyaret edenler için şunu da belirtmek isterim ki canlı balıklar artık sarnıçta bulunmamaktadır.
Yapılan yeni düzenlemelerden sonra sarnıçtaki fiziksel koşulların ve bazı alanlardaki su seviyesinin, balıkların yaşaması için uygun olmaması sebebiyle balıklar sarnıçtan kaldırılmıştır.